Giáo án và PPT KHTN 9 kết nối Bài 19: Dãy hoạt động hoá học

BÀI 19. DÃY HOẠT ĐỘNG HÓA HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Quan sát các đồ vật làm từ kim loại sắt, đồng, vàng, bạc,... xung quanh em. Đồ vật nào dễ bị gỉ? Từ đó, em có nhận xét gì về khả năng tham gia phản ứng hóa học của các kim loại này?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG 1. XÂY DỰNG DÃY HOẠT ĐỘNG HÓA HỌC

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Khi quan sát phản ứng của kim loại với các chất khác nhau, theo em có thể sắp xếp các kim loại thành dãy theo thứ tự như thế nào? Em hãy sắp xếp mức độ hoạt động hóa học của các kim loại?

Sản phẩm dự kiến:

- Khi quan sát phản ứng của kim loại với các chất khác nhau, có thể sắp xếp các kim loại thành dãy theo thứ tự khả năng phản ứng giảm dần. Dãy được gọi là dãy hoạt động hóa học.

- Dãy hoạt động hoá học được xây dựng từ thực nghiệm: K, Na, Ca, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, H, Cu, Ag, Au.

HOẠT ĐỘNG 2. Ý NGHĨA CỦA HOẠT ĐỘNG HÓA HỌC

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy tìm hiểu về ý nghĩa dãy hoạt động hóa học và cho biết kim loại hoạt động hóa học mạnh như K, Na, Ca phản ứng với nước ở điều kiện thường tạo ra sản phẩm gì?

Sản phẩm dự kiến:

+ Từ trái sang phải, mức độ hoạt động hoá học giảm dần. 

+ Các kim loại hoạt động hoá học mạnh như K, Na, Ca,... tác dụng được với nước ở điều kiện thường, giải phóng khí hydrogen. 

+ Kim loại đứng trước H có thể tác dụng với dung dịch acid, giải phóng khí hydrogen. 

+ Kim loại đứng trước (trừ K, Na, Ca,...) có thể đẩy kim loại đứng sau ra khỏi dung dịch muối.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Từ Cu và hoá chất nào dưới đây để thu được CuSO₄?

A. MgSO₄

B. Al₂(SO₄)₃

C. H₂SO₄ loãng

D. H₂SO₄ đặc, nóng 

Câu 2: Dãy kim loại được sắp xếp theo chiều hoạt động hoá học giảm dần là:

A. Ag, Fe, Zn, Al, Mg, K. 

B. K, Mg, Al, Zn, Fe, Ag. 

C. Ag, Al, Zn, Fe, Mg, K. 

D. K, Mg, Fe, Zn, Al, Ag.

Câu 3: Dãy kim loại tác dụng được với dung dịch Cu(NO₃)₂ để tạo ra kim loại đồng là:

A. Zn, Al, Fe, Cu.   

B. Zn, Al, Fe, Ag.   

C. Zn, Mg, Al, Fe.  

D. Cu, Fe, Al.

Câu 4: Trong số các kim loại Al, Zn, Fe, Ag. Kim loại nào không tác dụng được với oxygen ở nhiệt độ thường?

A. Ag.          

B. Zn. 

C. Al. 

D. Fe.

Câu 5: Ở điều kiện thường, kim loại nào sau đây tác dụng mạnh với H₂O?

A. Fe.           

B. Ba. 

C. Cu.           

D. Mg.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu hỏi 1: Dự đoán hiện tượng xảy ra và viết phương trình hóa học của phản ứng (nếu có) trong các thí nghiệm sau:

1. Rót dung dịch H₂SO₄ loãng vào 3 ống nghiệm, mỗi ống khoảng 3 mL. Lần lượt cho vào mỗi ống nghiệm một mẩu kim loại trong số ba kim loại sau: Mg, Ag, Zn.

2. Cho viên kẽm vào ống nghiệm chứa dung dịch AgNO₃.

3. Rót vào ba cốc thủy tinh loại 100 mL, mỗi cốc 25 mL nước cất. Cho vào mỗi cốc một mẩu kim loại trong số ba kim loại sau: Cu, Fe, Ca.

Câu hỏi 2: Khảo sát phản ứng của các kim loại Na, Fe, Cu với nước

Chuẩn bị: 1 mẩu kim loại natri bằng hạt dật xanh, đinh sắt và dây đồng; 2 ống nghiệm đựng nước đánh số (1), (2), chậu thủy tinh đựng nước.

Tiến hành: Cho mẩu natri vào chậu thủy tinh đựng nước, đinh sắt vào ống nghiệm (1), dây đồng vào ống nghiệm (2).

(Phản ứng của kim loại natri với nước xem Hình 18.5, Bài 18).

Quan sát hiện tượng xảy ra và thực hiện các yêu cầu sau:

Dựa vào khả năng phản ứng với nước, có thể chia các kim loại natri, đồng và sắt thành mấy nhóm? So sánh mức độ hoạt động hóa học của các nhóm kim loại này.