Giáo án và PPT Lịch sử 12 kết nối bài 4: Sự ra đời và phát triển của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN)

BÀI 4: SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA HIỆP HỘI QUỐC GIA ĐÔNG NAM Á

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi yêu cầu học sinh trao đổi trả lời: Các tác giả trong cuốn sách Kì diệu ASEAN - Chất xúc tác cho hòa bình (The ASEAN miracle, A Catalyst for Peace)đã  cho rằng: Thành công của ASEAN là một điều kì diệu và thế giới sẽ trở nên tốt đẹp hơn khi các khu vực đang phát triển khác noi gương sự thành công của ASEAN để tạo ra hòa bình, thịnh vượng. Theo em, điều này là đúng hay sai?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Quá trình hình thành và mục đích thành lập của tổ chức ASEAN

Hoạt động 1. Quá trình hình thành tổ chức ASEAN

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• ASEAN ra đời trong bối cảnh lịch sử nào?

• Trình bày xu hướng khu vực hoá trên thế giới sau chiến tranh thế giới thứ hai?

• Hãy trình bày quá trình hình thành tổ chức ASEAN.

Sản phẩm dự kiến:

- Bối cảnh: ASEAN ra đời trong bối cảnh thế giới và khu vực có nhiều chuyển biến

quan trọng:

+ Trên thế giới: Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, xu hướng khu vực hoá bắt đầu xuất hiện và ngày càng trở nên phổ biến. Nhiều tổ chức khu vực được hình thành ở các châu lục và đã đạt được những thành công trong hợp tác khu vực như: Tổ chức các nước Trung Mỹ (OCAS, 1951), Khối thị trường chung châu Âu (EEC, 1957), Tổ chức Thống nhất châu Phi (OAU, 1963), ... Những tổ chức đó là nguồn cổ vũ lớn đối với các nước Đông Nam Á.

+ Trong khu vực: Các nước có nhu cầu hợp tác với nhau để cùng phát triển kinh tế, xã hội, đồng thời tạo ra sức mạnh tập thể trong việc ứng phó với sự tranh giành ảnh hưởng giữa các nước lớn đối với khu vực trong bối cảnh Chiến tranh lạnh. Đầu những năm 60 của thế kỉ XX, một số tổ chức khu vực được thành lập nhưng chỉ tồn tại trong một thời gian ngắn, do những bất đồng trong quan hệ song phương giữa một số nước thành viên.

- Các nước Đông Nam Á ngày càng nhận thức rõ về sự cần thiết của việc hợp tác khu vực. Ngày 8 - 8 - 1967, Ngoại trưởng năm nước: In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-líp-pin, Xin-ga-po và Thái Lan đã thông qua Tuyên bố ASEAN (còn gọi là Tuyên bố Băng Cốc), chính thức thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN).

Hoạt động 2. Mục đích thành lập

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• Hãy trình bày mục đích thành lập ASEAN.

• Nguyên nhân nào thúc đẩy sự ra đời của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á?

Sản phẩm dự kiến: 

ASEAN được thành lập nhằm mục đích chính là tăng cường hợp tác kinh tế, văn hoá, xã hội, tạo điều kiện cho các nước thành viên phát triển và hội nhập với khu vực, thế giới; phấn đấu để Đông Nam Á trở thành khu vực hoà bình, tự do, thịnh vượng và ASEAN trở thành tổ chức bao gồm tất cả các quốc gia Đông Nam Á.

II. Tìm hiểu về hành trình phát triển ASEAN

Hoạt động 1. Từ ASEAN 5 đến ASEAN 10

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• Trình bày quá trình phát triển từ ASEAN 5 đến ASEAN 10.

• ASEAN 5 gồm mấy nước? Đó là những nước nào?

• Từ năm 1984 tới năm 1999 có mấy nước tham gia? Đó là những nước nào?

• Qúa trình mở rộng ASEAN đã thể hiện điều gì?

Sản phẩm dự kiến: 

- Năm 1967: gồm 5 thành viên (Thái Lan, Ma-lai-xi-a, In-đô-nê-xi-a, Xin-ga-po, Phi-líp-pin).

- Năm 1984: gồm 6 thành viên, kết nạp thêm Bru-nây.

- Năm 1995: gồm 7 thành viên, kết nạp thêm Việt Nam.

- Năm 1997: gồm 9 thành viên, kết nạp thêm Lào và Mi-an-ma.

- Năm 1999: gồm 10 thành viên, kết nạp thêm Cam-pu-chia.

Quá trình mở rộng ASEAN có sự tham gia của 10 quốc gia với sự đa dạng về kinh tế, chính trị, xã hội, văn hoá phù hợp với mong muốn, lợi ích của mỗi thành viên, cũng như đảm bảo cho nền hoà bình, ổn định của cả khu vực. ASEAN 10 sẽ tạo cơ sở cho các hoạt động của ASEAN sau này, đồng thời nâng cao vị thế của Hiệp hội trên trường quốc tế.

Hoạt động 2. Các giai đoạn phát triển chính của ASEAN ( từ năm 1976 đến nay)

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  

• Nêu những nét chính về các giai đoạn phát triển của ASEAN từ năm 1967 đến nay.

• Em hãy trình bày các cơ sở và mục tiêu của từng giai đoạn phát triển của các nước Đông Nam Á

Sản phẩm dự kiến: 

- Giai đoạn 1967 - 1976: Giai đoạn khởi đầu, xây dựng nền móng ban đầu, tạo tiền

đề cho sự hợp tác ASEAN, tập trung vào hợp tác chính trị - an ninh “xây dựng lòng tin và học cách hoà giải".

- Giai đoạn 1976 - 1999: Giai đoạn xây dựng quan hệ chính trị ổn định, tạo điều kiện phát triển và hợp tác kinh tế giữa các thành viên; mở rộng ASEAN 5 thành ASEAN 10; từng bước nâng cao uy tín ASEAN trên trường quốc tế, bước đầu mở rộng quan hệ hợp tác, đối thoại với bên ngoài.

- Giai đoạn 1999 - 2015: Giai đoạn hoàn thiện cơ cấu tổ chức, tăng cường hợp tác

nội khối và ngoại khối về chính trị - an ninh, kinh tế - thương mại và các lĩnh vực khác; khẳng định uy tín, vai trò của ASEAN.

- Giai đoạn từ năm 2015 đến nay: Thành lập và xây dựng Cộng đồng ASEAN với ba trụ cột: chính trị - an ninh, kinh tế, văn hoá - xã hội; đẩy mạnh hợp tác bên trong và bên ngoài ASEAN với các đối tác đối thoại, nâng cao uy tín, vai trò của ASEAN ở khu vực và trên thế giới.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Năm 1967, năm nước gồm Thái Lan, In-đô-nê-xi-a, Ma-lai-xi-a, Phi-líp-pin và Xin-ga-po đã kí tuyên bố về việc thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á tại

1. Gia-các-ta (In-đô-nê-xi-a).

2. Ma-ni-la (Phi-líp-pin).

3. Băng Cốc (Thái Lan).

4. Cua-la Lăm-pơ (Ma-lai-xi-a).

Câu 2:  Tuyên bố quan trọng khi thành lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) là

1. Tuyên bố về sự Hòa hợp ASEAN.

2. Tuyên bố Ba-li II.

3. Tuyên bố về Khu vực Hòa bình, Tự do và Trung lập.

4. Tuyên bố thành lập Cộng đồng ASEAN.

Câu 3: Mục tiêu tổng quát của ASEAN là

1. Đoàn kết và hợp tác vì một ASEAN hòa bình, ổn định, cùng phát triển.

2. Phát triển kinh tế, văn hóa, giáo dục và tiến bộ xã hội của các nước thành viên.

3. Xây dựng Đông Nam Á thành một khu vực có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nhất thế giới.

4. Giải quyết những khác biệt trong nội bộ liên quan đến mối quan hệ giữa ASEAN với các tổ chức quốc tế khác.

Câu 4:  Từ năm 2015 đến nay, thành lập và xây dựng Cộng đồng ASEAN không nhằm lĩnh vực

1. chính trị - an ninh.

2. kinh tế.

3. văn hóa – xã hội.

4. an ninh quốc phòng.

Câu 5: Trong những sự kiện dưới đây sự kiện nào đánh dấu sự khởi sắc trong hoạt động của tổ chức ASEAN?

1. Vấn đề Cam-pu-chia được giải quyết năm 1991.

2. Hiệp ước Ba-li được kí kết năm 1976.

3. Việt Nam gia nhập vào tổ chức năm 1995.

4. 10 nước Đông Nam Á tham gia vào tổ chức năm 1999.

Câu 6: Câu  Ý nào dưới đây không phải là cơ chế hợp tác của ASEAN?

1. Thông qua các diễn đàn, hội nghị.

2. Thông qua kí kết các hiệp ước.

3. Thông qua các dự án, chương trình phát triển.

4. Thông qua các chuyến thăm chính thức của các Nguyên thủ quốc gia.

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Có ý kiến cho rằng “Đóng góp quan trọng nhất của ASEAN trong quá trình thành lập và phát triển hơn 50 năm qua là xây dựng được môi trường hòa bình, ổn định ở Đông Nam Á”. Em có đồng ý với ý kiến này không? Vì sao?

Câu 2: Lập bảng niên biểu về quá trình mở rộng từ ASEAN 5 đến ASEAN 10.

Tìm hiểu tư liệu từ sách, báo và internet, hãy viết một bài giới thiệu ngắn gọn về các giai đoạn phát triển của ASEAN từ năm 1967 đến nay.