Giáo án và PPT Lịch sử 6 cánh diều Bài 11: Giao lưu thương mại và văn hoá ở Đông Nam Á (từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X)

BÀI 11: GIAO LƯU THƯƠNG MẠI VÀ VĂN HÓA Ở ĐÔNG NAM Á

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Quan sát một số hình ảnh sau, em có nhận xét gì về cư dân Đông Nam Á ngay từ khoảng đầu công nguyên?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tác động của quá trình giao lưu thương mại

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

• Trình bày hoạt động giao lưu thương mại của các vương quốc cổ Đông Nam Á từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X.

• Giao lưu thương mại đã dẫn đến những thay đổi nào ở khu vực Đông Nam Á trong mười thế kỉ đầu Công nguyên?

Sản phẩm dự kiến:

- Đông Nam Á là nơi cung cấp các sản vật tự nhiên như: gỗ quý, hương liệu, ngà voi, đồi mồi, ngọc trai,... và là thị trường tiêu thụ các sản phẩm thủ công như: len, dạ, đồ đồng, đồ sứ...

- Với nguồn sản vật phong phú, các vương quốc ở Đông Nam Á đã đóng góp nhiều mặt hàng chủ lực trên những tuyên buôn bán đường biên kết nồi Á - Âu. Thời kì này, ở Đông Nam Á đã xuất hiện một số thương cảng, như Lâm Ấp của Chăm-pa, Pa-lem-bang của Sri Vi-giay-a.

- Giao lưu thương mại đã dẫn đến những thay đổi ở khu vực Đông Nam Á trong mười thế kỉ đầu Công nguyên: thúc đẩy sự ra đời của những trung tâm thương mại tại khu vực Đông Nam Á, dẫn đến sự phát triển nhanh của lịch sử khu vực, tác động trực tiếp đến sự ra đời của những vương quốc cổ nằm trên con đường giao lưu đó. 

Hoạt động 2. Tác động của quá trình giao lưu văn hoá

GV đưa ra câu hỏi:

• Trình bày tác động của quá trình giao lưu văn hoá trên lĩnh vực tôn giáo.

• Trình bày tác động của quá trình giao lưu văn hoá trên lĩnh vực chữ viết và văn học.

• Trình bày tác động của quá trình giao lưu văn hoá trên lĩnh vực kiến trúc và điêu khắc.

Sản phẩm dự kiến:

- Tác động của quá trình giao lưu văn hóa trên lĩnh vực tôn giáo.

+ Phật giáo và Hin-đu giáo của Ấn Độ đã theo chân các nhà buôn, nhà truyền giáo vào Đông Nam Á hoà nhập với tín ngưỡng dân gian của cư dân bản địa.

- Tác động của quá trình giao lưu văn hóa trên lĩnh vực chữ viết và văn học.

+ Tiếp thu hệ thống chữ cổ của Ấn Độ, cư dân Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết riêng, như chữ viết của người Chăm, người Khơ-me, người Môn, người Mã Lai... Riêng người Việt tiếp thu hệ thống chữ Hán từ Trung Quốc.

+ Bên cạnh kho tàng văn học dân gian, cư dân Đông Nam Á cũng tiếp thu văn học của Ấn Độ và sáng tạo ra những bộ sử thi như: Ra-ma Khiên (Thái Lan), Riêm Kê (Cam-pu-chia),...

- Tác động của quá trình giao lưu văn hóa trên lĩnh vực kiến trúc và điêu khắc.

+ Kiến trúc của Đông Nam Á trong các thế kỉ đầu Công nguyên đến thế kỉ X mang đậm dấu ấn của kiến trúc và tôn giáo Ấn Độ. Trong đó, loại hình kiến trúc phổ biến là đền tháp, như tháp Chăm (Việt Nam), khu đến Bô-rô-bu-đua và Pram-ba-nan (In-đô-nê-xi-a), chùa Suê-đa-gon (Mi-an-ma),...

+ Nghệ thuật điêu khắc truyền thống chịu ảnh hưởng của Ấn Độ, trong đó chủ yếu là điêu khắc tượng thân, tượng Phật và phù điêu

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Từ khoáng thế kỉ I, thương nhân Ấn Độ tăng cường hoạt động ở Đông Nam Á để:

A. Trao đổi hàng hóa, đặc biệt là vàng, bạc.

B. Đánh chiếm Đông Nam Á.

C. Xây dựng một vương quốc hùng mạnh mới về kinh tế.

D. Trồng lúa gạo.

Câu 2: Cư dân Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết riêng là nhờ tiếp thu:

A. Hệ thông chữ La-tin của người La Mã.

B. Hệ thông chữ cổ Mã Lai.

C. Chữ hình nêm của người Lưỡng Hà. 

D. Hệ thống chữ cổ của người Ấn Độ. 

Câu 3: Từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X, trong quá trình giao lưu thương mại, Đông Nam Á là thị trường tiêu thụ mặt hàng: 

A. Sản vật tự nhiên: gỗ quý, hương liệu, ngà voi...

B. Tài nguyên thiên nhiên: vàng, bạc, kim cương...

C. Sản phẩm thủ công: len, dạ, đồ đồng, đồ sứ...

D. Các đồ dùng sinh hoạt: bình, vò, thạp, mâm...

Câu 4: Tác động của quá trình giao lưu thương mại ở Đông Nam Á trước thế kỉ X đã làm xuất hiện các:

A. Thành phố hiện đại.

B. Thương cảng.

C. Công trường thủ công. 

D. Trung tâm văn hóa. 

Câu 5: Công trình ở Việt Nam mang đậm dấu ấn của kiến trúc và tôn giáo Ấn Độ:

A. Tháp Chăm.

B. Phủ Tây Hồ.

C. Chùa Hương.

D. Tháp Bút.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1: Phật giáo đã du nhập và trở thành tư tưởng chính thống của một số nước Đông Nam Á như thế nào?

Câu 2: Em hãy cho biết quan hệ giao thương giữa Đông Nam Á với Ấn Độ, Trung Quốc từ đầu Công nguyên đến thế kỉ X?