Giáo án và PPT Lịch sử 8 kết nối Bài 8: Phong trào Tây Sơn

BÀI 8: PHONG TRÀO TÂY SƠN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG1. KHỞI NGHĨA TÂY SƠN BÙNG NỔ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày tình hình chính quyền phong kiến Đàng Trong và nguyên nhân bùng nổ khởi nghĩa Tây Sơ?

Sản phẩm dự kiến:

- Tình hình chính quyền phong kiến Đàng Trong: giữa thế kỉ XVIII, chính quyền phong kiến Đàng Trong ngày càng suy yếu, + Bộ máy quan lại tham nhũng.

+ Các chính sách của chúa Nguyễn (tô thuế, lao dịch), thiên tai, kinh tế suy thoái làm cho đời sống nhân dân khốn cùng.

→ Mâu thuẫn giữa nhân dân với chính quyền chúa Nguyễn lên đỉnh điểm.

- Khởi nghĩa Tây Sơn bùng nổ: năm 1771, ba anh em Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ, Nguyễn Lữ dựng cờ khởi nghĩa.

+ Xây dựng căn cứ: Tây Sơn thượng đạo, mở rộng xuống Tây Sơn hạ đạo.

+ Lập căn cứ: Kiên Mỹ (huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định).

+ Khẩu hiệu: “Lấy của người giàu chia cho người nghèo”.

HOẠT ĐỘNG 2. NHỮNG THẮNG LỢI TIÊU BIỂU CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày những thắng lợi tiêu biểu của phong trào Tây Sơn. Nêu cụ thể thời gian, người lãnh đạo, đặc điểm, kết quả và ý nghĩa của các trận đánh?

Sản phẩm dự kiến:

a. Lật đổ chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong

- Năm 1774, nghĩa quân đã làm chủ một vùng rộng lớn từ Quảng Nam đến Bình Thuận.

- Bốn lần đánh vào Gia Định. Lần tiến quân năm 1777 đã bắt giết được chúa Nguyễn.

b. Đánh tan quân Xiêm xâm lược

c. Lật đổ chính quyền chúa Nguyễn. Triều Lê sơ sụp đổ

- Năm 1786: với danh nghĩa “phù Lê diệt Trịnh”, quân Tây Sơn tiến ra Bắc, tấn công thành Thăng Long, tiêu diệt chính quyền chúa Trịnh .

- Năm 1788: Nguyễn Huệ tiến quân ra Bắc lần thứ 2. Chính quyền Lê – Trịnh hoàn toàn sụp đổ.

d. Đại phá quân Thanh xâm lược

- Vua Lê Chiêu Thống “thế cùng lực kiệt” cầu cứu nhà Thanh. Tôn Sĩ Nghị chỉ huy 29 vạn quân Thanh xâm lược nước ta.

- Quân Tây Sơn thực hiện kế sách “vườn không nhà trống” rút khỏi Thăng Long, xây dựng tuyến phòng thủ Tam Điệp – Biện Sơn.

- Tháng 12/1788, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung, chỉ huy 5 đạo quân Tây Sơn tiến quân ra Thăng Long.

- Trong vòng 5 ngày (đêm 30 đến ngày mồng 5 Tết Kỷ Dậu), qua các trận đánh lớn (Hà Hồi, Ngọc Hồi, Đống Đa), quân Tây Sơn đã quét sạch quân xâm lược, giải phóng đất nước.

HOẠT ĐỘNG 3. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tây Sơn?

Sản phẩm dự kiến:

- Nguyên nhân thắng lợi:

+ Tinh thần yêu nước, sự đồng lòng, ý chí chiến đấu dũng cảm của nhân dân ta.

+ Sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của vua Quang Trung – Nguyễn Huệ và bộ chỉ huy nghĩa quân.

- Ý nghĩa lịch sử:

+ Lật đổ được các chính quyền phong kiến Nguyễn, Trịnh, xóa bỏ tình trạng cát cứ Đàng Trong – Đàng Ngoài.

+ Đặt cơ sở cho nền thống nhất quốc gia.

+ Đánh tan các cuộc xâm lược của quân Xiêm, Thanh, bảo vệ vững chắc nền độc lập dân tộc, chủ quyền lãnh thổ Tổ quốc.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Đóng góp của phong trào Tây Sơn với lịch sử dân tộc là?

1. Lật đổ các chính quyền phong kiến Nguyễn - Trịnh
2. Xoá bỏ tình trạng chia cắt đất nước, đặt cơ sở cho việc khôi phục nền thống nhất quốc gia.
3. đánh tan các cuộc xâm lược của quân Xiêm, quân Thanh, bảo vệ vững chắc nền độc lập và chủ quyền lãnh thổ của Tổ quốc.
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 2: Việc xây dựng Bảo tàng Quang Trung phản ánh điều gì?

1. Ghi nhận và tri ân những đóng góp của phong trào nông dân Tây Sơn đối với lịch sử dân tộc.
2. Tuyên truyền và giáo dục thế hệ sau hãy tiếp nối lòng yêu nước và ý thức bảo vệ độc lập, chủ quyền của quốc gia, dân tộc.
3. Cả hai đáp án trên đều đúng
4. Đáp án khác

Câu 3: Nguyên nhân dẫn đến bùng nổ khởi nghĩa Tây Sơn là?

1. Bộ máy quan lại các cấp rất cồng kềnh và tham nhũng
2. Đời sống nhân dân khổ cực do: bị địa chủ, cường hào lấn chiếm ruộng đất; chế độ tô thuế, lao dịch nặng ền của nhà nước
3. Sản xuất nông nghiệp suy giảm, thủ công nghiệp - thương nghiệp trì trệ
4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 4: Từ giữa thế kỉ XVIII, mâu thuẫn nào dâng cao?

1. Mâu thuẫn giữa nhân dân với chính quyền chúa Nguyễn ở Đàng Trong
2. Mâu thuẫn giữa nhân dân với chính quyền chúa Trịnh ở Đàng Ngoài
3. Mâu thuẫn giữa nhân dân với quan lại
4. Đáp án khác

Câu 5: Phong trào nông dân tiêu biểu từ giữa thế kỉ XVIII là?

1. Phong trào Tây Sơn
2. Phong trào Cần Vương
3. Phong trào Đồng Khởi
4. Phong trào nông dân

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

• Hãy lập bảng về những sự kiện chính của phong trào Tây Sơn từ năm 1771 đến năm 1789 theo các tiêu chí: thời gian, thắng lợi tiêu biểu?

• Có ý kiến cho rằng: Quyết định tiêu diệt quân Thanh vào dịp Tết Kỉ Dậu (1789) thể hiện thiên tài quân sự của vua Quang Trung. Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?

• Tìm hiểu thông tin từ sách, báo và internet, em hãy viết bài giới thiệu (khoảng 7 - 10 câu) về vị anh hùng dẫn tộc Quang Trung?