Giáo án và PPT Lịch sử 8 kết nối Bài 16: Việt Nam dưới thời Nguyễn (nửa đầu thế kỉ XIX)

BÀI 16: VIỆT NAM DƯỚI THỜI NGUYỄN (NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

 Nhà Nguyễn đã quan tâm đến những vấn đề gì của nông nghiệp?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Nhà Nguyễn thành lập và củng cố quyền thống trị

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Theo em sự thành lập của Vương triều nhà Nguyễn diễn ra như thế nào??

Sản phẩm dự kiến:

a. Sự thành lập Vương triều Nguyễn

- Năm 1792: 

+ Vua Quang Trung qua đời.

+ Triều Tây Sơn mất đi trụ cột quan trọng.

→ Mâu thuẫn nội bộ sâu sắc, uy tín giảm sút, lực lượng suy yếu. 

- Năm 1802: Được sự ủng hộ của Gia Định, Nguyễn Ánh đánh bại Triều Tây Sơn.

→  Lập ra Triều Nguyễn, lấy niên hiệu là Gia Long, đặt kinh đô ở Phú Xuân (Huế).  

b. Nhà nguyễn củng cố quyền thống trị

Hoạt động 2. Tình hình kinh tế, xã hội Việt Nam nửa đầu thế kỉ XX

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy. Nêu một vài nét chính về tình hình kinh tế Việt Nam nửa đầu thế kỉ XX?

Sản phẩm dự kiến:

a. Kinh tế

- Về nông nghiệp:

+ Quan tâm đến việc tổ chức khai hoang, di dân lập ấp, lập đồn điển ở nhiều tỉnh phía bắc và phía nam..

+ Địa chủ, cường hào bao

chiếm ruộng đất nên nông dân vẫn không có ruộng để cày cấy, phải lưu vong. + Ở các tỉnh phía bắc, lụt lội, hạn hán xảy ra thường xuyên.

→ Những chính sách về nông nghiệp không thực sự mang lại ruộng đất cho nông dân.

- Về thủ công nghiệp, thương nghiệp:

+ Có những cải tiến nhất định về kĩ thuật. Nghề khai mỏ được đẩy mạnh.

+ Hoạt động buôn bán trong nước và với nước ngoài ngày càng tăng.

+ Một số ngành nghề không phát triển được. 

+ Nhiều đô thị, trung tâm buôn bán nổi tiếng từ thời kì trước (Thăng Long, Phố Hiến, Thanh Hà, Hội An) dần sa sút. 

b. Xã hội

- Người dân sống trong cảnh lầm than, cơ cực. 

- Mâu thuẫn xã hội làm bùng nổ nhiều cuộc nổi dậy chống nhà Nguyễn:

+ Lực lượng tham gia: nông dân, thợ thuyền, binh lính, nhà nho, nhân dân các dân tộc thiểu số. 

+ Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu:

• Khởi nghĩa Phan Bá Vành (1821 – 1827) ở Nam Định, Thái Bình.

• Khởi nghĩa của Lê Duy Lương (1833 – 1838) ở Ninh Bình, Thanh Hóa.

• Khởi nghĩa của Nông Văn Vân (1838 – 1835) ở Cao Bằng.

• Khởi nghĩa của Cao Bá Quát (1854 – 1856) ở Hà Nội,….

…………………….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Năm 1802, được sự ủng hộ của ai mà Nguyễn Ánh đã đánh bại triều Tây Sơn?

• A. Nhân dân miền Nam
• B. Nhân dân cả nước
• C. Quan lại
• D. Địa chủ ở Gia Định

Câu 2: Vì sao Nhà Tây Sơn lâm vào tình trạng suy yếu?

• A. Mất đi một trụ cột quan trọng là Quang Trung
• B. Mâu thuẫn nội bộ ngày càng sâu sắc
• C. Uy tín bị giảm sút,…
• D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 3: Đâu là 1 trong những nguyên nhân khiến Việt Nam trở thành thuộc địa của thực dân Pháp?

• A. Tinh thần yêu nước bất khuất của dân tộc
• B. Sự đầu hàng của nhân dân
• C. Thiếu quyết tâm kháng chiến của nhân dân
• D. Thái độ thiếu quyết tâm kháng chiến của nhà Nguyễn

Câu 4: Cụm quần thể Di tích Cố đô Huế là nơi lưu giữ nhiều dấu ấn đặc sắc của vương triều?

• A. Triều Lê
• B. Triều Lý
• C. Triều Mạc
• D. Triều Nguyễn

Câu 5: Ai là người cho cắm cờ xác nhận chủ quyền Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa?

1. Vua Minh Mạng
2. Vua Gia Long
3. Vua Quang Trung
4. Vua Nguyễn Ánh

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Điều gì đã làm bùng nổ nhiều cuộc nổi dậy chống nhà Nguyễn?

Câu 2:  Lực lượng tham gia vào các cuộc đấu tranh gồm những thành phần nào?