Giáo án và PPT Lịch sử 8 kết nối Bài 14: Trung Quốc và Nhật Bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

BÀI 14: TRUNG QUỐC VÀ NHẬT BẢN

TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XIX ĐẾN ĐẦU THẾ KỈ XX

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Trung Quốc từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: Theo em,tình hình Trung Quốc từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX là??

Sản phẩm dự kiến:

a. Quá trình xâm lược của các nước đế quốc

-  Giữa thế kỉ XIX: 

+ Trung Quốc trở thành “miếng mồi” cho các nước đế quốc phân chia, xâu xé.

+ Lấy cớ chính quyền Mãn Thanh tịch thu và thiêu huỷ toàn bộ thuốc phiện của thương nhân Anh, thực dân Anh gây chiến với Trung Quốc (Chiến tranh thuốc phiện). 

→ Chính quyền Mãn Thanh phải kí Hiệp ước Nam Kinh.

- Nửa sau thế kỉ XIX:

+ Các nước đế quốc từng bước nhảy vào xâu xé Trung Quốc.

+ Năm 1901, sau khi kí Hiệp ước Tân Sửu, Trung Quốc trở thành một nước phong kiến, nửa thuộc địa.

b. Cách mạng Tân Hợi (1911)

Hoạt động 2. Nhật bản từ nửa sau thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ X

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy. Nêu một vài nét chính về cuộc cách mạng Duy tân Minh Trị?

Sản phẩm dự kiến:

a. Cuộc Duy tân Minh Trị (1868)

- Nội dung chính và kết quả:

+ Chính trị:

• Thành lập Chính phủ mới, xóa bỏ tình trạng cát cứ.

• Ban hành Hiến pháp năm 1889, quyền lực tối cao thuộc về Thiên hoàng.

• Đưa quý tộc tư sản hóa và đại tư sản lên nắm quyền.

+ Kinh tế:

• Thống nhất tiền tệ và thị trường, cho phép mua bán ruộng đất, tự do kinh doanh.

• Xây dựng đường sá, cầu cống.

+ Quân sự:

• Tổ chức, huấn luyện quân đội theo kiểu phương Tây.

• Phát triển công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí.

• Học tập chuyên gia quân sự nước ngoài. 

+ Giáo dục: 

• Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học – kĩ thuật trong chương trình giảng dạy.

• Cử học sinh ưu tú du học phương Tây. 

- Ý nghĩa:

+ Như một cuộc cách mạng tư sản, đua Nhật phát triển vượt bậc về kinh tế, chính trị, giáo dục, khoa học, kĩ thuật.

+ Giữ vững nền độc lập.

+ Trở thành nước tư bản chủ nghĩa

b. Nhật Bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa

- Kinh tế: 

+ Ngày càng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là về công nghiệp.

+ Nhiều công ti độc quyền xuất hiện giữ vai trò to lớn, bao trùm lên đời sống kinh tế, chính trị của nước Nhật.

- Ngoại giao: thi hành chính sách xâm lược,  giành thắng lợi trong Chiến tranh Nga - Nhật (1904 - 1905). 

- Mở rộng thuộc địa: mở rộng ra bán đảo Liêu Đông, phía nam đảo Xa-kha-lin, Đài Loan, cảng Lữ Thuận, Sơn Đông,...

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài:

Câu 1: Ý nghĩa của cuộc Duy tân Minh Trị là?

• A. Giúp cho Nhật Bản giữ được độc lập, chủ quyền
• B. Mở đường cho sự phát triển của chủ nghĩa tư bản ở Nhật Bản.
• C. Có ảnh hướng nhất định đến cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở một số nước châu Á (trong đó có Việt Nam)
• D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 2: Kết quả của cuộc Duy tân Minh Trị là?

• A. Nước Nhật thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa của thực dân phương Tây
• B. Giúp Nhật Bản phát triển vượt bậc trên các lĩnh vực kinh tế, chính trị, giáo dục, khoa học - kĩ thuật, có vị thế bình đẳng với các nước Âu - Mỹ.
• C. Cả hai đáp án trên đều đúng
• D.Đứng đầu thế giới ngành công nghiệp nặng

Câu 3: Sau thất bại, triều đình nhà Thanh buộc phải kí với Anh?

1. Hiệp ước Bắc Kinh

2. Hiệp ước Vân Nam 

3. Hiệp ước Nam Kinh

4. Đáp án khác

Câu 4: Nội dung chính của cuộc Duy tân Minh Trị về quân sự là ?

• A. Tổ chức và huấn luyện quân đội theo kiểu phương Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh.
• B. Phát triển công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí....
• C. Học tập các chuyên gia quân sự nước ngoài về lục quân, hải quân.
• D. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 5: Nội dung chính của cuộc Duy tân Minh Trị về kinh tế ?

• A. Thống nhất tiền tệ và thị trường, cho phép mua bán ruộng đất và tự do kinh doanh
• B. Xây dựng đường xá, cầu cống...
• C. Cả hai đáp án trên đều đúng
• D. Đáp án khác

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Quân đội Nhật Bản được tổ chức và huấn luyện theo kiểu nào?

Câu 2: Cuộc Duy tân Minh trị có ý nghĩa gì?