Giáo án và PPT Lịch sử 8 kết nối Bài 3: Cách mạng công nghiệp (nửa sau thế kỉ XVIII – giữa thế kỉ XIX)

BÀI 3: CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP

(NỬA SAU THẾ KỈ XVIII – GIỮA THẾ KỈ XIX

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

C.Mác đã từng khẳng định: Năng suất lao động là cái đảm bảo cho sự thắng lợi của trật tự xã hội này đối với một trật tự xã hội khác. Cách mạng công nghiệp điễn ra vào nửa sau thế kỉ XVIII - giữa thế kỉ XIX...

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

HOẠT ĐỘNG1. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP ANH

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày những nội dung sau: hoàn cảnh diễn ra cách mạng công nghiệp, lĩnh vực nào diễn ra cách mạng công nghiệp đầu tiên và kể tên những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp Anh?

Sản phẩm dự kiến:

- Hoàn cảnh diễn ra cách mạng công nghiệp: giữa thế kỉ XVIII, cách mạng công nghiệp diễn ra đầu tiên ở Anh: vốn (tư bản), nhân công, sự phát triển kĩ thuật.

- Lĩnh vực diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp: 

+ Diễn ra đầu tiên trong ngành dệt.

+ Lan ra các ngành khác như giao thông vận tải, luyện kim,...

- Những thành tựu tiêu biểu: 

+ Máy kéo sợi Gien-ni (1764). + Máy kéo sợi chạy bằng sức nước của R. Ác-rai (1769).

+ Máy hơi nước của Giêm Oát (1784).

+ Máy dệt của E. Các-rai (1785)

+….

- Kết quả: 

+ Biến Anh từ một nước nông nghiệp trở thành nước công nghiệp phát triển nhất thế giới lúc bấy giờ.

+ Là “công xưởng của thế giới”.

HOẠT ĐỘNG 2. CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LAN RA CÁC NƯỚC CHÂU ÂU VÀ CHÂU MỸ

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết các nước Châu Âu và Châu Mỹ bắt đầu cuộc cách mạng công nghiệp bắt đầu vào năm nào? Trình bày về đặc điểm, lĩnh vực và nền kinh tế phát triển như thế nào trong giai đoạn này?

Sản phẩm dự kiến:

- Ở Pháp:

+ Cách mạng công nghiệp bắt đầu từ năm 1830 trong lĩnh vực công nghiệp nhẹ, lan sang công nghiệp nặng vào những năm 1850 - 1870.

+ Kinh tế nhanh chóng phát triển, đứng thứ hai thế giới (sau Anh).

- Ở Đức:

+ Cách mạng công nghiệp bắt đầu từ những năm 40 của thế kỉ XIX, công nghiệp luyện kim, hoá chất đóng vai trò chủ đạo.

+ Giữa thế kỉ XIX, kinh tế Đức phát triển với tốc độ rất cao. 

+ Năm 1871, Đức đã trở thành một nước công nghiệp.

- Ở Mỹ:

+ Quá trình công nghiệp hoá diễn ra sớm, bắt đầu từ công nghiệp nhẹ.

+ Công nghiệp đường sắt, khai mỏ, luyện kim, đóng tàu.... rất phát triển.

+ Giữa thế kỉ XIX, nước Mỹ đã đứng hàng thứ tư trên thế giới về giá trị sản xuất công nghiệp (sau Anh, Pháp, Đức).

HOẠT ĐỘNG 3. NHỮNG TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP

HS thảo luận trả lời câu hỏi: Em hãy cho biết ngoài những tác động tích cực, cách mạng công nghiệp có những tác động tiêu cực như thế nào đối với sản xuấ và xã hội?

Sản phẩm dự kiến:

- Tác động tích cực:

+ Đối với sản xuất:

• Làm thay đổi căn bản quá trình sản xuất.

• Nâng cao năng suất lao động.

• Thúc đẩy nhiều ngành kinh tế khác phát triển.

• Tạo ra nguồn của cải đổi dào cho xã hội.

• Bộ mặt của các nước tư bản thay đổi với nhiều khu công nghiệp lớn.

• Chuyển xã hội loài người từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp.

+ Đối với xã hội: Hình thành hai giai cấp cơ bản của xã hội tư bản: giai cấp tư sản và vô sản.

- Tác động tiêu cực: 

+ Ô nhiễm môi trường.

+ Sự bóc lột sức lao động của phụ nữ và trẻ em.

+ Sự xâm chiếm và tranh giành thuộc địa…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Cách mạng công nghiệp diễn ra vào nửa sau thế kỉ XVIII - giữa thế kỉ XIX có ý nghĩa gì?

1. Quyết định đến thắng lợi của chủ nghĩa tư bản đối với chế độ phong kiến

2. Mở ra thời kì phát triển mới

3. Góp phần phát triển duy trì chế độ phong kiến

4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 2: Cuộc cách mạng công nghiệp đạt được những thành tựu nổi bật nào ?

1. Phát minh ra các loại máy móc: máy kéo sợi chạy bằng sức nước, máy hơi nước, máy dệt, đầu máy xe lửa chạy bằng hơi nước,...

2. Phát triển nền công nghiệp nặng, hiện đại, tập trung: luyện kim, hóa chất,...

3. Làm thay đổi căn bản quá trình sản xuất, nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy nhiều ngành kinh tế khác phát triển

4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 3: Việc thay đổi căn bản quá trình sản xuất, nâng cao năng suất lao động, thúc đẩy nhiều ngành kinh tế khác phát triển đã dẫn đến?

1. Làm thay đổi bộ mặt của các nước tư bản

2. Làm thay đổi bộ mặt của các nước chủ nghĩa xã hội

3. Làm thay đổi bộ mặt của các nước phong kiến

4. Cả ba đáp án trên đều đúng

Câu 4: Ai là người chế tạo ra máy kéo sợi Gien-ni?

1. Giêm Ha-gri-vơ

2. Ác-crai-tơ

3. Crôm-tơn

4. Ét-mơn Các-rai

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

• Lập bảng hệ thống những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX ở các nước châu Âu và Mỹ?

• Có ý kiến cho rằng: "Xã hội loài người chuyển từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp là nhờ cách mạng công nghiệp". Em đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?

• Theo em, nếu con người không sáng tạo ra những loại máy móc dùng trong sản xuất hoặc những phương tiện giao thông hiện đại như tàu hoả, tàu thuỷ,... thì hoạt động sản xuất và cuộc sống của chúng ta sẽ thế nào?