Thực hiện (hoặc mô tả) được thí nghiệm chứng minh sự giao thoa hai sóng kết hợp bằng dụng cụ thực hành sử dụng sóng nước (hoặc sóng ánh sáng).
Phân tích, đánh giá kết quả thu được từ thí nghiệm, nêu được các điều kiện cần thiết để quan sát được hệ vân giao thoa.
Vận dụng được biểu thức cho giao thoa ánh sáng qua hai khe hẹp.

Năng lực

Năng lực chung:

Năng lực tự học: Chủ động tích cực thực hiện những công việc của bản thân trong học tập thông qua việc tham gia đóng góp ý tưởng, đặt câu hỏi và trả lời các yêu cầu.
Giao tiếp hợp tác: Thảo luận nhóm, tiếp thu sự góp ý và hỗ trợ thành viên trong nhóm khi tìm hiểu về giao thoa sóng.
Năng lực giải quyết vấn đề: Xác định và tìm hiểu được về giao thoa sóng nước và giao thoa sóng ánh sáng.

Năng lực vật lí:

Nêu được sự hình thành vân giao thoa bằng mô hình biểu diễn sóng.
Thực hành (hoặc tìm hiểu) thí nghiệm chứng minh sự giao thoa hai sóng kết hợp bằng dụng cụ thực hành sử dụng sóng nước.
Phân tích được các điều kiện cần thiết để quan sát được hệ vân giao thoa của sóng mặt nước.
Tìm hiểu thí nghiệm giao thoa sóng ánh sáng với hai khe Young.
Vận dụng được công thức tính khoảng vân trong giao thoa ánh sáng qua hai khe hẹp để làm bài tập và giải thích được một số vấn đề trong thực tế.

Phẩm chất

Chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm trong học tập và thực hành.

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU:
Đối với giáo viên:

SGK, SGV, Kế hoạch dạy học.
Hình vẽ và đồ thị trong SGK: Hình ảnh thí nghiệm tạo ra sự giao thoa của hai sóng nước, Hình ảnh sự giao thoa của hai sóng mặt nước,…
Máy chiếu, máy tính (nếu có).

Đối với học sinh:

HS mỗi nhóm: Dụng cụ thí nghiệm kiểm tra sự giao thoa của hai sóng mặt nước: hai quả cầu nhỏ gắn với cần rung của máy phát tần số, khay chứa nước có đáy trong suốt, đèn, gương phẳng, màn chiếu.
HS cả lớp: Hình vẽ và đồ thị liên quan đến nội dung bài học và các dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu: Thông qua những ví dụ thực tế về giao thoa sóng mặt nước để đưa ra câu hỏi định hướng HS vào vấn đề cần tìm hiểu trong bài học.
Nội dung: GV cho HS quan sát hình vẽ và thảo luận về giao thoa sóng.
Sản phẩm học tập: HS trả lời được những câu hỏi mà GV đưa ra để nêu vấn đề giải thích sự hình thành những điểm đứng yên khi nhận được hai sóng đồng thời.
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- GV đặt vấn đề: Một quả cầu chạm nhẹ mặt nước thì khi quả cầu dao động, mỗi điểm trên mặt nước sẽ dao động khi nhận được sóng truyền đến (hình 3.1a)

Những khi cho hai quả cầu chạm mặt nước và dao động đồng thời thì lại có những điểm đứng yên dù nhận được sóng từ hai nguồn truyền đến (hình 3.1b)

- GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận: Tại sao có những điểm đứng yên đó?

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, video và đưa ra câu trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 bạn ngẫu nhiên đứng dậy trình bày suy nghĩ của mình.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

GV tiếp nhận câu trả lời dẫn dắt HS vào bài: Để trả lời câu hỏi này chúng ra vào bài học ngày hôm nay: Bài 3: Giao thoa sóng.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu sự hình thành vân giao thoa bằng mô hình biểu diễn sóng

Mục tiêu: HS tìm hiểu sự hình thành vân giao thoa bằng mô hình biểu diễn sóng.
Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện theo các hoạt động trong SGK để thảo luận về cách xác định li độ tổng hợp.
Sản phẩm học tập: HS nêu được điều kiện cần thiết để xảy ra hiện tượng giao thoa.
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV giới thiệu cách xác định li độ tổng hợp của một điểm nhận đồng thời hai sóng truyền tới trên đồ thị li độ - thời gian.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm đôi, nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi các câu hỏi sau:

+ Hãy giải thích kết quả xác định li độ tổng hợp trên các đồ thị hình 3.3 và hình 3.4.

+ Nêu điều kiện để quan sát được vân giao thoa.

- GV giới thiệu điều kiện để xảy ra hiện tượng giao thoa.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin SGK, chăm chú nghe GV giảng bài, thảo luận trả lời các câu hỏi mà GV đưa ra.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS trả lời, đưa ra ý kiến của bản thân.

- GV mời HS khác nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV đánh giá, nhận xét, tổng kết và chuyển sang nội dung mới.

I. SỰ GIAO THOA CỦA HAI SÓNG MẶT NƯỚC

1. Sự tạo thành vân giao thoa

- Những điểm nào cách nguồn một khoảng bằng k thì dao động đồng pha với nguồn, còn những điểm nào cách nguồn một khoảng thì dao động ngược pha với nguồn.

- Vân giao thoa của hai sóng chỉ xuất hiện với hai sóng phát ra từ hai nguồn dao động cùng phương, cùng tần số và có độ lệch pha không đổi theo thời gian. Hai nguồn sóng như vậy là hai nguồn kết hợp. Hai sóng do hai nguồn kết hợp tạo ra hai sóng kết hợp.

- Hiện tượng hai sóng kết hợp, khi gặp nhau tại những điểm xác định, luôn luôn hoặc làm tăng cường, hoặc làm yếu nhau được gọi là hiện tượng giao thoa của sóng.

Hoạt động 2. Thực hiện thí nghiệm chứng minh sự giao thoa của hai sóng mặt nước

Mục tiêu: HS thực hiện (hoặc tìm hiểu) thí nghiệm chứng minh sự giao thoa hai sóng kết hợp bằng dụng cụ thực hành sử dụng sóng nước.
Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện thí nghiệm, phân tích và chứng minh sự giao thoa của hai sóng mặt nước.
Sản phẩm: Kết quả thực hiện thí nghiệm và báo cáo thí nghiệm về sự giao thoa hai sóng mặt nước.
Tổ chức thực hiện:

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II