Nội dung chính KHTN 9 chân trời Bài 32: Khai thác đá vôi. Công nghiệp silicate

CHỦ ĐỀ 10: KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TỪ VỎ TRÁI ĐẤT

BÀI 32: KHAI THÁC ĐÁ VÔI. CÔNG NGHIỆP SILICATE

1. Nguồn đá vôi và ứng dụng từ đá vôi

* Nguồn đá vôi và thành phần chính của đá vôi trong tự nhiên

- Nguồn đá vôi: mỏ hoặc núi đá vôi.

Núi đá vôi

- Thành phần chính: CaCO₃.

* Ứng dụng từ đá vôi 

- Ứng dụng chung: sử dụng trong xây dựng,...

- Ứng dụng từ sản phẩm của đá vôi:

2. Một số ứng dụng quan trọng của silicon và hợp chất của silicon

* Ứng dụng quan trọng của silicon 

- Silicon được khai thác và sử dụng cho các mục đích công nghiệp khác nhau như sản xuất các tấm pin mặt trời, chế tạo hợp kim, sản xuất chất bán dẫn,…

* Ứng dụng quan trọng của hợp chất silicon 

- Ứng dụng: sản xuất xi măng, sản xuất đồ gốm, sản xuất thủy tinh, sản xuất gạch, ngói,…

Hợp chất silicon được dùng trong 

sản xuất gốm sứ

Thủy tinh chịu nhiệt

3. Sơ lược ngành công nghiệp silicate

* Sản xuất đồ gốm, sứ

- Gạch, ngói:

+ Nguyên liệu chính: đất sét, nước, cát (không bắt buộc).

+ Công đoạn chính: nghiền, trộn đều hỗn hợp thành khối dẻo, tạo hình sản phẩm, sấy khô, nung sản phẩm.

- Đồ sứ:

+ Nguyên liệu chính: đất sét trắng, cát trắng, nước, hợp chất tạo màu của kim loại.

+ Công đoạn chính: nghiền mịn, trộn đều nguyên liệu thành khối dẻo, tạo hình sản phẩm, sấy khô, nung sản phẩm lần thứ nhất ở nhiệt độ cao, trang trí và tráng men rồi nung lần thứ hai.

* Sản xuất thủy tinh

- Thành phần chính của thủy tinh: muối sodium silicate (Na₂SiO₃) và calcium silicate (CaSiO₃).

- Nguyên liệu sản xuất thủy tinh: cát thạch anh (cát trắng), đá vôi, soda (Na₂CO₃).

- Công đoạn chính sản xuất thủy tinh:

Bước 1: Trộn hỗn hợp cát, đá vôi, soda theo một tỉ lệ thích hợp.

Bước 2: Nung hỗn hợp trong lò nung ở khoảng 900^oC thành thủy tinh nhão.

Bước 3: Làm nguội từ từ được thủy tinh dẻo, ép thổi thủy tinh dẻo thành các đồ vật theo ý muốn.

* Sản xuất xi măng

- Thành phần chính của xi măng: calcium silicate, calcium aluminate.

- Nguyên liệu sản xuất xi măng: đất sét, đá vôi, cát,…

- Quy trình sản xuất:

Bước 1: Nghiền nhỏ hỗn hợp đá vôi và đất sét rồi trộn với cát và nước thành dạng bùn.

Bước 2: Nung hỗn hợp trên trong lò quay hoặc lò đứng ở nhiệt độ khoảng 1400 – 1500^oC, thu được clinker rắn.

Bước 3: Để clinker nguội sau đó nghiền chung với các phụ gia thành bột mịn, đó là xi măng.