Nội dung chính Ngữ văn 7 chân trời sáng tạo Bài 8: Cách gọt củ hoa thủy tiên

VĂN BẢN 2. CÁCH GỌT CỦ HOA THỦY TIÊN

I. TÌM HIỂU CHUNG

+ Hệ thống đề mục trong VB cung cấp thông tin về cách gọt củ hoa thủy tiên cho người đọc. Từ đó rút ra vai trò của hệ thống đó với việc đọc là cung cấp thông tin chính của VB.

+ Mục đích: Nhấn mạnh tầm quan trọng và lí giải lí do trong một công đoạn đặc biệt của công việc.

+ Dựa vào việc đoạn văn giải thích lí do vì sao cần thực hiện thao tác gọt củ hoa thủy tiên.

(1) Chú ý đến những thông tin trên VB là câu hỏi/lời hướng dẫn gợi ý hoặc nhắc nhở.

(2) Liên hệ những hiểu biết của bản thân về đặc điểm của loại VB đó.

(3) Lí giải vì sao cần phải thực hiện thao tác theo dõi tại vị trí đó của VB.

II. TÌM HIỂU CHI TIẾT VĂN BẢN

1. Đặc điểm của VB

Những dấu hiệu của VB thông tin mô tả quy trình được thể hiện trong VB:

- Về cấu trúc: gồm 3 phần:

+ giới thiệu mục đích của quy trình

+ liệt kê những thứ cần chuẩn bị trước khi thực hiện

+ trình bày các bước thực hiện

- Về đặc điểm hình thức:

+ Sử dụng các con số để đánh dấu trình tự thực hiện và một số từ ngữ chỉ thời gian như: trước tiên, đầu tiên, trước khi, sau hai ngày,…

+ Sử dụng một số thuật ngữ liên quan đến chăm sóc hoa, cây cảnh như: củ hoa, cuống hoa, thủy dưỡng, chỉnh lá, chỉnh hoa…; sử dụng câu chứa nhiều động từ.

+ Sử dụng hệ thống đề mục để tóm tắt những thông tin chính của VB.

+ Sử dụng hình ảnh minh họa cách thức thực hiện.

2. Thông tin cơ bản của VB

- Cách thức xác định thông tin cơ bản:

+ Qua cách triển khai thông tin VB

+ Qua đoạn sa-pô, câu chủ đề của các đoạn.

+ Qua hệ thống tiêu đề và đề mục VB.

3. Cách triển khai thông tin của VB

• Đoạn văn “Phải chăm chú quan sát… những mỡ hành”:

- Thông tin cơ bản của đoạn văn là miêu tả cách thực gọt tỉa củ hoa thủy tiên.

- Cách triển khai thông tin của đoạn văn là sự kết hợp giữa:

- Cách triển khai theo trật tự thời gian: thể hiện qua cách miêu tả thứ tự thực hiện các thao tác như: bóc vỏ củ và bao mầm, gọt bẹ củ, xén lá, cạo cuống hoa,…

- Cách triển khai theo mối quan hệ nhân quả: thể hiện qua cách tác giả lí giải lí do của việc “phải gọt khi lá, giò hoa mới là những mẫm vẫn đang ngủ yên trong củ”.

- Tác dụng: giúp cho người đọc hiểu hơn về cách thức thực hiện và ý nghĩa của bước gọt tỉa củ hoa thủy tiên trong quá trình tạo ra một bát hoa thủy tiên đẹp.

• Mục đích và thông tin chính của VB:

(1) Mục đích của VB là hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên.

(2) Thông tin chính của VB được triển khai theo trật tự thời gian, tức là trật tự thực hiện các thao tác của hoạt động. Cách triển khai thông tin này hỗ trợ cho việc thực hiện mục đích của VB vì với cách triển khai ấy, người đọc sẽ hình dung rõ ràng, cụ thể tuần tự từng bước cần thực hiện trong hoạt động, nhờ đó có thể làm tốt hoạt động ấy.

(3) Đưa ra các bằng chứng từ VB để chứng minh ý kiến của mình: trước tiên, đầu tiên, trước khi,…

4. Tác dụng biểu đạt của phương tiện phi ngôn ngữ trong VB

 - Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong VB này là các hình ảnh minh họa.

- Tác dụng: tăng tính trực quan cho thông tin của VB, kết hợp với thông tin trong VB, giúp người đọc hình dung rõ về các bước cần thực hiện trong hoạt động gọt củ hoa thủy tiên, góp phần tạo hứng thú cho người đọc.

III. TỔNG KẾT

1. Nội dung

- VB đã cung cấp thông tin cho độc giả tri thức về cách gọt củ hoa thủy tiên trong thú chơi hoa ngày Tết. 

2. Nghệ thuật

- VB thông tin giới thiệu quy tắc gọt củ hoa thủy tiên với cấu trúc 3 phần rõ ràng

- Sử dụng con số, từ ngữ chỉ thời gian, số từ chỉ số lượng chính xác

- Có hình ảnh minh họa rõ ràng cho VB