Câu hỏi tự luận công nghệ trồng trọt 10 kết nối tri thức Bài 26: sự cần thiết phải bảo vệ môi trường trong trồng trọt
Bộ câu hỏi tự luận công nghệ trồng trọt 10 kết nối tri thức. Câu hỏi và bài tập tự luận Bài 26: sự cần thiết phải bảo vệ môi trường trong trồng trọt. Cấu trúc tuần tự trong thuật toán. Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Thông hiểu, nhận biết, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học công nghệ trồng trọt 10 kết nối tri thức.
BÀI 26: SỰ CẦN THIẾT PHẢI BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG TRỒNG TRỌT
(11 câu)
1. Nhận biết (2 câu)
Câu 1: Ô nhiễm môi trường trong trồng trọt là gì?
Trả lời:
Ô nhiễm môi trường trong trồng trọt là sự thay đổi các tính chất vật lí, hoá học, sinh học của môi trường (đất, nước, không khí) theo chiều hướng xấu, vượt ngưỡng cho phép. Sự ô nhiễm này gây ảnh hưởng tới sức khoẻ con người, vật nuôi, cây trồng và hệ sinh thái.
Câu 2: Trình bày hiện trạng ô nhiễm môi trường trong trồng trọt?
Trả lời:
Tính đến năm 2018, Việt Nam có trên 27,3 triệu ha diện tích đất trồng, chiếm 80,4% tổng tổng diện tích đất tự nhiên nên hoạt động trồng trọt ngày càng gia tăng nguy cơ gây ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí. Một số biểu hiện của ô nhiễm như: đất trồng bị thoái hoá (axit hoá, kiềm hoá, mặn hoá, bạc màu, chặt, bí,...); đất trồng và nguồn nước (nước ngầm, nước mặt) bị nhiễm độc tố (tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, kim loại nặng, phân bón, hoá chất,...) và vi sinh vật có hại; không khí bị nhiễm khói, bụi và các khí độc (CH, H₂S,...).
2. Thông hiểu (3 câu)
Câu 1: Trình bày một số ảnh hưởng của ô nhiễm môi trường trong trồng trọt?
Trả lời:
Các chất độc hại trong thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hoá học tồn dư trong đất trồng, nước tưới sẽ làm ức chế quá trình sinh trưởng và giảm năng suất cây trồng, gây tồn dư chất độc hại trong nông sản làm ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và vật nuôi.
Các hoạt động trồng trọt gây ra ô nhiễm môi trường đất, nước sẽ làm ảnh hưởng đến hệ sinh vật sống trong đất, nước (cá, tôm, sinh vật đất,...). Nếu bị ô nhiễm nặng có thể làm cho các sinh vật này bị chết dẫn đến làm mất cân bằng sinh thái và gây ra hiện tượng ô nhiễm thứ cấp.
Hoạt động đốt các phần thừa của cây trồng (rơm, rạ, thân ngô, lá mía,...) trên đồng ruộng sinh ra khói, bụi làm ô nhiễm môi trường không khi, gây ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và vật nuôi.
Câu 2: Trình bày một số nguyên nhân ô nhiễm môi trường trong trồng trọt?
Trả lời:
Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón: Trong quá trình trồng trọt, con người sử dụng các loại thuốc bảo vệ thực vật, phân bón,... để bảo vệ và tăng năng suất cây trồng. Tuy nhiên, khi sử dụng không đúng cách (sử dụng dư thừa, không đúng thời điểm, súc rửa dụng cụ không đúng nơi quy định,...), thuốc bảo vệ thực vật và phân bón (đặc biệt là phân bón hoá học) sẽ thấm vào đất, ngấm xuống mạch nước ngầm hoặc chảy ra ao, hồ, gây ô nhiễm đất và nguồn nước.
Chất thải trồng trọt: Chất thải trồng trọt (xác cây trồng, rơm, rạ, bao bì đựng phân bón, chai, lọ đựng thuốc bảo vệ thực vật,...) nếu không được thu gom, xử lí đúng quy định sẽ gây ra ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí.
Câu 3: Nêu một số biện pháp hạn chế ô nhiễm môi trường trong trồng trọt?
Trả lời:
Khi sử dụng phân bón hoá học hay thuốc bảo vệ thực vật cần đảm bảo các nguyên tắc: đúng loại, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng phương pháp. Tăng cường sử dụng các loại phân bón hữu cơ, phân bón vi sinh; sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học và sử dụng thiên địch thay thế dần thuốc hoa học cũng là biện pháp để bảo vệ môi trường và là một trong những tiền đề quan trọng để phát triển nền nông nghiệp bền vững.
Chất thải trồng trọt không được đốt bừa bãi, cần thu gom và có biện pháp xử lí phù hợp, vừa bảo vệ môi trường, vừa tạo ra các sản phẩm phục vụ cho sản xuất nông nghiệp.
3. Vận dụng (4 câu)
Câu 1: Cần pha chế và kiểm soát dung dịch dinh dưỡng như thế nào?
Trả lời:
Dung dịch dinh dưỡng được pha chế từ các loại phân bón khác nhau và nước, có chứa đầy đủ các nguyên tố thiết yếu cho cây trồng.
Tuỳ theo từng loại cây trồng, giai đoạn sinh trưởng và điều kiện thời tiết cần kiểm soát nồng độ và pH dung dịch dinh dưỡng bằng máy đo pH, độ dẫn điện (EC) để đạt năng suất và chất lượng tối ưu.
Để phát huy hiệu quả của công nghệ, trồng cây không dùng đất thường kết hợp với công nghệ nhà mái che, thiết bị điều khiển thông minh để tự động hoá các khâu cung cấp dinh dưỡng, điều chỉnh pH/EC dung dịch dinh dưỡng, cường độ ánh sáng, nhiệt độ,...
Câu 2: Trồng trọt an toàn bao gồm những nội dung gì?
Trả lời:
Trồng trọt an toàn là phương thức sản xuất nông nghiệp sử dụng các biện pháp canh tác, phòng trừ sâu bệnh, bảo vệ thực vật, thu hoạch, bảo quản sản phẩm theo quy định của pháp luật để đảm bảo an toàn cho con người, vật nuôi và môi trường.
Trồng trọt an toàn bao gồm các nội dung sau:
- Sử dụng giống cây trồng có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định chất lượng.
- Áp dụng các biện pháp canh tác hợp lý, như bón phân cân đối, tưới tiêu khoa học,...
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo nguyên tắc 4 đúng: đúng thuốc, đúng lúc, đúng liều lượng, đúng cách.
- Thu hoạch và bảo quản sản phẩm đúng kỹ thuật.
Câu 3: Trồng trọt theo tiêu chuẩn VietGAP bao gồm những nội dung gì?
Trả lời:
Trồng trọt theo tiêu chuẩn VietGAP là phương thức sản xuất nông nghiệp thực hiện các quy định về an toàn thực phẩm, an toàn lao động, bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp.
Trồng trọt theo tiêu chuẩn VietGAP bao gồm các nội dung sau:
- Sử dụng giống cây trồng có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định chất lượng.
- Áp dụng các biện pháp canh tác hợp lý, như bón phân cân đối, tưới tiêu khoa học,...
- Sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học theo quy định của VietGAP.
- Thu hoạch và bảo quản sản phẩm đúng kỹ thuật.
Câu 4: Trồng trọt theo tiêu chuẩn VietGAP bao gồm những nội dung gì?
Trả lời:
Trồng trọt theo tiêu chuẩn hữu cơ là phương thức sản xuất nông nghiệp sử dụng các biện pháp canh tác bền vững, thân thiện với môi trường, không sử dụng các hóa chất tổng hợp trong sản xuất.
Trồng trọt theo tiêu chuẩn hữu cơ bao gồm các nội dung sau:
- Sử dụng giống cây trồng bản địa, có khả năng kháng bệnh tốt.
- Áp dụng các biện pháp canh tác hữu cơ, như bón phân hữu cơ, tưới tiêu tiết kiệm nước,...
- Sử dụng các biện pháp sinh học để phòng trừ sâu bệnh hại.
- Thu hoạch và bảo quản sản phẩm đúng kỹ thuật.
4. Vận dụng cao (2 câu)
Câu 1: Nêu danh mục các hoạt chất bảo vệ thực vật cấm sử dụng trong trồng trọt?
Trả lời:
STT | Hoạt chất | Loại thuốc |
1 | Aldrin | Thuốc trừ sâu |
2 | Chlordimeform | Thuốc trừ sâu |
3 | DDT | Thuốc trừ sâu |
4 | Dieldrin | Thuốc trừ sâu |
5 | Endosulfan | Thuốc trừ sâu |
6 | Endrin | Thuốc trừ sâu |
7 | Heptachlor | Thuốc trừ sâu |
8 | Lindane | Thuốc trừ sâu |
9 | Methyl bromide | Thuốc trừ sâu |
10 | Toxaphene | Thuốc trừ sâu |
11 | Chlordane | Thuốc trừ sâu |
12 | Hexachlorobenzene | Thuốc trừ sâu |
13 | Pentachlorophenol | Thuốc trừ sâu |
14 | Trifluralin | Thuốc trừ cỏ |
15 | Atrazine | Thuốc trừ cỏ |
16 | Chlorotoluron | Thuốc trừ cỏ |
17 | Dalapon | Thuốc trừ cỏ |
18 | Diuron | Thuốc trừ cỏ |
19 | Simazine | Thuốc trừ cỏ |
20 | Dibromochloropropane (DBCP) | Thuốc trừ cỏ |
21 | Ethylene dibromide (EDB) | Thuốc trừ cỏ |
22 | Pentachloronitrobenzene (PCNB) | Thuốc trừ cỏ |
23 | Picloram | Thuốc trừ cỏ |
24 | Propanil | Thuốc trừ cỏ |
25 | 2,4,5-T | Thuốc trừ cỏ |
26 | 2,4-D | Thuốc trừ cỏ |
27 | Silvex | Thuốc trừ cỏ |
28 | Trifluralin | Thuốc trừ cỏ |
29 | Amitrole | Thuốc trừ cỏ |
30 | Atrazine | Thuốc trừ cỏ |
31 | Chlorotoluron | Thuốc trừ cỏ |
Câu 2: Trồng trọt an toàn, VietGAP và hữu cơ có những điểm gì khác biệt?
Trả lời:
Đặc điểm | Trồng trọt an toàn | VietGAP | Hữu cơ |
Nội dung | Sử dụng các biện pháp canh tác, phòng trừ sâu bệnh, bảo vệ thực vật, thu hoạch, bảo quản sản phẩm theo quy định của pháp luật để đảm bảo an toàn cho con người, vật nuôi và môi trường. | Thực hiện các quy định về an toàn thực phẩm, an toàn lao động, bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp. | Sử dụng các biện pháp canh tác bền vững, thân thiện với môi trường, không sử dụng các hóa chất tổng hợp trong sản xuất. |
Mức độ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật | Được phép sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, nhưng phải theo quy định của pháp luật. | Được phép sử dụng thuốc bảo vệ thực vật theo quy định của VietGAP. | Không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học. |
Mức độ sử dụng phân bón hóa học | Được phép sử dụng phân bón hóa học, nhưng phải hạn chế tối đa. | Được phép sử dụng phân bón hóa học theo quy định của VietGAP. | Không sử dụng phân bón hóa học. |
Mức độ sử dụng thuốc trừ cỏ | Được phép sử dụng thuốc trừ cỏ, nhưng phải theo quy định của pháp luật. | Được phép sử dụng thuốc trừ cỏ theo quy định của VietGAP. | Không sử dụng thuốc trừ cỏ. |
Mức độ sử dụng các biện pháp sinh học | Được khuyến khích sử dụng các biện pháp sinh học để phòng trừ sâu bệnh hại. | Được khuyến khích sử dụng các biện pháp sinh học để phòng trừ sâu bệnh hại. | Bắt buộc phải sử dụng các biện pháp sinh học để phòng trừ sâu bệnh hại. |