VĂN BẢN. PHƯƠNG TIỆN VẬN CHUYỂN CỦA CÁC

DÂN TỘC THIỂU SỐ VIỆT NAM NGÀY XƯA

(15 câu)

1.    NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Tác phẩm thuộc thể loại gì?

Trả lời:

Văn bản thông tin

Câu 2: Nêu xuất xứ của tác phẩm

Trả lời:

 Theo TRẦN BÌNH, dlib.huc.edu.vn

Câu 3: Phương thức biểu đạt chính của tác phẩm là gì?

Trả lời:

Nghị luận

Câu 4: Tóm tắt ngắn nội dung tác phẩm.

Trả lời:

Văn bản đề cập đến các phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa

Câu 5: Bố cục chia làm mấy phần?

Trả lời:

Chia văn bản thành 2 đoạn:

- Đoạn 1: Từ đầu đến “ở khắp các bản làng”: Phương tiện vận chuyển của các dân tộc miền núi phía Bắc.

- Đoạn 2: Còn lại: Phương tiện vận chuyển của các dân tộc ở Tây Nguyên.

2.    THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1: Miền núi phía bắc chủ yếu sử dụng phươn tiện vận chuyên gì trên sông?

Trả lời:

Một số tộc người sinh sống ở ven sông Đà, sông Mã, hay sôngLam... (người Kháng, người La Ha, người Mảng, người Thái, người Cống...) đã biết đóngthuyền và sử dụng thuyền vận chuyển, lưu thông bằng thuyền trên sông suối lớn.

Câu 2: Người Kháng thường sử dụng phương tiện gì?

Trả lời:

- Người Kháng thường xuyên sử dụng thuyền độc mộc đuôi én

Câu 3: Người Sán Dìu dùng phương tiện gì?
Trả lời:

Người Sán Dìu còn khá phổ biến trong việc dùng xe quệt trâu kéo để vận chuyển phân bón ra ruộng nương chở lúa hoa màu, củi về nhà

Câu 4: Người H Mông, Hà Nhi và Dao sử dụng phương tiện gì?
Trả lời:

- Người Mông (H mông), Hà Nhi, Dao thường cưỡi ngựa và dùng sức ngựa để vận chuyển đồ đạc, hàng hóa.

Câu 5: Phương tiện vận chuyển người Tây Nguyên là gì?

Trả lời:

 Người Tây Nguyên hiếm khi dùng trâu làm sức khéo ngược lại họ dùng sức voi, ngựa, vào việc vận chuyển

- Để vận chuyển và lưu thông trên sông họ sử dụng thuyền độc mộc.

3.    VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Nội dung chính của văn bản Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa?

Trả lời:

Văn bản "Phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa" đề cập đến các phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa. Qua đó cho chúng ta thấy rằng, phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam trong khoảng thế kỷ X - XVIII là một phần quan trọng không thể thiếu trong văn hóa.

Câu 2: Giá trị nội dung tác phẩm là gì?

Trả lời:

Văn bản đề cập đến các phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số Việt Nam ngày xưa. Từ đó thấy rằng, phương tiện vận chuyển của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam trong khoảng thế kỷ X - XVIII là bộ phận quan trọng không thể thiếu và thuộc thành tố văn hóa vật chất của các cộng đồng tộc người.

Câu 3: Giá trị nghệ thuật tác phảm là gì?

Trả lời:

- Ngôn ngữ giản dị, đậm chất am hiểu vùng miền dân tộc thiểu số

- Cách triển khai luận điểm, lí lẽ rõ ràng, mạch lạc

4.    VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Nêu ý nghãi các phương tiện đi lại của dân tộc thiểu số

Trả lời:

- Những phương tiện đi lại của các dân tộc thiểu số đã thể hiện sự phát triển về trí tuệ họ đã biết sử dụng các phương tiện đi lại để giảm sức lao động con người.

- Phần nào đó thể hiện sự văn minh nhân loại

Câu 2: Em hãy tìm hiểu và giới thiệu thuyền độc mộc của người Tây Nguyên.

Trả lời:

 Thuyền độc mộc là một loại thuyền truyền thống có lịch sử từ lâu đời của đồng bào Tây Nguyên. Bắt nguồn từ nhu cầu di chuyển trên mặt nước của đồng bào Tây Nguyên, người dân nơi đây đã chế tác ra thuyền độc mộc từ thân gỗ sao có tuổi thọ hàng trăm năm.Những chiếc thuyền độc mộc thường được đục từ một thân cây gỗ sao lớn nguyên vẹn, sau đó được gọt đẽo để thêm sức nâng và bớt lực cản của nước khi di chuyển trên mặt nước. Dần dần những chiếc thuyền độc mộc đã trở nên phổ biến và được người dân nơi đây sử dụng cho đến ngày nay.Mỗi con thuyền cũng chính là một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, mang đậm dấu ấn sáng tạo cá nhân của người chế tác. Từ xa xưa, các cộng đồng bản địa Tây Nguyên muốn đẽo được một chiếc thuyền độc mộc phải cần 5 - 7 thợ có sức vóc và kinh nghiệm để vào rừng sâu tìm cây, cây phải có chiều dài cả chục mét, thân cây vài người ôm mới có thể làm được con thuyền có độ dài phổ biến 5 - 6m, lòng thuyền rộng khoảng 0,5 - 0,6 m.Để một thân cây gỗ nguyên khối không chỉ nổi và cân bằng trên mặt nước, mà còn lướt trên sóng, chịu sự điều khiển của con người đòi hỏi việc chế tác thật chính xác. Theo truyền thống, khi đã hạ thủy, người ta không được phép sửa chữa con thuyền thêm lần nào nữa. Công việc đo đạc, tính toán, đẽo thuyền phải thật chính xác. Thuyền phải cân đối suốt thân, mũi, đáy. Gắn với chiếc thuyền độc mộc, ngoài tri thức dân gian được tích lũy về chọn lựa gỗ, quy trình chế tác, cách thức sử dụng, các cộng đồng bản địa Tây Nguyên còn có những nghi lễ, phong tục tập quán…mang đậm bản sắc dân tộc, thể hiện cách ứng xử giữa con người với tự nhiên, rừng và sông nước.Việc sử dụng thuyền độc mộc còn thể hiện sức mạnh của con người trong chế ngự thiên nhiên. Phải là những người có sức khỏe, sự dẻo dai và kinh nghiệm sông nước mới chèo lái được con thuyền trên những dòng sông nhiều ghềnh, thác. Trong kháng chiến chống Mỹ, bằng thuyền độc mộc, những người con bên dòng Pô Kô đã đưa bộ đội Cụ Hồ qua sông và vận chuyển vũ khí, quân trang, lương thực cho các mặt trận.Ngày nay, thuyền độc mộc là lựa chọn lý tưởng để du khách có thể khám phá những thảm thực vật phong phú của đại ngàn. Hình ảnh chiếc thuyền độc mộc mảnh mai, in bóng mình trên mặt sông, hồ giữa mây trời đã trở thành nét đẹp đặc trưng của Tây Nguyên.Hàng năm, ở nhiều nơi, cư dân dọc các con sông lớn, hồ của Tây Nguyên còn tổ chức hội đua thuyền độc mộc rất sôi động. Đến với Tây Nguyên hôm nay, tìm đến những lễ hội đua thuyền độc mộc để cùng chiêm ngưỡng di sản xa xưa, khám phá một biểu tượng văn hóa đặc sắc của con người nơi đây.