VĂN BẢN. TỰ HỌC – MỘT THỨ VUI BỔ ÍCH

(17 câu)

1.    NHẬN BIẾT

Câu 1: Nêu một vài nét về tác giả.

Trả lời:

 Nguyễn Hiến Lê (1912- 1984)

- Quê quán: Hà Nội

- Là một tác giả, dịch giả, nhà giáo dục, nhà văn hóa với nhiều tác phẩm sáng tác, biên soạn và dịch thuật thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau.

- Tác phẩm tiêu biểu: Kim chỉ nam cho học sinh (1951), Nghệ thuật nói trước công chúng(1953),Tương lai trong tay ta (1962)

Câu 2: Tác phẩm thuộc thể loại gì?

Trả lời:

Nghị luận văn học

Câu 3: Nêu xuất xứ tác phẩm

Trả lời:

Trích từ tác phẩm Tự học- một nhu cầu thời đại, NXB Văn hóa thông tin Hà Nội, 2007

Câu 4: Phương thức biểu đạt chính của tác phẩm là gì?

Trả lời:

Nghị luận,biểu cảm

Câu 5: Tóm tắt văn bản bằng đoạn văn ngắn

Trả lời:

Văn bản phân tích về vấn đề Tự học là một thú vui bổ ích.Tác giả đã đưa ra các lý lẽ trước hết tự học cũng giống như đi bộ,phương thuốc trị bệnh âu sầu, thú vui thanh nhã nâng tâm hồn ta lên và kèm với đó là dẫn chứng để làm rõ vấn đề.

Câu 6: Nêu bố cục văn bản.

Trả lời:

- Phần 1: từ đầu…tự học là một cái thú: Giới thiệu về việc tự học

- Phần 2: tiếp theo …cuộc du lịch bằng sách vở: Giải thích, làm rõ việc tự học

- Phần 3: tiếp theo…một giờ là không hết buồn: Đưa ra dẫn chứng phân tích vấn đề

- Phần 4: còn lại: khát quát lại vấn đề

2.    THÔNG HIỂU

Câu 1: Nêu luận điểm thứ nhất của tự học

Trả lời:

 Luận điểm 1: Cái thú tự học giống cái thú đi chơi bộ

- Tự học là cần thiết, nhưng không phải là sự bắt buộc. 

- Đầu tiên, tác giả so sánh thú tự học như “thú đi chơi bộ”: 

+ Tự học được ví như một cuộc “du lịch bằng trí óc” nhưng say mê gấp trăm lần đi du lịch bằng chân. 

+ Và cuộc du lịch ấy cũng “tự do”, ta “muốn đi đâu thì đi, ngừng đâu thì ngừng”.

Câu 2: Tìm dẫn chứng cho luận điểm thứ nhất

Trả lời:

+ Nếu thích xã hội đời Đường bên Trung Quốc thì tìm đọc: “Dạ Minh Châu” của Đường Minh Hoàng; “Nghệ thường vũ y” của Dương Quý Phi

+ Nếu thích nghiên cứu đời con kiến, con sâu thì tìm đọc của tác giả J.H. Fabre, …

→ Tự học được so sánh như một cuộc du lịch bằng trí óc tự do, đầy thú vị

Câu 3: Em hãy gọi tên luận điểm hai

Trả lời:

Tự học là phương thuốc trị bệnh âu sầu

Câu 4: Tìm các dẫn chứng cho luận điểm thứ hai.

Trả lời:

- Dẫn chứng: 

+ Theo bác sĩ E. Groeneveld: những bệnh nhân biết đọc sách thì “mau khỏe mạnh hơn những bệnh nhân khác”

+ Lý do: Khi đọc sách, họ thấy nỗi buồn khổ, lo lắng của người viết và thấy mình không cô độc với nỗi buồn khổ của mình.

Câu 5: Em hãy nêu tác dụng của đọc sách được nêu trong bài

Trả lời:

Tác dụng của đọc sách: Những người đang âu sầu khi đọc sách sẽ gặp “người đồng cảnh”, “đồng bệnh”. Nhờ đó mà họ thấy mình không cô độc, tinh thần sẽ phấn chấn hơn, giúp mau khỏe.

Câu 6: Nêu tên luận điểm thứ 3 tác giả đề cập

Trả lời:

 Tự học là một thú vui thanh nhã, nó nâng cao tâm hồn ta lên

Câu 7: Tìm dẫn chứng trong văn bản cho luận  điểm thứ 3

Trả lời:

+ Ta vui vì thấy khả năng của ta thăng tiến và giúp đời nhiều hơn trước

+ Bất kì ai nếu chịu học hỏi, tìm kiếm cũng có thể cải thiện phương pháp làm việc, giảng giải kinh nghiệm cho người khác

+ Nhà bác học Einstein, Pasteur, hai vợ chồng Curie, …: luôn thấy “mãn nguyện” với thú tự học của mình

→ Tự học là một thú vui thanh nhã, nó nâng cao tâm hồn ta lên, giúp ta học hỏi được nhiều điều trong công việc hay cuộc sống

3.    VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy nêu giá trị nội dung tác phẩm

Trả lời:

Văn bản khẳng định: Tự học mang đến cho ta niềm vui, nó là một thú vui bổ ích, thanh nhã, nâng cao tâm hồn con người.

Câu 2: Nêu giá trị nghệ thuật của tác phẩm

Trả lời:

- Lập luận chặt chẽ, logic, giàu sức thuyết phục

- Các lí lẽ, dẫn chứng được sắp xếp khoa học và có mối liên hệ chặt chẽ

- Các biện pháp tu từ: so sánh, điệp từ, …

Câu 3: Em hãy nhận xét về cách lập luận của tác giả trong văn bản trên? Theo em, những lí lẽ, dẫn chứng mà tác giả đưa ra có toàn diện và đủ sức thuyết phục?

Trả lời:

Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản được sắp xếp theo trình tự logic, hợp lí.

Theo em, những lí lẽ, dẫn chứng mà tác giả đưa ra toàn diện và đủ sức thuyết phục.

4.    VẬN DỤNG CAO

Câu 1: Em có đồng tình với quan điểm của tác giả về thói quen tự học hay không? Theo em, tự học có vai trò như thế nào trong xã hội hiện nay?

Trả lời:

Em có đồng tình với quan điểm của tác giả về thói quen tự học vì việc tự học có ý nghĩa quan trọng.  Tự học giúp ta nhớ lâu và vận dụng những kiến thức đã học một cách hữu ích hơn trong cuộc sống. Không những thế tự học còn giúp con người trở nên năng động, sáng tạo, không ỷ lại, không phụ thuộc vào người khác. Từ đó biết tự bổ sung những khiếm khuyết của mình để tự hoàn thiện bản thân.