Đáp án Công dân 7 chân trời sáng tạo Bài 11: Phòng, chống tệ nạn xã hội

BÀI 11. PHÒNG CHỐNG TỆ NẠN XÃ HỘI

Mở đầu

Em hãy quan sát các bức tranh sau đây và cho biết ý nghĩa của các khẩu hiệu.

Trả lời:

Tranh 1: Phía trước tay lái là sự sống

Ý nghĩa: Phía trước tay lái là sự sống của bao nhiêu người, vì thế mong muốn mọi người hãy lái xe bằng cả trái tim và khối óc của mình, đừng chỉ vì nhanh một phút giây mà cướp đi sự sống của người khác.

Tranh 2: Bài trừ tệ nạn mại dâm

Ý nghĩa: Hãy chung tay tuyên truyền, phản đối các hành vi mại dâm để xã hội ngày càng phát triển hơn.

Tranh 3: Hãy nói không với ma túy

Ý nghĩa: Hãy tránh xa với ma túy bằng mọi cách, mọi người nên có ý thức sống lối sống lành mạnh, trong sạch, không xa hoa, luôn tỉnh táo, đủ bản lĩnh để chống lại mọi thử thách, cám dỗ của xã hội.

Tranh 4: Chung tay phòng chống tệ nãn xã hội.

Ý nghĩa: Hãy chung tay tuyên truyền, phản đối các hành vi mại dâm để xã hội ngày càng phát triển hơn

Khám phá

1. Em hãy đọc các thông tin sau và trả lời câu hỏi.

(Trang 57, 58 sgk)

Câu hỏi: Theo quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội, những hành vi nào không được làm đối với cá nhân?

Nhân vật Nguyễn T đã vi phạm quy định về phòng, chống tệ nạn xã hội nào và sẽ bị pháp luật xử lý như thế nào?

Nếu em phát hiện ra những người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật thì em sẽ xử lí như thế nào?

Trả lời:

- Theo quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội, những hành vi không được làm đối với cá nhân là:

• Sử dụng, tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý; cưỡng bức, lôi kéo người khác sử dụng trái phép chất ma tuý; chứa chấp, hỗ trợ việc sử dụng trái phép chất ma tuý.
• Sản xuất, tàng trữ, vận chuyển, mua bán phương tiện, dụng cụ dùng vào việc sản xuất hoặc sử dụng trái phép chất ma tuý.

- Nhân vật Nguyễn T đã vi phạm quy định về phòng, chống tệ nạn xã hội là: “Tổ chức đánh bạc”, “đánh bạc” dưới hình thức cá độ bóng đá và cho vay nặng lãi.

=> Nhân vật T sẽ bị pháp luật xử lý nghiêm minh như  phạt tiền, tù đối với hành vi đánh bạc trái phép, cá độ bóng đá, cho vay nặng lãi tùy theo từng mức phạt theo quy định ở Luật phòng chống ma túy năm 2021.

- Nếu em phát hiện ra những người thực hiện hành vi vi phạm pháp luật thì em sẽ: âm thầm báo ngay với các cơ quan chức năng để kịp thời xử lí.

2. Đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.

(Trang 58 SGK)

Câu hỏi: Tại sao Trường THCS M tổ chức “Lễ phát động và tuyên truyền về phòng, chống tệ nạn xã hội trong nhà trường”?

Em có đồng ý với quan điểm của bạn H không? Vì sao?

Nếu là học sinh Trường THCS M, em sẽ tham gia hoạt động này với tinh thần như thế nào? Tại sao?

Trả lời:

Trường THCS M tổ chức “Lễ phát động và tuyên truyền về phòng, chống tệ nạn xã hội trong nhà trường” vì mong muốn nâng cao nhận thức, hiểu biết trong đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, học sinh về hiểm họa, tác hại của tệ nạn xã hội đối với bản thân, gia đình và xã hội.

Em không đồng ý với quan điểm của bạn H. Bởi vì ngoài việc học thì chúng ta cũng nên quan tâm đến những tác hại xấu xung quanh mình, qua đó có thể biết cách phòng tránh những tác hại đó làm ảnh hưởng đến sức khỏe, tinh thần của cả chúng ta, gia đình chúng ta và xã hội.

Nếu là học sinh Trường THCS M, em sẽ: tham gia hoạt động này với tinh thần nghiêm túc, tích cực học hỏi. Bởi vì em mong muốn học được cách để có thể đề phòng những hiểm họa, tác hại của tệ nạn xã hội để có thể bảo vệ bản thân và những người xung quanh.

3. Em đồng ý hay không đồng ý với những ý kiến nào sau đây? Vì sao?

(Trang 59 SGK)

Trả lời:

1. a) Thấy người buôn bán ma tuý nên lờ đi, coi như không biết.

Em không đồng ý với ý kiến trên.

Vì buôn bán ma túy là hành vi vi phạm pháp luật, có thể ảnh hưởng đến nhiều người, phải báo ngay đến cơ quan chức năng kịp thời xử lý chứ không nên lờ đi, như vậy là thiếu trách nhiệm.

1. b) Không mang hộ đồ vật của người khác khi không biết rõ đồ vật ấy là gì, cho dù được trả nhiều tiền.

Em đồng ý với ý kiến trên.

Vì chúng ta không biết rõ đồ vật ấy là gì, có thể là những đồ vật nguy hiểm và vi phạm pháp luật như ma túy,…

1. c) Tuyệt đối không giao tiếp với người nghiện ma tuý vì sẽ bị lôi kéo và mang tiếng xấu.

Em đồng ý với ý kiến trên.

Vì những người nghiện ma túy sẽ có những hành động quá khích, không kiềm chế được bản thân, làm hại đến chúng ta.

1. d) Ma tuý, mại dâm là con đường dẫn đến lây nhiễm HIV/AIDS.

Em đồng ý với ý kiến trên.

Vì đây là những hành động tệ nạn, dẫn đến những hậu quả xấu đặc biệt là dẫn đến lây nhiễm HIV/AIDS.

đ) Hành vi tổ chức đánh bạc, đua xe ăn tiền là hành vi trái pháp luật.

Em đồng ý với ý kiến trên.

Vì hành vi tổ chức đánh bạc, đua xe ăn tiền bị pháp luật nghiêm cấm.

Luyện tập

Câu 1: Em hãy đọc tình huống sau và trả lời câu hỏi.

(Trang 59, 60 sgk)

Tình huống 1: Em có nhận xét gì về việc làm của H? Theo em, H quyết định như thế nào là phù hợp?

Tình huống 2: Em có nhận xét gì về hành vi cá độ của anh A? Anh A có phải chịu trách nhiệm trước pháp luật không? Vì sao?

Tình huống 3: Em có đồng tình với ý kiến cho rằng K là chủ mưu, còn T và H là vô tội không? Vì sao? Em sẽ làm gì nếu biết bạn của mình sử dụng ma túy?

Trả lời:

Tình huống 1:

Nhận xét về việc làm của H: H đã không trung thực, lừa dối mẹ lấy số tiền học phí để chơi điện tử. => hành vi của H là hoàn toàn đáng trách.

Theo em, H không nên nhận lời dụ dỗ của người kia, H hãy về nhà nói với mẹ về sự việc trên, xin lỗi mẹ và hứa sẽ không tái phạm.

Tình huống 2:

Nhân xét về hành vi cá độ của anh A hoàn toàn trái đạo đức và pháp luật.

Anh A phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Bởi vì anh A đã thực hiện hành vi cá độ bóng đá, trái với quy định của pháp luật.

Tình huống 3:

Em không đồng tình ý kiến cho rằng K là chủ mưu, còn T và H là vô tội không. Bởi vì H và T cũng trực tiếp thực hiện hành vi vi phạm pháp luật là sử dụng ma túy.

Nếu biết bạn của mình sử dụng ma túy, em se: báo ngay cho thầy cô trong trường để kịp thời xử lý.

Câu 2: Em hãy đưa ra cách giải quyết phù hợp và hiệu quả trong những trường hợp sau đây:

1. Một người bạn của em vào quán internet chơi điện tử cá độ ăn tiền.
2. Một người rủ em thử sử dụng thuốc lắc.
3. Một người nhờ em mang đồ vật không rõ được gói kín khi đi qua trạm Công an giao thông.

Trả lời:

Cách giải quyết phù hợp và hiệu quả:

1. Một người bạn của em vào quán internet chơi điện tử cá độ ăn tiền. => Em sẽ báo với thầy cô ở trường để kịp thời xử lí.
2. Một người rủ em thử sử dụng thuốc lắc. => Em sẽ: không đồng ý và tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người xung quanh để tránh nguy hiểm cho bản thân.
3. Một người nhờ em mang đồ vật không rõ được gói kín khi đi qua trạm Công an giao thông. => Em sẽ: không đồng ý và sau đó báo ngay với cơ quan chức năng để xử lý.

Vận dụng

Câu 1: Dựa trên các quy định của pháp luật về phòng, chống tệ nạn xã hội, em hãy thiết kế một tờ rơi nhằm tuyên truyền, giáo dục cho học sinh.

Trả lời:

Em có thể tham khảo một số mẫu sau:

Câu 2: Em hãy làm việc nhóm để lên ý tưởng và trình bày trước lớp một tiểu phẩm ngắn với chủ đề: “Nói không với tệ nạn xã hội”.

Trả lời:

Tiểu phẩm “Nói không với tệ nạn xã hội”

Nhân vật: Tuấn, Hoàng, Chú công an, người lạ mặt.

Sau khi đi học về, Tuấn và Hoàng tấp vào tiệm net để cùng chơi điện tử.

- Tuấn: Chúng ta đang ở cấp thấp quá, tụi mình nạp tiền để mạnh hơn đi.

- Hoàng: Nhưng tớ không có tiền, tớ ăn sáng hết tiền rồi.

- Tuấn: Không sao, tớ lấy tiền học phí để nạp này.

Sau một lúc thì cả hai đã chơi hết tiền và ra về.

- Tuấn: Hoàng ơi, mai là tớ phải đóng học phí rồi, nếu không mai cô giáo sẽ báo với mẹ, cậu có tiền thì mai mang cho tớ mượn nhé.

- Hoàng: Tớ làm gì có tiền.

Thế là hai bạn cãi nhau ầm ĩ.

Cùng lúc đó một người đàn ông lạ mặt bước đến.

- Người đàn ông: chào 2 cháu, chú muốn nhờ 2 cháu giao vật này giúp chú, chú sẽ cho cháu tiền.

- Hoàng thì thầm với Tuấn: không biết trong túi đó có gì, thôi mình về nhà tìm cách sau đi.

- Tuấn: Có gì mà lo, giao giúp đồ thôi mà.

Thế là Tuấn nhận giao đồ giúp nhưng Hoàng không chịu và bỏ về. Trên đường đi về Hoàng gặp một chú công an và Hoàng báo cáo sự việc với chú công an.

Nghe vậy chú công an tức tốc chạy đến chỗ Tuấn, lúc đó người đàn ông lạ mặt đã đi mất. Chú công an cầm lấy bịch đồ, chú phát hiện ra bên trong túi đen đó chính là ma túy. Tuấn và Hoàng đều rất hoang mang, lo sợ.

- Tuấn: cháu không biết gì hết, có một người đàn ông lạ mặt nhờ cháu đưa giúp.

- Chú công an: khi thấy người lạ mặt nhờ em mang đồ vật không rõ được gói kín, các em tuyệt đối không được mang nhé!