Đáp án Đạo đức 5 kết nối Bài 2: Tôn trọng sự khác biệt của người khác

BÀI 2. TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT CỦA NGƯỜI KHÁC

KHỞI ĐỘNG

Tham gia trò chơi “Bạn ấy là ai?”

Em hãy mô tả nét riêng về ngoại hình, tính cách, sở thích,…của một bạn trong lớp để các bạn khác đoán xem đó là ai.

Hướng dẫn chi tiết:

Gợi ý: 

 Những đặc điểm ngoại hình như: gầy, béo, cao, thấp, tóc thẳng hoặc tóc xoăn, …

- Những đặc điểm về tính cách như: hiền, chăm học, luôn hoà đồng với bạn bè, …

- Sở thích như hát, đọc sách, …

1. TÌM HIỂU MỘT SỐ BIỂU HIỆN TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT

Đọc các trường hợp dưới đây và thực hiện yêu cầu: 

a, Thái có cơ thể mập mạp nên khi được các bạn gọi sân đá bóng, bạn sợ mình chạy không nhanh sẽ khiến đội bị thua. Thấy vậy, Minh động viên: “Đừng lo! Bạn có thể di chuyển không nhanh nhưng lại có khả năng tranh chấp bóng tốt hơn chúng tớ đấy!”. 

b, Lớp Nga có một bạn bị khuyết tật ở chân, phải ngồi xe lăn nhưng điều đó không cản trở việc bạn hòa nhập với các bạn trong lớp. Các bạn cũng thường xuyên chơi đùa cùng nhau rất vui vẻ. 

c, Trong chuyến du lịch ở vùng cao, Hoa chăm chú nhìn các bạn người dân tộc thiểu số và nói với mẹ: “Con thấy các bạn kia ăn mặc lạ lắm mẹ ạ!”. Nghe mẹ giải thích rằng mỗi dân tộc đều có nét đặc trưng riêng về trang phục, Hoa vui vẻ nói: “Con hiểu rồi ạ! Con đến làm quen và hỏi thêm về trang phục của các bạn, mẹ nhé!”. 

d, Lớp 5A tổ chức Đại hội Chi đội. Thấy Huy băn khoăn không biết nên bầu cho bạn nam hay bạn nữ làm Chi đội trưởng, Luân gợi ý: “Nam hay nữ đều có thể làm Chi đội trưởng, miễn là bạn đó gương mẫu, tích cực với hoạt động của lớp”. 

- Nêu biểu hiện tôn trọng sự khác biệt của người khác trong mỗi trường hợp trên. 

- Kể thêm các biểu hiện tôn trọng sự khác biệt của người khác mà em biết

Hướng dẫn chi tiết:

Các biểu hiện tôn trọng sự khác biệt khác bao gồm:

- Lắng nghe chân thành và tôn trọng quan điểm của người khác.

- Không đánh giá, phê phán hoặc phân biệt đối xử dựa trên ngoại hình, khuyết tật, giới tính, dân tộc hay tôn giáo.

- Tạo cơ hội cho người khác tỏa sáng và phát triển theo cách riêng của họ.

- Đối xử công bằng và công tâm với tất cả mọi người, không thiên vị hay phân biệt đối xử.

- Tôn trọng và chấp nhận sự đa dạng và khác biệt trong xã hội.

2. TÌM HIỂU VÌ SAO PHẢI TÔN TRỌNG SỰ KHÁC BIỆT GIỮA MỌI NGƯỜI

Đọc câu chuyện “Cây cọ nhí” và trả lời câu hỏi: 

- Thái độ của các cây cọ khác đối với cọ nhí thể hiện điều gì?

- Vì sao các cây cọ khác lại cảm thấy hối hận? 

- Nêu những lí do cần phải tôn trọng sự khác biệt giữa mọi người. 

Hướng dẫn chi tiết:

- Thái độ của các cây cọ khác đối với cọ nhí thể hiện chúng coi thường vì cây cọ nhí nhỏ hơn chúng, chúng không tôn trọng sự khác biệt của cây cọ nhí.

- Các cây cọ khác cảm thấy hối hận vì chúng nhận ra cọ nhí nhỏ bé nhưng cũng có sứ mệnh của riêng mình.

- Lí do cần phải tôn trọng sự khác biệt giữa mọi người là:

+ Ai cũng có điểm mạnh, điểm yếu riêng nên chúng ta cần tôn trọng những sự khác biệt giữa mọi người.

+ Tôn trọng sự khác biệt giữa mọi người thể hiện lòng nhân ái và phép lịch sự của bản thân.

+ …

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em tán thành hay không tán thành với các ý kiến nào dưới đây? Vì sao? 

a. Sự khác biệt của mỗi người tạo nên sắc màu đa dạng cho cuộc sống

b. Các bạn nữ không nên chơi cùng các bạn nam. 

c. Chỉ nên chơi với những bạn có cùng hoàn cảnh với mình. 

d. Mỗi dân tộc đều có những giá trị văn hoá đặc trưng cần được trân trọng và gìn giữ. 

Hướng dẫn chi tiết:

a. Tán thành vì nhờ có sự khác biệt của mỗi người nên cuộc sống mới trở nên đa dạng, có nhiều tính cách, …

b. Không tán thành vì em cần hòa đồng với tất cả mọi người, không phân biệt nam nữ.

c. Không tán thành vì em cần hòa đồng với tất cả mọi người không phân biệt hoàn cảnh giàu nghèo, …

d. Tán thành vì những giá trị văn hóa đặc trưng chính là điểm khác biệt của mỗi dân tộc. Điểm khác biệt đó giúp ta phân biệt dân tộc này với dân tộc khác, tạo nên bản sắc văn hóa của các dân tộc.

Câu 2: Nhận xét việc làm của các bạn trong những trường hợp dưới đây: 

a. Mỗi lần bị các bạn trêu chọc vì có vóc dáng nhỏ bé, Tân đều được Phong đứng ra bênh vực, bảo vệ. 

b. Vì Vân thích chơi đàn pi-a-nô nên bạn không ủng hộ em gái đăng kí học chơi nhạc cụ dân tộc

c. Nghỉ hè, Tú được bố mẹ cho về quê hương. Thấy các bạn trong xóm đá bóng trên mặt ruộng nhưng Tú vẫn vui vẻ tham gia cùng các bạn. 

d. Vì mới từ nơi khác chuyển đến, lại nói giọng địa phương nên Linh ngại tiếp xúc và trò chuyện với các bạn trong lớp. Thấy vậy, Nga chủ động bắt chuyện với Linh để bạn tự tin hơn.

Hướng dẫn chi tiết:

a. Việc Phong đứng ra bênh vực và bảo vệ Tân khi bị trêu chọc vì vóc dáng nhỏ bé là một hành động đáng khen ngợi và chứng tỏ lòng hỗ trợ và tôn trọng của Phong đối với bạn. Điều này giúp Tân cảm thấy được tin tưởng và có sự đồng hành trong môi trường bạn bè.

b. Việc không ủng hộ Vân đăng kí học chơi nhạc cụ dân tộc vì sở thích chơi đàn pi-a-nô là một hành động không nên. Hỗ trợ và khích lệ sự đam mê và sở thích của người khác là một cách tôn trọng và khuyến khích sự phát triển cá nhân.

c. Việc Tú vui vẻ tham gia bóng đá cùng các bạn trong xóm khi được về quê hương là một hành động tích cực và thể hiện tinh thần hòa nhập và sẵn sàng tham gia vào hoạt động của cộng đồng. Điều này giúp tạo ra mối quan hệ tốt đẹp với các bạn trong xóm và góp phần xây dựng một môi trường xã hội đoàn kết.

d. Việc Nga chủ động bắt chuyện và khích lệ Linh để bạn tự tin hơn trong việc tiếp xúc và trò chuyện với các bạn trong lớp là một hành động đáng khen ngợi và thể hiện tinh thần hỗ trợ và tôn trọng đối với sự khác biệt và sự thích nghi của Linh. Điều này giúp Linh cảm thấy được chấp nhận và tạo ra một môi trường học tập và giao tiếp tích cực.

Câu 3: Đưa ra lời khuyên cho bạn. 

a. Mai đang chơi với một nhóm bạn thì thấy Hà đi qua. Mai định rủ Hà vào chơi cùng thì một bạn trong nhóm nói: “Chơi với Hà làm gì! Bạn ấy điệu lắm!”. 

Nếu là Mai, em sẽ nói gì với bạn? Vì sao? 

b. Cùng là thành viên trong đội văn nghệ của trường, Hương chia sẻ với Lan: “Tớ mong sau này sẽ trở thành nghệ nhân quan họ như bà của tớ”. Lan tỏ vẻ chê bai:”Cậu buồn cười thật! Lẽ ra phải mơ ước thành ca sĩ nổi tiếng chứ!”

Em sẽ khuyên Lan điều gì? Vì sao? 

c. Cuối tuần, hai chị em Na được mẹ đưa đi mua quần áo mới. Thấy em định chọn chiếc áo màu hồng, Na cằn nhằn: “Sao em có thể thích cái màu này được nhỉ!”. 

Em sẽ khuyên Na điều gì? Vì sao? 

Hướng dẫn chi tiết:

a. Nếu là Mai, em sẽ khuyên bạn: “Mỗi người đều có một tính cách riêng. Chúng ta không được xa lánh bạn chỉ vì bạn điệu đà.” vì cách ứng xử của bạn thể hiện bạn đang không tôn trọng sự khác biệt trong tính cách của Hà.

b. Em sẽ khuyên Lan: “Ước mơ của mọi người có thể khác nhau. Chúng ta cần tôn trọng ước mơ của tất cả mọi người.” vì cách ứng xử của Lan thể hiện Lan không tôn trọng ước mơ của Hương.

c. Em sẽ khuyên Na: “Sở thích của mọi người có thể khác nhau. Chúng ta cần tôn trọng sở thích của người khác.” vì cách ứng xử của Na thể hiện Na không tôn trọng sở thích của em.

Câu 4: Xử lí tình huống

a. Thái và Ba là đôi bạn thân, đi đâu hay làm gì có nhau. Gần đây, Thái rất thích chơi cờ vua với anh trai sau mỗi giờ tan học. Ba lại không muốn bỏ qua một buổi đá cầu nào với các bạn trong xóm nên rủ Thái bỏ chơi cờ vua để đá cầu cùng mình. Thái không đồng ý. Bởi vậy, Ba giận và không chơi với bạn nữa. 

Nếu là Thái, em sẽ làm gì? 

b. Thắng cùng các bạn và thầy, cô giáo trong trường đi thăm trung tâm nuôi dạy trẻ khuyết tật. Thắng thấy một số bạn trong lớp tỏ ra e ngại, không thích trò chuyện vì các bạn ở đó có ngoại hình khác biệt so với mọi người. 

Nếu là Thắng, em sẽ làm gì?

c. Chung cư nơi An ở có một số bạn người nước ngoài sinh sống. An định lại gần trò chuyện thì anh trai An tỏ vẻ không đồng tình và cho rằng các bạn nước ngoài có nhiều điểm khác biệt khác biệt nên khó hoà hợp. 

Nếu là An, em sẽ làm gì? 

Hướng dẫn chi tiết: