Đáp án Đạo đức 5 kết nối Bài 5: Bảo vệ môi trường sống

BÀI 5. BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

KHỞI ĐỘNG

Em hãy cùng các bạn nghe/ hát bài “Em yêu cây xanh”. (sáng tác: Hoàng Văn Yến) và trả lời câu hỏi: Vì sao bạn nhỏ trong bài hát lại muốn trồng nhiều cây xanh?

Hướng dẫn chi tiết:

Bạn nhỏ trong bài hát lại muốn trồng nhiều cây xanh vì: 

- Trồng cây xanh sẽ giúp những loài chim có tổ

- Sân chơi sẽ có nhiều bóng mát

- Trường sẽ có nhiều hoa đẹp xinh

- Có trái ngọt để ăn

1. TÌM HIỂU CÁC LOẠI MÔI TRƯỜNG SỐNG

Quan sát tranh, giải câu đố và trả lời câu hỏi

Tôi là ai? 

1. Tôi là nơi cư trú của con người và các loài sinh vật khác, cung cấp các chất dinh dưỡng nuôi cây phát triển

2. Tôi bao gồm đại dương, sông, suối, hồ, kênh,…có vai trò quan trọng trong việc điều tiết khí hậu, duy trì sự sống

3. Tôi bao gồm oxi, nito, cacbonic,…cung cấp sự sống cho các loài sinh vật trên trái đất

- Theo em, có những loại môi trường sống chủ yếu nào trong bức tranh trên?

- Hãy kể thêm các loại môi trường sống khác mà em biết

Hướng dẫn chi tiết:

- Các loại môi trường sống chủ yếu trong bức tranh trên: 

1. Tôi là Đất

2. Tôi là Nước

3. Tôi là Khí quyển

- Em còn biết thêm môi trường sinh vật. 

2. TÌM HIỂU VÌ SAO PHẢI BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG

Đọc thông tin dưới đây và trả lời câu hỏi: 

• Môi trường sống ở nước ta hiện nay đang gặp phải những vấn đề gì? Việc ô nhiễm môi trường gây tác hại gì đối với sức khoẻ con người? 

• Theo em, vì sao chúng ta cần bảo vệ môi trường sống? 

Hướng dẫn chi tiết:

- Những vấn đề mà môi trường sống ở nước ta gặp phải và tác hại của nó: 

+ Ô nhiễm không khí dẫn đến các bệnh liên quan đến hô hấp

+ Ô nhiễm tiếng ồn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ con người: suy giảm, mất thính lực, rối loạn giấc ngủ, tim mạch,…

+ Đất bị ô nhiễm gây ra một số bệnh về đường tiêu hoá, giun sán, …ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, trẻ em,…

- Chúng ta cần bảo vệ môi trường sống vì một số lí do dưới đây: 

+ Môi trường sống là nơi sinh sống của nhiều loài động, thực vật và vi khuẩn. Bảo vệ môi trường giúp duy trì sự sống của các loài này và bảo tồn sự đa dạng sinh học trên Trái Đất.

+Môi trường sạch và lành mạnh có tác động tích cực đến sức khỏe của con người. Bảo vệ môi trường giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh do ô nhiễm môi trường, như ô nhiễm không khí, nước và đất.

+ Môi trường sống cung cấp cho chúng ta các tài nguyên quan trọng như nước, không khí trong lành, thực phẩm và nguyên liệu. Bảo vệ môi trường giúp bảo vệ tài nguyên này để sử dụng cho tương lai và đảm bảo sự phát triển bền vững.

3. TÌM HIỂU NHỮNG VIỆC CẦN LÀM ĐỂ BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SỐNG. 

Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu:

- Em hãy kể những việc cần làm để bảo vệ môi trường sống trong các tranh trên. 

- Hãy kể thêm những việc làm khác để bảo vệ môi trường sống ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng mà em biết

Hướng dẫn chi tiết:

- Những việc cần làm để bảo vệ môi trường sống trong các tranh trên: 

+ Tranh 1: Tham gia hoạt động trồng cây, chăm sóc cây ở trường. Giúp trường học có nhiều cây xanh, nâng cao nhận thức về môi trường xanh. 

+ Tranh 2: Thông báo cho bảo vệ biết có người đang cắm trại và đốt lửa trong rừng. Điều này dễ gây ra cháy rừng

+ Tranh 3: Tham gia hoạt động thu gom rác ở trường học, những nơi gần trường. 

+ Tranh 4: Tuyên truyền cho mọi người ở thôn xóm biết về các cách bảo vệ môi trường, cách phân biệt các loại thùng rác khác nhau

+ Tranh 5: Bạn nam không đổ dầu ăn thừa xuống cống thoát nước, vì nếu đổ xuống sẽ gây tắc cống. 

+ Tranh 6: Bạn nữ luôn mang túi cói đựng đồ lúc đi chợ để hạn chế sử dụng túi ni-lông

+ Tranh 7: Hai chị em tái chế những chai nhựa để làm chậu trồng cây

+ Tranh 8: Bạn nam dắt chó đi dạo và mang sẵn theo chổi cùng hót rác để nếu thú cưng đi vệ sinh ở nơi công cộng, bạn sẽ thu dọn luôn. 

- Những việc làm khác để bảo vệ môi trường sống ở nhà, ở trường, ở nơi công cộng mà em biết: 

+ Không đổ nước thải ra sông, ngòi, ao, hồ

+ Không vứt rác bừa bãi ngoài ngõ

+ Không chặt phá cây

LUYỆN TẬP

Câu 1: Tham gia chơi trò chơi “Nếu…thì” về chủ đề “Bảo vệ môi trường” 

Hướng dẫn chi tiết:

Gợi ý một số câu: 

- Nếu phân loại và tái chế rác thải đúng cách, thì chúng ta có thể giảm lượng rác thải đến bãi rác và bảo vệ nguồn tài nguyên thiên nhiên.

- Nếu chúng ta trồng cây và cây xanh ở nhà, trường học và nơi công cộng, thì chúng ta có thể cải thiện chất lượng không khí, tạo ra không gian xanh 

- Nếu chúng ta tiếp tục lãng phí và không tái chế rác thải đúng cách, thì chúng ta sẽ gây ra ô nhiễm môi trường và làm suy thoái nguồn tài nguyên thiên nhiên.

Câu 2: Em hãy cùng các bạn trong nhóm tìm hiểu và giải thích tác dụng của những việc làm dưới đây

a. Trồng và chăm sóc cây xanh

b. Phân loại rác thải trước khi xử lí

c. Giữ trật tự nơi công cộng

d. Tuyên truyền bảo vệ môi trường

e. Sử dụng túi vải, một số loại lá, giấy,…để gói, đựng sản phẩm thay cho túi ni-lông. 

Hướng dẫn chi tiết:

a. Trồng và chăm sóc cây xanh:

- Trồng cây làm cho môi trường xanh mát và thoáng đãng.

- Cây giúp lấy đi khí CO2 trong không khí và mang lại không khí sạch.

- Cây giúp bảo vệ đất và ngăn ngừa lũ lụt.

b. Phân loại rác thải trước khi xử lí:

- Phân loại rác giúp chúng ta tái chế và sử dụng lại những vật liệu có thể.

- Chúng ta cần phân biệt rác hữu cơ (như thức ăn) và rác tái chế (như hộp giấy), để xử lí đúng cách.

c. Giữ trật tự nơi công cộng:

- Giữ trật tự giúp chúng ta sống trong môi trường sạch sẽ, an toàn và đẹp hơn.

- Chúng ta cần giữ gìn sạch sẽ công viên, trường học và các nơi công cộng khác.

d. Tuyên truyền bảo vệ môi trường:

- Tuyên truyền là việc chia sẻ thông tin về môi trường và tác động của chúng ta đến nó.

- Chúng ta cần tuyên truyền để mọi người hiểu và hành động để bảo vệ môi trường.

e. Sử dụng túi vải, lá, giấy... thay cho túi ni-lông:

- Sử dụng túi vải, lá, giấy giúp giảm việc sử dụng túi ni-lông.

- Điều này giúp giảm rác thải và bảo vệ động vật và môi trường nước.

Câu 3: Em đồng tình hay không đồng tình với những việc làm dưới đây? Vì sao? 

a. Một số người dân trong thôn thường đốt rơm rạ sau khi thu hoạch

b. Bạn Kim báo bác tổ trưởng dân phố khi thấy có gia đình trong khu phố vửt rác không đúng nơi quy định 

c. Lâm đề nghị một người đàn ông không hút thuốc lá trên xa buýt. 

d. Bạn Tư thường nhóm bếp than ở ngoài đường để tránh ô nhiễm trong nhà

e. Sau khi phun thuốc trừ sâu, bố bạn Mỉ thường vứt luôn vỏ chai ra vườn

g. Bạn An thường xem phim, đọc sách về việc bảo vệ môi trường

h. Giang thả cả túi ni-lông đựng cá xuống sông vào ngày 23 tháng Chạp

- Nếu người thân hoặc bạn bè của em làm những việc gây tổn hại đến môi trường như một số việc làm không đúng ở trên, em sẽ khuyên họ điều gì? 

Hướng dẫn chi tiết:

a. Không đồng tình. Đốt rơm rạ gây ra khói và ô nhiễm không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người và môi trường.

b. Đồng tình. Việc báo cáo giúp duy trì vệ sinh và môi trường sạch sẽ, và khuyến khích mọi người tuân thủ quy định về việc vứt rác.

c.Đồng tình. Hút thuốc lá trên xe buýt không chỉ gây khó chịu cho người khác mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe và môi trường.

d. Không đồng tình. Bếp than ngoài đường có thể gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng đến sức khỏe của mọi người xung quanh.

e. Không đồng tình. Vứt vỏ chai sau khi sử dụng gây ô nhiễm môi trường và có thể gây hại cho động vật và thực vật.

g. Đồng tình. Việc tìm hiểu và nâng cao kiến thức về bảo vệ môi trường là quan trọng để có nhận thức và hành động tích cực.

h. Không đồng tình. Thả túi ni-lông xuống sông gây ô nhiễm nước và có thể gây hại cho động vật sống trong sông.

- Nếu người thân hoặc bạn bè của em làm những việc gây tổn hại đến môi trường như một số việc làm không đúng ở trên, em sẽ khuyên họ: 

+ Em có thể chia sẻ với họ về tác động tiêu cực của hành động đó đến môi trường và sức khỏe con người. Nêu rõ những lợi ích của việc bảo vệ môi trường, như cải thiện chất lượng không khí, bảo vệ động vật và cây cối, và duy trì một môi trường sống tốt cho chúng ta và tương lai.

+ Nếu có, em có thể tìm hiểu về những phương pháp thay thế hoặc hành động khác mà họ có thể thực hiện để giảm tổn hại đến môi trường. Ví dụ, giới thiệu các phương pháp tái chế, việc sử dụng túi vải thay vì túi ni lông, hoặc chia sẻ cách trồng cây xanh để làm sạch không khí.

+ Đề nghị họ tham gia vào các hoạt động xanh như tình nguyện vườn cây, dọn dẹp môi trường, hoặc tham gia vào các dự án bảo vệ môi trường cộng đồng..

+ Em có thể trở thành một nguồn cảm hứng cho người thân và bạn bè bằng cách tự thực hiện những hành động bảo vệ môi trường và sống một lối sống xanh hơn. 

Câu 4: Em hãy chỉ ra những việc nên làm và không nên làm để bảo vệ các loại môi trường sống 

Hướng dẫn chi tiết:

Câu 5: Xử lí tình huống:

a. Lớp của Dung và Hiền đi dã ngoại. Cuối buổi chiều, sau khi ăn nhẹ, Hiền, vứt luôn vỏ kẹo xuống đất và đồ nước ngọt còn thừa xuống hồ. Thấy vậy, Dung nhắc nhở: “Bạn làm thế là gây ô nhiễm môi trường đấy!” Hiền liền bảo: “Một chút nước ngọt thì làm sao mà ô nhiễm hồ nước, còn vỏ kẹo thì sẽ có cô lao công thu dọn, tớ thấy nhiều người vẫn làm thế”. 

Em có nhận xét gì về ý kiến của Hiền? Nếu là Dung, em sẽ nói gì với Hiền? 

b. Sau khi quét đường làng xong, Kiên đề nghị các bạn trong xóm gom hết số rác đã quét dọn được thành một đống để đốt cho nhanh, đỡ mất công mang đến khu vực tập kết rác. 

Việc đốt rác ở đường làng mang lại hậu quả gì? Nếu là bạn của Kiên, em sẽ làm gì? 

c. Chú của Mẩy cho rằng: “Từ thời ông bà, cha mẹ sinh sống trên vùng đất này đã nuôi lợn, trâu thả rông xung quanh nhà. Mình chỉ làm theo phong tục thôi, mà hầu như nhà nào cũng vậy nên quen rồi, có thấy ô nhiễm môi trường đâu”. 

Theo em, việc nuôi lợn, trâu thả rông quanh nhà gây ô nhiễm môi trường sống như thế nào? Nếu là Mẩy, em sẽ nói gì với chú? 

d. Giờ ra chơi, Sáng rủ Mai bẻ những chiếc lá bàng to trong sân trường để quạt cho mát vì cho rằng bẻ vài chiếc lá sẽ không ảnh hưởng gì. 

Nếu là Mai, em sẽ nói gì với Sáng

e, Tối thứ Bảy, bạn Phong mở loa rất to để hát karaoke. Khi bác hàng xóm phàn nàn rằng tiếng ồn làm bác mệt mỏi thì bạn trả lời: “Chắc bác mệt vì ốm thôi, chứ sao có thể mệt mỏi vì nghe âm thanh to được ạ!”

Em có nhận xét gì về việc làm của Phong? Nếu là Phong, em sẽ làm gì? 

Hướng dẫn chi tiết: