Đáp án Đạo đức 5 kết nối Bài 7: Phòng, tránh xâm hại

BÀI 7. PHÒNG, TRÁNH XÂM HẠI

KHỞI ĐỘNG

Em cùng các bạn nghe/ hát bài hát “Tự bảo vệ mình nhé” (sáng tác: Nguyễn Văn Chung) và cho biết để bảo vệ bản thân, chúng ta cần làm gì

Hướng dẫn chi tiết:

- Không đến nơi vắng thưa người, hoặc ở riêng với ai

- Không được để ai nhìn thấy vùng đồ bơi của riêng mình, không để ai chạm tay, chỉ cha mẹ ta thôi

- Ta nói “Không” nếu lo sợ, ta bỏ đi tránh xa liền, ta nói với ba mẹ

1. TÌM HIỂU MỘT SỐ BIỂU HIỆN XÂM HẠI TRẺ EM 

Em hãy quan sát các tranh và trả lời câu hỏi: 

- Em hãy nêu biểu hiện xâm hại trẻ em ở các tranh trên

- Hãy kể thêm các biểu hiện khác của xâm hại trẻ em mà em biết. 

Hướng dẫn chi tiết:

- Các biểu hiện xâm hại: 

+ Hình 1: Bạn nam bị đánh, đấm

+ Hình 2: Bạn nữ bị một ông chú sờ vào vùng nhạy cảm

+ Hình 3: Bạn nam vừa mệt vừa đói khi phải thu dọn đống đổ vỡ do ông bố uống rượu say gây ra

+ Hình 4: Bạn nam bị mẹ mắng giữa chỗ đông người, khiến bạn rất xấu hổ. 

- Các biểu hiện khác của xâm hại trẻ em: 

+ Bị giáo viên đánh trên lớp

+ Bị bác hàng xóm gọi sang phòng kín, sờ vào bộ phận sinh dục

+ Bị một bạn trên lớp doạ đánh, chửi mắng. 

2. TÌM HIỂU VÌ SAO PHẢI PHÒNG TRÁNH XÂM HẠI

Em hãy đọc các trường hợp dưới đây, kết hợp quan sát tranh ở Hoạt động 1 phần Khám phá và thực hiện yêu cầu: 

a, Bị trách mắng nhiều, Hạt ngày càng trở nên nhút nhát, sợ sệt và chậm chạp hơn. 

b, Do thường xuyên bị đánh, Cân dần trở nên lì đòn, hay cáu kỉnh và bắt nạt các bạn trong lớp

c, Sau một lần suýt bị xâm hại, Mận gần như rơi vào trạng thái trầm cảm, ít nói, ít cười, không chia sẻ với ai, đặc biệt là rất sợ người khác giới. 

d, Bố mẹ thường xuyên vắng nhà nhiều ngày nên anh em Khởi không được quan tâm, chăm sóc chu đáo. Cả hai đều còi cọc và kết quả học tập sa sút. 

- Em hãy dự đoán điều gì có thể xảy ra đối với các bạn trong tranh ở Hoạt động 1

- Em hãy nêu những hậu quả mà các bạn Hạt, Cân, Mận, Khởi phải gánh chịu trong các trường hợp trên. 

- Theo em, vì sao phải phòng tránh xâm hại 

Hướng dẫn chi tiết:

- Dự đoán những điều có thể xảy ra đối với các bạn ở Hoạt động 1: 

+ Hình 1: Bạn nam bị đánh, đấm

- Bạn nam có thể gặp vấn đề về sức khỏe, như chấn thương, vết thương hoặc gãy xương.

- Bạn nam có thể trở nên sợ hãi, tự ti và có thể trở thành nạn nhân của bạo lực trong tương lai.

- Bạn nam có thể trở nên tức giận, gây rối hoặc đánh những người khác.

+ Hình 2: Bạn nữ bị một ông chú sờ vào vùng nhạy cảm

- Bạn nữ có thể trở nên sợ hãi, tức giận và có cảm giác bị xâm phạm.

- Bạn nữ có thể trở nên khó tin tưởng vào người khác, có vấn đề về tình dục và gặp khó khăn trong việc thiết lập mối quan hệ lành mạnh.

+ Hình 3: Bạn nam vừa mệt vừa đói khi phải thu dọn đống đổ vỡ do ông bố uống rượu say gây ra

- Bạn nam có thể trở nên căng thẳng, mệt mỏi và cảm thấy thiếu năng lượng.

- Bạn nam có thể trở nên tức giận và thất vọng với hành động của ông bố.

- Bạn nam có thể trở nên lo lắng về tương lai và sự ổn định gia đình.

+ Hình 4: Bạn nam bị mẹ mắng giữa chỗ đông người, khiến bạn rất xấu hổ.

- Bạn nam có thể trở nên tự ti và thiếu tự tin trong giao tiếp xã hội.

- Bạn nam có thể trở nên sợ hãi và tránh xa việc thể hiện bản thân.

- Bạn nam có thể trở nên đau lòng và có vấn đề về tâm lý, ảnh hưởng đến sự phát triển và mối quan hệ với người khác.

- Hậu quả và tác động của các tình huống trên lên các bạn như sau:

a) Hạt:

- Hạt trở nên nhút nhát, sợ sệt và chậm chạp hơn do trách mắng nhiều.

- Hạt có thể thiếu tự tin và khả năng tự tin thể hiện ý kiến của mình.

- Hạt có thể gặp khó khăn trong việc thiết lập mối quan hệ và giao tiếp với người khác.

b) Cân:

- Cân trở nên lì đòn, cáu kỉnh và bắt nạt các bạn trong lớp do thường xuyên bị đánh.

- Cân có thể trở thành người gây hại và có thể gặp khó khăn trong việc xây dựng mối quan hệ lành mạnh với người khác.

- Cân có thể trở thành đối tượng của sự phê phán và cảm thấy cô độc.

c) Mận:

- Mận rơi vào trạng thái trầm cảm, ít nói, ít cười và không chia sẻ với người khác sau khi suýt bị xâm hại.

- Mận có thể trở nên sợ hãi và không tin tưởng người khác, đặc biệt là người khác giới.

- Mận có thể trở nên cô đơn và khó khăn trong việc thiết lập mối quan hệ xã hội.

d) Khởi:

- Khởi không được quan tâm và chăm sóc chu đáo do bố mẹ thường xuyên vắng nhà.

- Khởi có thể cảm thấy bị bỏ rơi và thiếu sự hỗ trợ từ gia đình.

- Khởi có thể gặp khó khăn trong việc tự quản lý và phát triển cá nhân, cả về mặt học tập và tâm lý.

Vì sao phải phòng tránh xâm hại:

- Xâm hại gây ra những hậu quả vô cùng nghiêm trọng và có thể ảnh hưởng suốt đời đối với trẻ em.

- Xâm hại là vi phạm quyền của trẻ em và là hành động không đúng đắn, không đạo đức.

- Phòng tránh xâm hại giúp bảo vệ sự an toàn, tinh thần và tâm lý của trẻ em, giúp trẻ phát triển toàn diện và có môi trường sống lành mạnh và an lành.

3. TÌM HIỂU MỘT SỐ QUY ĐỊNH CƠ BẢN CỦA PHÁP LUẬT VỀ PHÒNG TRÁNH XÂM HẠI TRẺ EM 

Đọc thông tin dưới đây và thực hiện yêu cầu: 

Em hãy nêu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng tránh, xâm hại trẻ em. 

Hướng dẫn chi tiết:

Một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng tránh, xâm hại trẻ em: 

- Bất kì hành vi nào làm tổn hại trẻ em, tuỳ theo mức độ có thể bị xử phạt hành chính hoặc hình sự.

- Người phạm tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có thể chịu mức án cao nhất là chung thân hoặc tử hình. 

- Có các quy định khác liên quan đến việc phòng tránh xâm hại trẻ em theo Điều 51 Luật trẻ em 2016.

4. TÌM HIỂU MỘT SỐ CÁCH PHÒNG TRÁNH XÂM HẠI

a, Nhận diện các nguy cơ xâm hại

Em hãy quan sát các bức tranh và thực hiện yêu cầu: 

- Em hãy nêu tình huống có nguy cơ bị xâm hại trong các bức tranh trên và giải thích vì sao. 

- Hãy nêu thêm các tình huống có nguy cơ bị xâm hại khác mà em biết 

Hướng dẫn chi tiết:

- Các tình huống có nguy cơ bị xâm hại: 

+ Tranh 1: Bạn nữ chấp nhận lên xe để người lạ chở.Người lạ có thể có ý đồ xấu, như cưỡng đoạt, lạm dụng tình dục hoặc tấn công.

+ Tranh 2: Người phụ nữ lạ mặt dụ dỗ bạn nam đi theo để cho quà. Người lạ có thể có ý đồ lừa dối, bắt cóc hoặc lạm dụng tình dục.

+ Tranh 3: Người đàn ông dụ dỗ bạn nữ mở cửa cho mình vào nhà. Người lạ có thể có ý đồ xâm hại tình dục, cướp tài sản hoặc gây thương tích.

+ Tranh 4: Bạn nam đi đường rừng, vừa tối vừa vắng vẻ. Có nguy cơ gặp phải kẻ xâm hại, như cướp, bắt cóc hoặc tấn công.

Ngoài ra, còn có một số tình huống khác có nguy cơ bị xâm hại, bao gồm:

+ Gặp một người lạ mặt đang cố gắng tiếp cận trẻ em qua mạng Internet hoặc qua các ứng dụng trò chuyện trực tuyến.

+ Trẻ em bị mời vào nhà hoặc vào phòng riêng tư của người lớn mà không có sự giám sát của người trưởng thành.

+ Trẻ em bị lạm dụng tình dục bởi người trong gia đình hoặc người quen biết.

+ Trẻ em bị đe dọa, bắt nạt hoặc tấn công tại trường học hoặc trong môi trường xã hội khác.

b, Tìm hiểu cách phòng tránh bị xâm hại

Em hãy quan sát các bức tranh và thực hiện yêu cầu: 

• Em hãy nêu cách phòng, tránh bị xâm hại trong các bức tranh trên. 

• Hãy nêu thêm cách phòng tránh bị xâm hại khác mà em biết. 

Hướng dẫn chi tiết:

- Cách phòng tránh bị xâm hại trong các bức tranh trên: 

+ Tranh 1: Từ chối đi cùng người lạ

+ Tranh 2: Không nhận quà của người lạ

+ Tranh 3: Không mở cửa cho người lạ vào nhà

+ Tranh 4: Luôn đi cùng người thân ở những nơi vắng vẻ

- Một số cách phòng tránh xâm hại: 

+ Kể ngay cho bố mẹ biết nếu có vấn đề xâm hại xảy ra

+ Học thêm về kĩ năng sống để nhận biết những hành động xâm hại

c, Tìm hiểu cách ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại

Em hãy quan sát các bức tranh và trả lời câu hỏi: 

- Em hãy nêu cách ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại trong các bức tranh trên

- Hãy nêu thêm cách ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại khác mà em biết.

 Hướng dẫn chi tiết:

- Các cách ứng phó khi có nguy cơ bị xâm hại trong các bức tranh trên: 

+ Tranh 1: Tránh xa người khả nghi

+ Tranh 2: Hô to khi thấy có kẻ lạ mặt cố tình tiếp cận

+ Tranh 3: Nói chuyện với thầy cô về việc bị xâm hại tại gia đình

+ Tranh 4: Đến phòng tư vấn tâm lí học đường để được bác sĩ tư vấn. 

- Một số cách khác: 

+ Gọi đến những số điện thoại cứu trợ trẻ em 

+ Gửi tín hiệu cầu cứu: hét lớn, bấm còi báo động,..

LUYỆN TẬP

Câu 1: Em đồng tình hay không đồng tình với ý kiến nào dưới đây? Vì sao? 

a. Mọi trẻ em đều có quyền được bảo vệ khỏi các hình thức xâm hại

b. Thủ phạm xâm hại thường là người mà trẻ em biết rõ (người quen)

c. Chỉ người lạ mới xâm hại trẻ em 

d. Thủ phạm xâm hại trẻ em cũng có thể là bạn bè cùng lứa tuổi 

e. Trẻ em trai và trẻ em gái đều có thể là nạn nhân của xâm hại tình dục

Hướng dẫn chi tiết:

a. Em đồng tình với ý kiến này. Mọi trẻ em đều có quyền được bảo vệ khỏi các hình thức xâm hại. Quyền bảo vệ và đảm bảo an toàn của trẻ em là một nguyên tắc cơ bản và không thể bị vi phạm.

b. Em đồng tình với ý kiến này. Thủ phạm xâm hại thường là người mà trẻ em biết rõ, bao gồm người quen trong gia đình, bạn bè, người thân và những người quen biết khác. Sự xâm hại từ người quen là một thực tế đáng lo ngại và cần được nhận thức để bảo vệ trẻ em.

c. Em không đồng tình với ý kiến này. Không chỉ người lạ mới có khả năng xâm hại trẻ em. Thực tế là xâm hại trẻ em có thể xảy ra từ những người quen, người trong gia đình, giáo viên, nhân viên trường học, và thậm chí từ những bạn bè cùng lứa tuổi.

d. Em đồng tình với ý kiến này. Thủ phạm xâm hại trẻ em có thể là bạn bè cùng lứa tuổi. Điều này có thể bao gồm những hành vi như quấy rối tình dục, bắt nạt hoặc lạm dụng tình dục giữa các bạn cùng trang lứa.

e.  Em đồng tình với ý kiến này. Cả trẻ em trai và trẻ em gái đều có thể là nạn nhân của xâm hại tình dục. Xâm hại không phân biệt giới tính và có thể ảnh hưởng đến bất kỳ đứa trẻ nào, bất kể giới tính hay địa vị xã hội của họ. Việc bảo vệ trẻ em trai và trẻ em gái khỏi xâm hại tình dục là cần thiết và quan trọng.

Câu 2: Những hành vi nào dưới đây là biểu hiện của xâm hại? Vì sao? 

a. Bạn Lâm thường bảo Cường là đần, béo ú khiến Cường buồn bã, thiếu tự tin

b. Bác sĩ bảo An cởi áo để khám ngực khi có cả mẹ bạn ở đó

c. Mỗi khi công việc kinh doanh không thuận lợi, mẹ thường cáu gắt và đánh, mắng Gia

d. Chú hàng xóm cố tình vuốt má, sờ vào người Hạ mỗi khi gặp khiến bạn cảm thấy không thoải mái

e. Bố bắt Tâm phải nghỉ học để làm việc nhà như trông em, nấu cơm, phụ giúp bán hàng

Hướng dẫn chi tiết: