BÀI 2: SỰ CHUYỂN THỂ CỦA NƯỚC VÀ VÒNG TUẦN HOÀN CỦA NƯỚC TRONG TỰ NHIÊN

HOẠT ĐỘNG MỞ ĐẦU

Câu hỏi: Khi lau bảng bằng khăn ẩm (Hình 1), chỉ một lát sau bảng khô. Vậy nước ở bảng đã đi đâu?

Trả lời:

Nước đã bay hơi.

1. Sự chuyển thể của nước

Câu 1: Quan sát hình 2, hãy ghi chép sự thay đổi đã xảy ra với nước trong khay.

Trả lời:

Sự thay đổi đã xảy ra với nước trong khay:

a - Nước từ thể lỏng chuyển sang rắn.

b - Nước đá từ thể rắn tan ra chuyển thành thể lỏng.

Câu 2: Chuẩn bị 1 cốc, đĩa, nước nóng, găng tay vải.

Tiến hành: 

- Đeo găng tay.

- Rót nước nóng vào cốc (Hình 3a), quan sát và ghi chép hiện tượng xảy ra. 

- Úp đĩa vào cốc nước nóng khoảng một phút rồi nhấc đĩa lên (Hình 3b). Quan sát và ghi chép hiện tượng xảy ra ở mặt trong của đĩa.

Từ các hiện tượng quan sát được ở trên, hãy:

- Cho biết nước có thể tồn tại ở thể nào.

- Chỉ ra sự chuyển thể của nước đã xảy ra trong mỗi hình

Trả lời:

Từ các hiện tượng quan sát được ở trên

- Nước có thể tồn tại ở thể răn, thể lỏng, thể khí.

- Hình 3a: Nước chuyển từ thể lỏng sang thể khí.

- Hình 3b: Hơi nước chuyển từ thể khí sang thể lỏng.

Câu 3: Quan sát hình 4, hãy trả lời các câu hỏi sau đây để hoàn thành sơ đồ mô tả sự chuyển thể của nước. 

- Từ còn thiếu ở hình 4b là gì?

- Hiện tượng nào tương ứng với các số (1), (2), (3), (4) mô tả sự chuyển thể của nước?

Trả lời:

- Từ còn thiếu: "Thể lỏng"

- Hiện tượng tương ứng là:

(1) - Nóng chảy.

(2) - Bay hơi.

(3) - Ngưng tụ.

(4) - Đông đặc.

Câu 4: Quan sát hình 5 và cho biết sự chuyển thể xảy ra trong mỗi hình.

Trả lời:

a - Nóng chảy.

b - Đông đặc.

c - Ngưng tụ.

d - Bay hơi.

2. Vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên

Câu 1: Quan sát và đọc thông tin trong hình 6.

Hãy cho biết:

- Mây được hình thành như thế nào?

- Nước mưa từ đâu ra?

- Sự chuyển thể nào của nước diễn ra trong tự nhiên? Sự chuyển thể đó có đặp đi lặp lại không?

- Vì sao "Vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên" quan trọng đối với chúng ta?

Trả lời:

- Hơi nước trong không khí lạnh dần, ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ li ti và hợp thành những đám mây trắng.

- Những giọt nước lớn trong đám mây đen rơi xuống thành mưa.

-  Sự chuyển thể của nước diễn ra trong tự nhiên: Mặt trời làm nước nóng lên và bay hơi; hơi nước gặp lạnh ngưng tụ và rơi xuống thành mưa; Sự chuyển thể đó cứ lặp đi lặp lại.

- "Vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên" quan trọng với chúng ta bởi vì nước rất quan trọng với đời sống con người cũng như những sinh vật trên trái đất, có thể kể đến như: cung cấp nguồn nước cho tưới tiêu và sinh hoạt, các hoạt động thủy điện, thủy lợi; làm cho không khí trong lành hơn, ...

Câu 2: Vẽ sơ đồ vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên theo gợi ý ở hình 7 và hoàn thiện hình bằng cách trả lời các câu hỏi sau:

- Từ nào trong các từ: hơi nước, mây đen, mây trắng, giọt mưa phù hợp với ô chữ A, B, C, D?

- Từ nào trong các từ in đậm ở hình 6 phù hợp với các số (1), (2), (3), (4), (5) trên hình 7?

Trả lời:

- A - hơi nước; B - mây trắng; C - mây đen; D - giọt mưa.

- (1) - bay hơi; (2) - ngưng tụ; (3) - tiếp tục ngưng tụ; (4) - mưa; (5) - trở về.

Câu 3: Hãy nói về “vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên” sau khi hoàn thành sơ đồ.

Trả lời:

Trong điều kiện tự nhiên, nước từ mặt đất, sông, hồ, biển, ... bay hơi vào trong không khí rồi ngưng tụ thành giọt nước nhỏ li ti. Những giọt nước lớn dần rồi rơi xuống thành mưa và trở về với đất, sông, hồ, biển, ... Hiện tượng đó được lặp đi lặp Iại tạo thành "vòng tuần hoàn của nước trong tự nhiên".

Câu 4: Giải thích được vì sao trong quá trình sản xuất muối ăn, người dân phơi nước biển dưới ánh mặt trời lại thu được các hạt muối (Hình 8).

Trả lời:

Nước biển chứa nhiều muối và nước, khi phơi nước biển sẽ làm cho nước bị bay hơi và người đân sẽ thu được các hạt muối.

Câu 5: Giải thích được mưa hình thành như thế nào.

Trả lời:

Hơi nước trong không khí lạnh dần, ngưng tụ thành những giọt nước nhỏ li ti và hợp thành những đám mây, những giọt nước trong đám mây rơi xuống tạo thành mưa.

Câu 6: Làm cho nước chuyển từ thể này sang thể khác để sử dụng trong cuộc sống hằng ngày.

Trả lời:

Nước đông đặc thành đá để giải khát trong những này nắng nóng; nước bay hơi được sử dụng xông hơi làm cải thiện sức khỏe con người, ...