Đáp án Ngữ văn 11 chân trời sáng tạo Bài 8: Ôn tập

ÔN TẬP

Câu 1: So sánh một số nét đặc sắc của ba bài thơ đã học (làm vào vở):

 Trả lời:

Câu 2: Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc trong đoạn thơ dưới đây:

Buồn trông cửa bể chiều hôm,

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?

Buồn trông ngọn nước mới sa,

Hoa trôi man mác biết là về đâu?

Buồn trông nội cỏ rầu rầu,

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.

Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.

Trả lời:

- Biện pháp lặp cấu trúc “Buồn trông ...." được lặp lại 4 lần trong đoạn thơ trên. Buồn trông có nghĩa là buồn nhìn ra xa, trông ngóng điều gì đó vô vọng.

+ Biện pháp tu từ này được kết hợp với những hình ảnh đứng sau nó như: cửa bể, con thuyền, cánh buồm, ngọn nước hoa trôi, cỏ nội, chân mây mặt đất, gió, sóng... vừa gợi thân phận cô đơn, lênh đênh, trôi dạt trên dòng đời vô định, vừa diễn tả nỗi buồn ngày càng tăng tiến, chồng chất ghê gớm, mãnh liệt hơn.

+ Biện pháp tư từ lặp cấu trúc còn kết hợp với các từ láy: thấp thoáng, xa xa, man mác, rầu rầu, xanh xanh, ầm ầm tạo nên nhịp điệu ào ạt của cơn sóng lòng, khi trầm buồn, khi dữ dội, xô nỗi buồn đến tuyệt vọng.

⇒ Phép tu từ lặp cấu trúc một yếu tố diễn đạt (vần, nhịp, từ, cụm từ, câu) nhằm nhấn mạnh, biểu đạt cảm xúc và ý nghĩa, có khả năng gợi hình tượng nghệ thuật và tạo nhịp điệu cho câu thơ, tác động mạnh mẽ tới cảm xúc người đọc..

Câu 3: Hãy nêu ít nhất hai bài học kinh nghiệm về cách viết văn bản nghị luận về một bài thơ hoặc bức tranh/pho tượng.

Trả lời:

1. Phân tích sâu sắc và triệt để: Một bài luận hay về một bức tranh hoặc tác phẩm nghệ thuật cần phải đi sâu vào chi tiết và phân tích chính xác những nguyên tắc mà tác phẩm đó đại diện. Nên có sự hiểu biết sâu sắc về kỹ thuật, phong cách và các khía cạnh khác của tác phẩm để có thể đưa ra nhận định sáng suốt và chính xác.
2. Đưa ra ý kiến cá nhân hợp lý: Việc phân tích tác phẩm thường chỉ là phần nhỏ của bài luận. Một bài luận đánh giá tốt nên trình bày ý kiến tùy thuộc vào quan điểm của người viết một cách hợp lý. Người viết nên có được sự hiểu biết sâu sắc và khả năng tường minh ý kiến của mình một cách thông suốt để thuyết phục được người đọc..

Câu 4: Làm thế nào để giới thiệu về một bài thơ hoặc một bức tranh/pho tượng hấp dẫn người nghe?

Tham khảo:

Để giới thiệu một bài thơ hoặc một bức tranh/pho tượng hấp dẫn người nghe, bạn có thể làm theo các bước sau:

1. Mô tả chủ đề chính của tác phẩm: Bắt đầu bằng cách chỉ ra chủ đề chính của tác phẩm và cố gắng tóm tắt ý nghĩa chung của nó.
2. Truyền cảm hứng: Nếu cảm thấy bị cuốn hút bởi tác phẩm, thì hãy cố gắng chia sẻ cảm xúc đó với người nghe. Từ những cảm xúc này, có thể truyền tải được tinh thần của tác phẩm đến người nghe.
3. Chi tiết về tác giả: đề cập đến bút danh, tên tuổi hoặc những công trình khác của tác giả để người nghe hiểu rõ hơn về nguồn gốc của tác phẩm.
4. Điểm nghệ thuật đặc trưng: Tham khảo các yếu tố nghệ thuật như kỹ thuật sáng tác, màu sắc, hình ảnh hay biểu tượng để làm nổi bật tác phẩm trước người nghe.
5. Kết thúc bằng cảm nghĩ: Kết thúc bằng một lời nhận xét, nhận định hoặc suy tư cá nhân về tác phẩm, để tạo ấn tượng cuối cùng cho người nghe.

Khi giới thiệu về bài thơ hoặc bức tranh/pho tượng, cần phải đọc và nghiên cứu kỹ về tác phẩm đó để có thể truyền đạt đầy đủ, chân thật và hấp dẫn nhất.

Câu 5: Giải thích thế nào là kĩ thuật PMI khi tương tác với người thuyết trình và tác dụng của nó.

Tham khảo:

Kĩ thuật PMI trong giao tiếp là viết tắt của ba từ Positive, Minus và Interesting. Đây là một công cụ đánh giá và phản hồi mang tính xây dựng, được sử dụng trong quá trình tương tác và phản hồi với người thuyết trình để giúp nâng cao hiệu quả của bài thuyết trình.

Cụ thể, kĩ thuật PMI sẽ yêu cầu người tham dự bài thuyết trình đánh giá các điểm tích cực (positive), điểm tiêu cực (minus) và điểm thú vị (interesting) của bài thuyết trình đó. Điểm tích cực sẽ mô tả những gì mà người tham dự đánh giá là tốt, hữu ích hoặc thú vị trong bài thuyết trình. Điểm tiêu cực mô tả những gì mà người tham dự đánh giá là không tốt, không rõ ràng hoặc cần được cải tiến trong bài thuyết trình. Điểm thú vị mô tả những gì mà người tham dự đánh giá là gây ấn tượng, thú vị hoặc mới trong bài thuyết trình.

Kĩ thuật PMI có tác dụng giúp người thuyết trình hiểu rõ hơn về đánh giá của người tham dự để có thể sửa đổi, hoặc cải tiến chất lượng bài thuyết trình. Cũng như giúp người tham dự bài thuyết trình cảm thấy được định hướng và yêu cầu của người thuyết trình nên được cải thiện như thế nào để đáp ứng nhu cầu của người tham dự. Vì vậy, kĩ thuật PMI là một công cụ hữu ích trong quá trình giao tiếp và tương tác giữa người thuyết trình và người tham dự bài thuyết trình..

Câu 6: Bạn hiểu thế nào về "cái tôi" trong nghệ thuật và trong cuộc sống? "Cái tôi" đó có mối quan hệ như thế nào với "cái ta"?

Tham khảo:

Trong nghệ thuật và cuộc sống, "cái tôi" thường được hiểu là ý thức về bản thân, những giá trị, suy nghĩ, tư tưởng và phẩm chất của cá nhân. Nó có thể được thể hiện thông qua hành động, quan điểm hoặc sáng tạo của mỗi người. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, "cái tôi" có thể trở thành sự ám ảnh, khiến người ta quá tập trung vào chính mình mà bỏ qua những người xung quanh.

"Cái ta" thường ám chỉ tinh thần hợp tác, sự đồng cảm và lấy lợi ích của tập thể lên hàng đầu. Nó có thể được thể hiện qua sự chia sẻ, cộng tác và tôn trọng lẫn nhau. Tuy nhiên, "cái ta" cũng có thể trở thành sự đàn áp và lấn át cá nhân, khiến người ta cảm thấy mất tự do và bị kiểm soát.

Vì vậy, mối quan hệ giữa "cái tôi" và "cái ta" phụ thuộc vào cách mà chúng ta cân bằng giữa quyền lợi cá nhân và lợi ích tập thể. Khi chúng ta đạt được sự cân bằng này, chúng ta có thể trở thành một người có ý thức cá nhân và đồng thời sẵn sàng hợp tác với những người xung quanh.