- Năng lực giao tiếp và hợp tác: khả năng thực hiện nhiệm vụ một cách độc lập hay theo nhóm; Trao đổi tích cực với giáo viên và các bạn khác trong lớp.
- Năng lực tự chủ và tự học: biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
- Giải quyết vấn đề và sáng tạo: biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, tư duy logic, sáng tạo khi giải quyết vấn đề.

Năng lực địa lí:

Nhận thức khoa học địa lí: Phân tích được tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam; Tìm ví dụ về giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.
Tìm hiểu địa lí: Khai thác kênh hình và kênh chữ trong SGK từ tr.130 – tr.133; Sử dụng bảng 8.1 SGK tr.130, Bảng 8.2 SGK tr.131 để nhận xét sự thay đổi nhiệt độ và lượng mưa trung bình năm của một số trạm khí tượng qua các năm.
Vận dụng tri thức địa lí giải quyết một số vấn đề thực tiễn: nêu một số hành động cụ mà em có thể thực hiện để góp phần giảm nhẹ biến đổi khí hậu.

Phẩm chất

Ý thức học tập nghiêm túc, ý thức bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.

THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
Đối với giáo viên

SGK, SGV, SBT Lịch sử và Địa lí 8 – phần Địa lí.
Máy tính, máy chiếu.
Một số hình ảnh, video về tác động của biến đổi khí hậu với khí hậu và thủy văn Việt Nam.

Đối với học sinh

SGK, SBT Lịch sử và Địa lí 8 – phần Địa lí.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Mục tiêu:

- Cung cấp thông tin, tạo kết nối giữa kiến thức của HS về tác động của biến đổi khí hậu với nội dung bài học.

- Tạo hứng thú, kích thích tò mò của HS.

Nội dung: GV trình chiếu cho HS xem video về hiện tượng xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long, yêu cầu HS trình bày hiểu biết về hiện tượng này.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS về hiện tượng xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu cho HS quan sát và xem video:

https://www.youtube.com/watch?v=xGDBQmtbUkU

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi:

+ Quan sát video clip, hãy cho biết video clip nói đến hiện tượng gì? Hiện tượng xảy ra ở vùng nào của nước ta?

+ Nêu một số hiểu biết của em về hiện tượng này.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, xem video, liên hệ thực tế, dựa vào hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án:

+ Video nói đến hiện tượng xâm nhập mặn gay gắt, xảy ra ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Tình trạng hạn hán do xâm nhập mặn

+ Xâm nhập mặn (đất bị nhiễm mặn) với hàm lượng nồng độ muối vượt mức cho phép do nước biển xâm nhập trực tiếp vào đất liền khi xảy ra triều cường, nước biển dâng hoặc cạn kiệt nguồn nước ngọt. Nước biển mang theo lượng muối hòa tan và bị kết cấu của đất giữ lại, tích tụ và gây mặn.

→ Tác hại của xâm nhập mặn:

Ảnh hưởng nặng nề đến đời sống nhân dân và sự phát triển kinh tế xã hội.
Gây ra sự thiếu hụt nước cho các hoạt động sinh hoạt, sản xuất của người dân.
Bùng phát dịch sốt xuất huyết và chân tay miệng.
Diện tích lúa, cây ăn quả, canh tác thuỷ sản bị thiệt hại.
Sử dụng nước nhiễm mặn để tưới cho cây trồng khiến cây bị sốc mặn, gây rụng lá, hoa, trái hàng loạt, và có thể dẫn đến chết cây.
……

- GV kết luận và dẫn dắt HS vào bài học: Xâm nhập mặn là hệ quả của sự biến đổi khí hậu. Đây là hiện tượng tự nhiên xảy ra hằng năm và có thể dự báo trước. Việt Nam là quốc gia chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu có tác động trực tiếp đến khí hậu, thủy văn, từ đó tác động đến đời sống và các hoạt động sản xuất. Vậy, các yếu tố nào của khí hậu, thủy văn chịu tác động của biến đổi khí hậu? Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay – Bài 8: Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn Việt Nam.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS phân tích được tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu Việt Nam.
Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác Bảng 8.1, Bảng 8.2, thông tin mục 1 SGK tr.130, 131 và trả lời câu hỏi: Phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu của nước ta.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS về tác động của biến đổi khí hậu với khí hậu của nước ta và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện:

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác Bảng 8.1, Bảng 8.2, thông tin mục 1 SGK tr.130, 131 và trả lời câu hỏi: Phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu của nước ta.

(Bảng 8.1, 8.2 đính kèm phía dưới Hoạt động 1).

- GV cho HS quan sát thêm hình ảnh, video về tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu của nước ta:

Biến đổi về nhiệt độ


Biến đổi về lượng mưa

Biến đổi khí hậu làm cho các cơn bão ngày càng mạnh

Rét đậm rét hại kéo dài

https://www.youtube.com/watch?v=Acpr6Yc3Edk&t=102s

- GV mở rộng kiến thức, yêu cầu HS liên hệ, vận dụng thực tế và trả lời câu hỏi: Lấy ví dụ về tác động của biến đổi khí hậu đến khí hậu địa phương (nhiệt độ, lượng mưa, các hiện tượng thời tiết cực đoan) và những hệ quả của nó đối với sinh hoạt và sản xuất.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác Bảng 8.1, 8.2, thông tin trong mục, liên hệ thực tế và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu nước ta.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS liên hệ thực tế tại địa phương

(Đính kèm phía dưới Hoạt động 1).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận:

+ Biến đổi khí hậu đã và đang tác động tới khí hậu, làm thay đổi các yếu tố khí hậu ở nước ta.

+ Các thiệt hại về biến đổi khí hậu đối với khí hậu ngày càng tăng, gây nên các tổn thất về kinh tế, ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu

- Biến đổi về nhiệt độ:

+ Nhiệt độ trung bình năm có xu thế tăng trên phạm vi cả nước.

+ Mức tăng trung bình toàn Việt Nam là 0,89°C (giai đoạn 1958 – 2018), có xu hướng tăng nhẹ.

- Biến đổi về lượng mưa: Tổng lượng mưa trung bình trên cả nước có sự biến động (giai đoạn 1958 – 2018), có xu hướng tăng nhẹ.

- Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan:

+ Mưa lớn, bão, rét đậm, rét hại,...

+ Số ngày nắng nóng có xu thế tăng trên phạm vi cả nước.

+ Số ngày rét đậm, rét hại có biến động mạnh qua các năm.

+ Số cơn bão mạnh có xu thế tăng lên.

+ Mùa mưa có nhiều trận mưa lớn, thời gian kéo dài xảy ra ở nhiễu vùng nước ta gây lũ quét, ngập lụt.

iến đối khí

→ Biến đổi khí hậu khiến thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn.

BẢNG 8.1. NHIỆT ĐỘ TRUNG BÌNH NĂM

THEO CÁC GIAI ĐOẠN CỦA MỘT SỐ TRẠM KHÍ TƯỢNG THỦY (°C)

Trạm/ Giai đoạn	1958 – 1960	1961 – 1970	1971 – 1980	1981 -1990	1991 – 2000	2000 – 2010	2011- 2018
Láng (Hà Nội)	23,6	23,5	23,4	23,6	24,1	24,5	24,7
Đà Nẵng (Đà Nẵng)	25,9	26,0	25,7	25,7	25,8	26,0	26,3
Tân Sơn Hòa (TP.HCM)	27,3	27,2	27,2	27,4	27,6	28,1	28,5

(Nguồn: Trung tâm Thông tin và Dữ liệu khí tượng thủy văn)

Nhận xét Bảng 8.1:

- Nhiệt độ trung bình năm trên phạm vi cả nước tăng 0,89°C trong giai đoạn 1958 - 2018.

- Trạm Láng (Hà Nội): nhiệt độ trung bình năm tăng 1,1°C.

- Trạm Đà Nẵng (Đà Nẵng): nhiệt độ trung bình năm 0,40°C.

- Trạm Tân Sơn Hòa (TP. Hồ Chí Minh): nhiệt độ trung bình năm tăng 1,20°C.

BẢNG 8.2. TỔNG LƯỢNG MƯA TRUNG BÌNH NĂM

THEO CÁC GIAI ĐOẠN CỦA MỘT SỐ TRẠM KHÍ TƯỢNG THỦY (mm)

Trạm/ Giai đoạn	1958 – 1960	1961 – 1970	1971 – 1980	1981 -1990	1991 – 2000	2000 – 2010	2011- 2018
Láng (Hà Nội)	1 465,5	1 557,0	1 787, 5	1 698,8	1 590,0	1 662,7	1 743,9
Đà Nẵng (Đà Nẵng)	1 706,7	2 094,8	2 069,9	1 967,6	2 481,0	2 318,0	2 404,8
Tân Sơn Hòa (TP.HCM)	1 653,7	1 805,0	1 829,2	1 746,1	1 951,8	1 821,5	2 152,6

(Nguồn: Trung tâm Thông tin và Dữ liệu khí tượng thủy văn)

Nhận xét Bảng 8.2:

- Tổng lượng mưa tăng khoảng 2,1% trong giai đoạn 1958 - 2018.

- Trạm Láng (Hà Nội): lượng mưa trung bình năm tăng 278,4 mm.

- Trạm Đà Nẵng (Đà Nẵng): lượng mưa trung bình năm tăng 698,1 mm.

- Trạm Tân Sơn Hòa (TP. Hồ Chí Minh): lượng mưa trung bình năm tăng.

Trả lời câu hỏi mở rộng

VÍ DỤ VỀ TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU Ở TỈNH NGHỆ AN

- Nghệ An là một trong những tỉnh chịu ảnh hưởng lớn do biến đổi khí hậu toàn cầu gây ra, biến đổi khí hậu đã có nhiều tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân.

- Năm 2022, thiên tai ở Nghệ An diễn biến phức tạp:

+ Xuất hiện các hiện tượng thời tiết cực đoan như lốc, sét, rét hại, không khí lạnh, bão, áp thấp nhiệt đới (ATNĐ).

+ Chịu ảnh hưởng của 03 cơn bão (số 2, số 3 và số 4) và ATNĐ (ngày 04 - 08/7).

+ 22 đợt không khí lạnh (trong đó có 15 đợt gió mùa Đông Bắc).

+ 9 đợt nắng nóng, tiêu biểu là đợt từ ngày 24 - 27/4.

+ 33 đợt lốc, mưa lớn, mưa đá, sét, trong đó có 05 đợt mưa lớn trên diện rộng.

+ Tổng lượng mưa trong năm phổ biến 2 000 – 2 500mm, các trạm đều vượt so với trung bình nhiều năm từ 30 - 60%. Đặc biệt là đợt sáng ngày 02/10/2022 trên địa bàn huyện Kỳ Sơn đã có mưa lớn cục bộ gây ra lũ quét, ngập úng tại xã Tà Cạ và thị trấn Mường Xén; lượng mưa đo được từ 19 giờ ngày 01/10 đến 7 giờ ngày 03/10/2022 là 273 mm.

Hoạt động 2: Tác động của biến đối khí hậu đối với thủy văn

Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS phân tích được tác động của biến đổi khí hậu đối với thủy văn Việt Nam.
Nội dung: GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác thông tin mục 2 SGK tr.131 và trả lời câu hỏi: Phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với thuỷ văn nước ta.
Sản phẩm: Câu trả lời của HS về tác động của biến đổi khí hậu đối với thuỷ văn nước ta và chuẩn kiến thức của GV.
Tổ chức thực hiện:

Trên chỉ là 1 phần của giáo án. Giáo án khi tải về có đầy đủ nội dung của bài. Đủ nội dung của học kì I + học kì II