BÀI 8: TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI KHÍ HẬU VÀ    THỦY VĂN VIỆT NAM

(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Dựa vào những kiến thức đã học hoặc đã tìm hiểu, kể tên 3 biểu hiện của biến đổi khí hậu.

Trả lời:

3 biểu hiện của biến đổi khí hậu:

- Sự nóng lên toàn cầu.

- Mực nước biển dâng.

- Gia tăng các hiện tượng thiên nhiên cực đoan như băng tan, lũ lụt, bão,…

Câu 2: Kể tên ít nhất 3 hoạt động của con người có khả năng làm biến đổi khí hậu:

Trả lời:

3 hoạt động của con người có khả năng làm biến đổi khí hậu:

- Đốt rừng, phá rừng làm nương rẫy.

- Xả rác thải, khói bụi bẩn làm ô nhiễm môi trường nước, không khí.

- Lạm dụng phân bón, hóa chất độc hại trong nông nghiệp làm ảnh hưởng đến tài nguyên đất và tài nguyên sinh vật.

Câu 3: Liệt kê ít nhất 3 biện pháp để giảm biến đổi khí hậu.

Trả lời:

3 biện pháp để giảm biến đổi khí hậu là:

- Sử dụng phương tiện công cộng như xe buýt.

- Hạn chế sử dụng túi nilon và đồ nhựa.

- Tắt điện, khóa vòi nước khi không sử dụng.

Câu 4: Liệt kê những chương trình hành động ứng phó với biến đổi khí hậu ở nước ta và trên thế giới.

Trả lời:

Những chương trình hành động ứng phó với biến đổi khí hậu ở nước ta và trên thế giới:

- Giờ Trái Đất.

- Trồng 1 tỉ cây xanh.

- Ngăn chặn nạn chặt, phá, đốt rừng.

- Giảm tiêu thụ túi nilon và đồ nhựa.

- Sử dụng những đồ dùng thân thiện với môi trường như túi giấy, hộp giấy,…

Câu 5: Cho biết những hoạt động mà em đã làm để giúp bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu

Trả lời:

- Hạn chế sử dụng túi nilon.

- Vứt rác đứng nơi quy định.

- Tuyên truyền về những ảnh hưởng của biến đổi khí hậu với mọi người xung quanh.

2. THÔNG HIỂU (4 câu)

Câu 1: Nêu những tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu và thủy văn của nước ta:

Trả lời:

* Đối với khí hậu:

- Biến đổi về nhiệt độ: nhiệt độ trung bình năm ở xu thế tăng trên phạm vi cả nước với mức tăng trung bình toàn quốc là 0,98oC (từ 1958 – 2018)

- Biến đổi về lượng mưa: tính trung bình trên cả nước tổng lượng mưa năm có sự biến động trong thời kì từ 1958 đến 2018.

- Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan: mưa lớn, bão, rét đậm, rét hại, hạn hán.

- Số ngày nắng nóng tăng; số ngày rét đậm, rét hại có biện động mạnh; số cơn bão mạnh lên, mùa mưa có nhiều trận mưa lớn, kéo dài và gây ra lũ quét, ngập lút.

→ Thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn.

* Đối với thủy văn:

- Do tổng lượng mưa trung bình năm có sự biến động làm lưu lượng nước sông cũng biến động theo.

- Sự chênh lệch lưu lượng nước giữa mùa lũ và mùa cạn gia tăng.

+ Mùa lũ: số ngày mưa lớn gia tăng nên tình trạng lũ quét ở vùng núi và ngập lụt ở vùng đồng bằng ngày càng nghiêm trọng hơn.

+ Mùa cạn: lưu lượng nước giảm, gia tăng tình trạng thiếu nước cho sinh hoạt và sản xuất ở các địa phương.

Câu 2: Giảm nhẹ biến đổi khí hậu là gì? Nêu một số giải pháp thực hiện để góp phần giảm nhẹ biến đổi khí hậu.

Trả lời:

* Khái niệm: Giảm nhẹ biến đổi khí hậu: là các hoạt động nhằm giảm mức độ hoặc cường độ phát thải khí nhà kính.

* Giải pháp: 

- Sử dụng tiết kiệm năng lượng: sử dụng các thiết bị điện tiêu hoa ít năng lượng, tạo thói quen tắt thiết bị điện khi không sử dụng, sử dụng các phương tiện giao thông công cộng, đi xe đạp,…

- Sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo: năng lượng mặt trời, gió, sức nước,…

- Sử dụng tiết kiệm và bảo vệ tài nguyên nước.

- Bảo vệ rừng, trồng và bảo vệ cây xanh tạo môi trường trong lành.

- Giảm thiểu và xử lí rác thải, chất thải: phân loại rác thải, bỏ rác đúng nơi quy định,

Câu 3: Nêu khái niệm của thích ứng biến đổi khí hậu và đề xuất một số giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trả lời: 

* Khái niệm: Thích ứng biến đổi khí hậu là: sự điều chỉnh các hệ thống tự nhiên và con người để phù hợp với môi trường mới hoặc môi trường bị thay đổi, để ứng phó với tác động thực tại hoặc tương lai của khí hậu, do đó làm giảm tác hại hoặc tận dụng những mặt có lợi.

* Một số giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu là:

- Trong nông nghiệp:

+ Thay đổi cơ cấu mùa vụ, cây trồng, vật nuôi.

+ Nghiên cứu các giống cây trồng, vật nuôi thích ứng với bối cảnh biến đổi khí hậu.

+ Nâng cấp hệ thống thủy lợi để tiêu nước vào mùa mưa, cung cấp nước vào mùa khô, hạn chế tác động của xâm nhập mặn.

- Trong công nghiệp: Ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ vào quy trình sản xuất để vừa tiết kiệm nguyên liệu, nhiên liệu, vừa tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt.

- Trong dịch vụ: 

+ Cải tạo, tu bổ và nâng cấp hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông.

+ Nghiên cứu tạo ra các loại hình, sản phẩm du lịch phù hợp với biến đổi khí hậu ở địa phương.

- Với các cá nhân:

+ Tìm hiểu kiến thức về biến đổi khí hậu, hình thành ý thức thích ứng với biến đổi khí hậu.

+ Rèn luyện các kĩ năng ứng phó với thiên tai.

+ Tích cực tham gia vào các phong trào hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu của cộng đồng và địa phương.

Câu 4: Ứng phó với biến đổi khí hậu là gì? Biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng như thế nào đến nước ta? Lấy ví dụ chứng minh khí hậu ở Việt Nam cũng chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Trả lời: 

* Khái niệm: Ứng phó với biến đổi khí hậu: là các hoạt động của con người nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm nhẹ các tác nhân gây ra biến đổi khí hậu.

* Biển đổi khí hậu tác động mạnh mẽ đến đời sống và sản xuất, đe dọa sự phát triển bền vững của nước ta.

* Ví dụ: Vùng Đồng bằng Sông Cửu Long của Việt Nam trong thời gian gần đây đang chịu hậu quả của hiện tượng hạn hán và xâm nhập mặn về mùa khô, gây thiệt hại nặng nề cho nông nghiệp.

3. VẬN DỤNG (4 câu)

Câu 1: Nêu nguyên nhân biến đổi khí hậu tại Việt Nam.

Trả lời: 

- Do nhu cầu sinh hoạt và lao động của con người đang lạm dụng tài nguyên thiên nhiên.

- Lượng khí thải lớn từ ô tô, xe máy, các nhà máy, khu công nghiệp tăng cao trong những năm gần đây.

- Sự thay đổi quỹ đạo của Trái Đất và quá trình kiến tạo ảnh hưởng đến địa hình Việt Nam.

Câu 2: Vì sao biến đổi khí hậu làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, xâm nhập mặn, nắng nóng kéo dài ở nước ta?

Trả lời: 

Biến đổi khí hậu làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, xâm nhập mặn, nắng nóng kéo dài ở nước ta vì:

- Tài nguyên rừng bị phá hủy, đốt rừng làm nương rẫy, không có rừng đầu nguồn ngăn lũ từ thượng nguồn xuống.

- Tình trạng ô nhiễm đất, nước, không khí tăng cao làm hiệu ứng nhà kính tăng, nhiệt độ trái đất tăng cao dẫn đến tình trạng hạn hán, nắng nóng kéo dài.

- Ở khu vực miền núi dễ xảy ra mưa đá, tuyết rơi, lũ lụt, sạt lở đất,…

Câu 3: Vì sao Việt Nam bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu?

Trả lời: Việt Nam bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu vì:

- Có đường bờ biển rộng.

- Đồng bằng rộng lớn, dễ ngập lụt.

- Vị trí địa lí nằm trên đường đi của bão.

Câu 4: Theo em, là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, em nên làm gì để giảm thiểu biến đổi khí hậu ở nước ta?

Trả lời: Là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường, để giảm thiểu biến đổi khí hậu ở nước ta, em nên:

- Sử dụng các phương tiện công cộng hoặc xe đạp.

- Tắt các thiết bị khi không sử dụng đến.

- Hạn chế sử dụng chai nhựa, hộp nhựa, túi nilon.

- Thực hiện trồng nhiều cây xanh ở trường học hoặc địa phương.

- Tham gia vào các hoạt động tình nguyện thu gom rác thải biển.

- Tuyên truyền bạn bè, người thân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, chung tay ứng phó với biến đổi khí hậu.

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Biến đổi khí hậu trở thành vấn đề cấp bách hiện nay ở Việt Nam. Chứng minh điều đó?

Trả lời: 

- Sự thay đổi khí hậu dang diễn ra với tốc độ nhanh chưa từng có bởi một khối lượng khổng lồ khí CO2, CH4 và các khí khác gây hậu quả nghiêm trọng

- Ảnh hưởng đến sức khỏe con người như: gây ung thư da, mù mắt…

- Ảnh hưởng đến mùa màng, sinh vật: nghề làm muối bị mất mùa, dịch bệnh hại cây trồng vật nuôi…

- Hạn hán, lũ lụt làm mất đất nông nghiệp, đe dọa thiếu lương thực.

- Nhiều thiên tai nghiệm trọng xảy ra không theo một quy luật nào cả (bão, lụt…)

Câu 2. Chứng minh biến đổi khí hậu có tác động đến sông ngòi của nước ta.

Trả lời:  Biến đổi khí hậu tác động tới lưu lượng nước và chế độ nước sông:

- Lưu lượng nước: vì tổng lượng mưa trung bình năm có sự biến động nên lưu lượng sông cũng biến động theo.

- Chế độ nước sông: sự chênh lệnh nước giữa mùa lũ và mùa cạn gia tăng.

+ Mùa lũ: gia tăng nghiêm trọng tình trạng lũ quét ở miền núi và ngập lụt ở vùng đồng bằng.

+ Mùa cạn: nguy cơ thiếu nước cho sinh hoạt và sản xuất.