BÀI 8: TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI KHÍ HẬU VÀ THUỶ VĂN VIỆT NAM

MỞ ĐẦU

Việt Nam là quốc gia chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu. Biến đổi khí hậu có tác động trực tiếp đến khí hậu, thủy văn, từ đó tác động đến đời sống và các hoạt động sản xuất. Theo em, các yếu tố nào của khí hậu, thủy văn chịu tác động của biến đổi khí hậu?

Trả lời: 

Biến đổi khí hậu làm ảnh hưởng đến các yếu tố như:

• Biến đổi nhiệt độ, lượng mưa, gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan
• Lưu lượng nước và chế độ nước sông

1. TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI KHÍ HẬU

Nhiệm vụ 1:

CH: Đọc thông tin mục 1 và bảng 8.1, 8.2, hãy phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu nước ta.

Trả lời: 

Tác động của biến đổi khí hậu đối với khí hậu ở nước ta:

- Biến đổi về nhiệt độ: nhiệt độ trung bình năm có xu thế tăng với mức tăng trung bình là 0,89 độ C trong thời kì 1958 đến 2018.

- Biến đổi về lượng mưa: tổng lượng mưa trung bình năm có sự biến động trong thời kì từ 1958 - 2018. Nhìn chung, lượng mưa có xu hướng tăng trên phạm vi cả nước.

- Gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan như mưa lớn, bão, lũ, rét đậm,...; số ngày nắng nóng có xu hướng tăng; số ngày rét đậm, rét hại biến động mạnh; số lượng các cơn bão mạnh tăng.

=> Biến đổi khí hậu khiến thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn.

2. TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐỐI VỚI THỦY VĂN

Nhiệm vụ 2:

CH: Dựa vào thông tin mục 2, hãy phân tích tác động của biến đổi khí hậu đối với thủy văn nước ta.

Trả lời: 

Biến đổi khí hậu có tác động lớn đến thuỷ văn nước ta, đặc biệt tới lưu lượng nước và chế độ nước sông: 

- Tổng lượng mưa trung bình năm biến động => lưu lượng nước sông cũng biến động theo.

- Sự chênh lệch lưu lượng nước giữa mùa lũ và mùa cạn gia tăng:

+ Vào mùa lũ: tình trạng lũ quét ở miền núi và ngập lụt ở đồng bằng ngày càng trắm trọng hơn.

+ Vào mùa cạn: ở một số lưu vực sông (sông Kỳ Cùng, sông Ba, sông Thu Bồn, sông Đồng Nai,...) lưu lượng nước có xu thế giảm, làm tăng nguy cơ thiếu nước cho sinh hoạt và sản xuất vào mùa khô ở các địa phương trong lưu vực.

3. GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU

Nhiệm vụ 3:

CH: Đọc thông tin mục 3 và kết hợp hiểu biết cá nhân, hãy lấy ví dụ cụ thể một số giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trả lời: 

Một số giải pháp có thế thực hiện để góp phần giảm nhẹ biến đổi khí hậu như:

• Sử dụng tiết kiệm năng lượng: sử dụng các thiết bị điện tiêu hao ít năng lượng, tạo thói quen tắt thiết bị điện khi không sử dụng, sử dụng phương tiện giao thông công cộng, đi xe đạp,...
• Sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo: năng lượng mặt trời, gió, sức nước,...
• Sử dụng tiết kiệm và bảo vệ tài nguyên nước.
• Bảo vệ rừng, trống và bảo vệ cây xanh tạo môi trường trong lành.
• Giảm thiểu và xử lí rác thải, chất thải: phân loại rác, bỏ rác đúng nơi quy định,...

Ví dụ: Phần lớn điện và nhiệt chúng ta sử dụng được sản xuất từ than, dầu và khí đốt. Tiêu thụ ít năng lượng hơn bằng cách hạ nhiệt độ sưởi và tăng nhiệt độ làm mát, chuyển sang sử dụng bóng đèn LED và các thiết bị điện tiết kiệm năng lượng, giặt đồ bằng nước lạnh hoặc phơi khô đồ thay vì dùng máy sấy; Sử dụng bình nước nóng năng lượng mặt trời thay cho bình sử dụng điện thông thường;...

LUYỆN TẬP

CH: Dựa vào bảng 8.1, hãy nhận xét sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm giai đoạn 1958 - 2018 của ba trạm khí tượng.

Trả lời: 

Nhận xét sự thay đổi nhiệt độ trung bình năm của 3 trạm khí tượng:

• Trạm Láng (Hà Nội):

- Từ năm 1958 - 1980: Nhiệt độ trung bình có xu hướng giảm nhẹ.

- Từ năm 1980 - 2018: Nhiệt độ trung bình liên tục tăng, từ 23,6 lên 24,7 (tăng1,1 độ C)

• Trạm Đà Nẵng:

- Từ năm 1958 - 1980: Nhiệt độ trung bình năm biến đổi không nhiều

- Từ năm 1980 - 2018: nhiệt độ trung bình tăng từ 25,7 lên 26,3 (tăng 0,8 độ C)

• Trạm Tân Sơn Hòa (Tp.HCM):

- Từ năm 1958 - 1980: Nhiệt độ trung bình năm chênh lệch không nhiều.

- Từ năm 1980 - 2018: nhiệt độ trung bình tăng từ 27,2 lên 28,5 (tăng 1.3 độ C)

=> Từ năm 1980 trở lại đây, nhiệt độ trung bình năm đều tăng trên phạm vi cả nước.

VẬN DỤNG

CH: Hãy nêu một số hành động cụ thể em có thể làm để ứng phó với biến đổi khí hậu.

Trả lời: 

Một số hành động cụ thể em có thể làm để ứng phó với biến đổi khí hậu:

- Không xả rác bừa bãi ra môi trường (ao, hồ, sông, suối,...)

- Phân loại rác tại nhà.

- Sử dụng những thiết bị tiết kiệm điện như bóng đèn led, thiết bị chiếu sáng sử dụng năng lượng mặt trời,...

- Tái chế rác thải nhựa

- Hạn chế vứt bỏ thực ăn thừa

- Đi bộ, đi xe đạp hoặc sử dụng phương tiện công cộng.