Giáo án điện tử chuyên đề sinh học 12 kết nối bài 1: Khái quát sinh học phân tử và các thành tựu

BÀI 1: KHÁI QUÁT SINH HỌC PHÂN TỬ VÀ CÁC THÀNH TỰU

Xin chào các em học sinh thân mến!

A. KHỞI ĐỘNG

- GV chiếu video: “Khát vọng giải mã hệ gene người Việt”, yêu cầu HS quan sát và trả lời các câu hỏi sau:

1. Đoạn video trên nói về vấn đề gì?

2. Theo em, vì sao việc giải mã hệ gene người Việt lại là một vấn đề cấp thiết hiện nay?

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệm sinh học phân tử

1. Sinh học phân tử nghiên cứu những đối tượng nào?

2. Lĩnh vực cốt lõi của sinh học phân tử là lĩnh vực nào?

3. Mục đích của sinh học phân tử là gì?

Dự kiến sản phẩm:

- Khái niệm: Sinh học phân tử là chuyên ngành sinh học nghiên cứu về cấu trúc, chức năng của các đại phân tử trong tế bào và các quá trình sống xảy ra ở cấp độ phân tử, qua đó, phát triển các kĩ thuật áp dụng các thành tựu của sinh học phân tử vào thực tiễn.

Hoạt động 2: Tìm hiểu về một số thành tựu lí thuyết của sinh học phân tử

Nêu một số phát minh quan trọng trong sinh học phân tử.

Trong số các thành tựu sinh học phân tử nổi bật được mô tả Hình 1.2, hãy đề xuất lựa chọn 3 thành tựu mà em cho là có tính cách mạng. Lí giải nguyên nhân lựa chọn.

Dự kiến sản phẩm:

1. Thành tựu lí thuyết

- Kĩ thuật giải trình tự DNA: giúp giải trình tự gene và hệ gene.

- Kĩ thuật tạo DNA tái tổ hợp: giúp sinh vật biến đổi gene, xây dựng ngân hàng gene,...

- Kĩ thuật chỉnh sửa gene nhờ hệ thống CRISPR - Cas9: giúp chỉnh sửa gene trong tế bào theo ý muốn của con người.

Hoạt động 3: Tìm hiểu về ứng dụng của sinh học phân tử

Hoạt động theo nhóm:

Nhóm 1: Tìm hiểu ứng dụng sinh học phân tử trong y tế và dược phẩm.

Nhóm 2: Tìm hiểu ứng dụng sinh học phân tử trong nông nghiệp.

Dự kiến sản phẩm:

2. Ứng dụng của sinh học phân tử

Bảng 1.1. Ứng dụng của sinh học phân tử

........................................................

C. LUYỆN TẬP

Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng

Câu 1. Kĩ thuật nào sau đây cho phép tổ hợp DNA từ nhiều loài khác nhau thành một  phân tử DNA?

A. Tạo DNA tái tổ hợp.                                 B. Giải trình tự gene.

 C. PCR.                                                      D. Chỉnh sửa gene nhờ CRISPR – Cas9.

Câu 2. Một bệnh nhân bị nghi nhiễm một loại virus. Tuy nhiên, do hàm lượng virus  trong máu quá thấp nên các xét nghiệm hoá sinh không thể phát hiện ra. Kĩ thuật nào sau đây cho phép phát hiện được virus trong máu bệnh nhân này?

A. PCR.                                                       B. Giải trình tự gene. 

 C. Tạo DNA tái tổ hợp.                               D. Chỉnh sửa gene.

Câu 3. Các nhà khoa học đã tạo ra giống vi khuẩn E. coli mang gene mã hóa hormone  insulin của người. Vi khuẩn này được nuôi để thu insulin. Sau đó, insulin được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người bị tiểu đường type I. Đây là ví dụ minh hoạ cho  việc ứng dụng sinh học phân tử vào lĩnh vực nào sau đây?

A. Sản xuất dược phẩm.                               B. Chẩn đoán bệnh di truyền.

C. Chỉnh sửa gene.                                                D. Chọn giống.

Câu 4. Kĩ thuật nào sau đây được sử dụng để xét nghiệm sự có mặt của vi khuẩn gây  bệnh trong thực phẩm?

A. Tạo DNA tái tổ hợp.                                 B. PCR.

 C. Chỉnh sửa gene.                                      D. Giải trình tự gene.

Câu 5. Các vi sinh vật biến đổi gene thường mang những đặc điểm ưu việt so với các  giống được tạo ra bằng các phương pháp khác. Tuy nhiên, việc sử dụng những sinh vật này có thể tạo ra những rủi ro.

1. Gây độc hại cho cán bộ nghiên cứu.

2. Phát tán ra môi trường tự nhiên, có thể tạo ra các dịch bệnh nguy hiểm.

3. Sản phẩm của sinh vật biến đổi gene có thể gây hại cho sức khỏe con người.

4. Có thể bị sử dụng vào các mục đích xấu.

Có bao nhiêu rủi ro có thể xảy ra khi sử dụng những sinh vật trên?

A. 1.                      B. 2.                      C. 3.                     D. 4.

Gợi ý trả lời:

D. VẬN DỤNG

1. Tìm kiếm thêm thông tin về các thành tựu của sinh học phân tử được trao giải thưởng Nobel trong 20 năm gần đây.

2. Dựa vào sách, báo, internet,... hãy sưu tầm thêm một số ví dụ về ứng dụng sinh học phân tử và cho biết tiềm năng phát triển ngành công nghệ sinh học tại Việt Nam

Hướng dẫn về nhà:

- Ôn lại kiến thức đã học và làm bài tập về nhà.

- Chuẩn bị Bài 2 - Phương pháp tách chiết DNA.

Xin chào và hẹn gặp lại!