Rừng Nam Cát Tiên – Lâm Đồng, Đồng Nai, Bình Phước

Rừng tràm Trà Sư, An Giang

Rừng U Minh, Kiên Giang

Rừng Yok Đôn – Đắk Nông, Đăk Lăk

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu vai trò của trồng rừng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác thông tin mục I.1 SGK tr.20 và trả lời câu hỏi: Trình bày vai trò của trồng rừng.

- GV cung cấp thêm cho HS một số hình ảnh, video về vai trò của trồng rừng.

- GV hướng dẫn HS quan sát Hình 3.2 SGK tr.21 và trả lời câu hỏi mục Khám phá SGK tr.21: Nêu các vai trò của trồng rừng.

- GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận cặp đôi, liên hệ thực tế, vận dụng hiểu biết của bản thân và trả lời câu hỏi mục Khám phá SGK tr.20:

+ Kể tên một số loại lâm sản mà em biết.

+ Chúng có vai trò gì đối với con người?

- GV mở rộng kiến thức, hướng dẫn HS sử dụng internet, sách, báo,…và trả lời câu hỏi mục Kết nối năng lực SGK tr.21: Nêu thêm vai trò của trồng rừng đối với đời sống và nền kinh tế.

Bước 2: HS tiếp nhận nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục và tư liệu do GV cung cấp để trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 cặp đôi trình bày vai trò của trồng rừng.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi mục Khám phá SGK tr.20 (Đính kèm phía dưới Hoạt động 1).

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi mục Kết nối năng lực SGK tr.21:

Một số vai trò khác của trồng rừng đối với đời sống và nền kinh tế:  

+ Giữ không khí trong lành. Bảo vệ độ phì nhiêu và tiềm năng của đất.

+ Cung cấp gỗ cho con người làm vật liệu xây dựng.

+ Tạo ra nhiên liệu phục vụ cho đời sống con người.

+ Cung cấp nguồn dược liệu quý, nguồn thực phẩm phục vụ đời sống con người.

+ Cung cấp nguyên liệu, lương thực chế biến thực phẩm.

+ Tạo ra cảnh quan thiên nhiên hấp dân, giúp phát triển du lịch.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, kết luận về vai trò của trồng rừng.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

I. Vai trò của trồng và chăm sóc rừng

1. Vai trò của trồng rừng

- Phủ xanh đất trồng, đồi núi trọc: phục hồi hệ xinh thái rừng, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, bảo vệ môi trường sống của con người và hệ động, thực vật tự nhiên.

- Cung cấp lâm sản:

+ Phục vụ nhu cầu của con người.

+ Hạn chế nhu cầu khai thác rừng tự nhiên.

+ Giúp bảo vệ các diện tịch rừng tự nhiên.

- Phòng hộ và bảo vệ môi trường:

+ Điều tiết nguồn nước, hạn chế lũ lụt, cung cấp nguồn nước cho các dòng chảy, hồ trong mùa khô, hạn chế xói mòn, bảo vệ đất, hạn chế bồi lấp các lòng sông, hồ.

+ Chắn cát để bảo vệ xóm làng, đồng ruộng, giao thông; ngăn sóng để bảo vệ công trình ven biển,…

+ Phòng hộ xung quanh các điểm dân cư, khu công nghiệp, khu đô thị, giúp điều hòa không khí, bảo vệ môi trường sinh thái.

Trả lời câu hỏi Khám phá SGK tr.20

Tên một số loại lâm sản và vai trò của chúng đối với con người:

- Các loại sản phẩm tre, luồng, giang, nứa,…: sản xuất nội thất (ghế, bản, giường, tủ, rèm cửa), đũa dùng một lần, tăm mành,…

Tre luồng, nứa

- Các loại sản phẩm song, mây,...:

+ Song: bện cầu, làm dây buộc, rổ rá, bàn, ghế; bảo vệ đất đai và giữ nước.

Cây song mật

+ Mây: trang trí nội thất (ghế mây, bàn mây, giường mây, tủ mây, các phụ kiện trang trí).

Cây mây

- Các loại lâm đặc sản: cánh kiến, quế, hồi, sa nhân,…: điều trị một số bệnh lí, cung cấp năng lượng cho cơ thể con người.

- Các loại dược liệu quý (củ nghệ, hạt lanh, tràm trà, đông trùng hạ thảo,…): có khả năng chữa bệnh hoặc hỗ trợ điều trị cho một hay nhiều căn bệnh, được sử dụng nhiều trong đông y.

- Các loại nhựa: nhựa thông, nhựa trám,...:

+ Nhựa thông: sử dụng làm keo trong sản xuất giấy (keo nhựa thông) và một số ứng dụng trong công nghiệp điện, làm chất đốt...

+ Nhựa trám: chưng cất tinh dầu, chế biến côlôphan dùng trong công nghệ nước hoa, xà phòng, véc ni làm hương, pha chế sơn và mực in.

- Các loại tinh dầu chiết suất từ các bộ phận của cây: pha chế nước hoa; làm đẹp da, ngăn ngừa lão hóa; thư giãn tinh thần; kháng khuẩn;….

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu vai trò của chăm sóc rừng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV trình chiếu hình ảnh, video kết hợp dẫn dắt về các công việc chăm sóc: làm cỏ, chặt bỏ cây dại, tỉa cành, tỉa thưa, bón phân, tưới nước.

https://www.youtube.com/watch?v=86LJk_IVAfg

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, khai thác thông tin mục I.2 SGK tr.21 và trả lời câu hỏi: Nêu vai trò của chăm sóc rừng.

- GV yêu cầu HS trao đổi cặp đôi và trả lời câu hỏi mục Kết nối năng lực SGK tr.21: Kể tên một số hoạt động chăm sóc rừng và vai trò của các hoạt động đó. 

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục, tư liệu do GV cung cấp và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu vai trò của chăm sóc rừng.

- GV mời đại diện 1 – 2 cặp đôi trả lời câu hỏi mục Kết nối năng lực SGK tr.21:

Một số hoạt động chăm sóc rừng và vai trò của các hoạt động đó:

+ Làm cỏ, chặt bỏ cây dại: tránh cây cỏ dại chèn ép ánh sáng, chất dinh dưỡng và nước với cây rừng.

+ Tỉa cành, tỉa thưa: làm gia tăng mật độ chồi và diện tích tán hữu hiệu; nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón. + Bón phân, tưới nước: cung cấp đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết dưới dạng dễ tiêu (dễ hấp thu) giúp cây rừng phát triển tươi tốt, tăng khả năng chống chịu và sức đề kháng.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về vai trò của chăm sóc rừng.

- GV chuyển sang nội dung mới.

2. Vai trò của chăm sóc rừng

- Giảm sự cạnh tranh ánh sáng, nước, chất dinh dưỡng của cây dại với cây rừng, nâng cao tỉ lệ sống của cây rừng, rút ngắn thời gian ổn định rừng trồng, tăng tốc độ sinh trưởng của câu rừng trước khi khép tán.

- Tạo không gian sinh trưởng tối ưu, duy trì tốc độ sinh trưởng của cây rừng, giúp tăng sản lượng, chất lượng sản phẩm gỗ ở cuối chu kì khai thác.

- Hạn chế tác hại của sâu, bệnh, giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu nhiệm vụ của trồng rừng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm.

- GV giao nhiệm vụ cụ thể cho các nhóm thảo luận:

Khai thác thông tin mục II.1 SGK tr.21, 22 và hoàn thành Phiếu học tập số 1: Nêu nhiệm vụ của trồng rừng.

- GV cung cấp cho HS một số tư liệu cho HS tham khảo:

Năm 2022, chương trình đã trồng gần 80 ha

rừng đầu nguồn tại các tỉnh Đăk Lăk, Đăk Nông

Trồng rừng gỗ lớn - Hướng phát triển kinh tế bền vững

 trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

Trồng cây, gây rừng bảo vệ bền vững

rừng phòng hộ ở miền Tây

https://www.youtube.com/watch?v=Via7iTDiXGk

(Từ đầu đến 1p30s).

https://www.youtube.com/watch?v=3fH6-D-Kgyw

https://www.youtube.com/watch?v=yyPNnVnpVPQ

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong tin trong mục và tư liệu do GV cung cấp, hoàn thành Phiếu học tập số 1 và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 nhóm nêu nhiệm vụ của trồng rừng theo Phiếu học tập số 1.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, hoàn chỉnh Phiếu học tập số 1.

- GV kết luận về nhiệm vụ của trồng rừng.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

II. Nhiệm vụ của trồng và chăm sóc rừng

1. Nhiệm vụ của trồng rừng

Đính kèm kết quả Phiếu học tập số 1 bên dưới Nhiệm vụ 1. 

KẾT QUẢ PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu nhiệm vụ của chăm sóc rừng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cặp đôi, khai thác thông tin mục II.2 SGK tr.22 và trả lời câu hỏi: Nêu nhiệm vụ của chăm sóc rừng.

- GV cung cấp một số tư liệu cho HS tham khảo:

Tỉa cành

Rừng keo sau tỉa thưa tại xã Thanh Thịnh,

 huyện Chợ Mới, tỉnh Bắc Kạn đang phát triển rất tốt

https://www.youtube.com/watch?v=-HlSEpPcN-g

(Từ 2p – 8p)

https://www.youtube.com/watch?v=Ej0xQkMkPVE

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS khai thác thông tin trong mục, tư liệu do GV cung cấp và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS nêu nhiệm vụ của chăm sóc rừng.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV nhận xét, đánh giá và kết luận về nhiệm vụ của chăm sóc rừng.

2. Nhiệm vụ của chăm sóc rừng

- Nhiệm vụ:

+ Đảm bảo các điều kiện thuận lợi cho cây rừng sinh trưởng, phát triển bằng các biện pháp như làm cỏ, vun xới, bón phân, tưới nước.

+ Làm tăng tỉ lệ sống của cây rừng sau khi trồng, rừng sinh trưởng nhanh , chất lượng tốt, sớm khép tán, nhanh chóng ổn định.

- Cụ thể:

+ Tỉa cành:

· Nâng cao hiệu quả quá trình trao đổi chất, tránh khuyết tật sản phẩm gỗ sau này.

· Tập trung dinh dưỡng cho cành, lá ở phía trên.

· Thực hiện đúng kĩ thuật giúp cây mau liền sẹo, không để lại khuyết tật trong gỗ sau này.

+ Trồng dặm và tỉa thưa:

· Đảm bảo mật độ cây rừng phù hợp.

· Tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt.

· Đảm bảo chức năng của rừng.

Trường THPT:………………………………………….

Lớp:……………………………………………………..

Họ và tên:……………………………………………….

PHIẾU BÀI TẬP CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP – THUỶ SẢN 9

 – KẾT NỐI TRI THỨC

BÀI 3: VAI TRÒ, NHIỆM VỤ CỦA TRỒNG VÀ CHĂM SÓC RỪNG

Khoanh vào chữ cái đặt trước câu trả lời đúng:

Câu 1: Vai trò nào của trồng rừng giúp cung cấp gỗ và các loại lâm sản ngoài gỗ phục vụ nhu cầu của con người?

A. Phủ xanh đất trống, đồi núi trọc.

B. Cung cấp lâm sản.

C. Phòng hộ và bảo vệ môi trường.

D. Bảo tồn đa dạng sinh học.

Câu 2: Có vai trò quan trọng đối với bảo vệ môi trường và hạn chế thiên tai là:

Câu 3: Nội dung nào dưới đây không đúng về vai trò của chăm sóc rừng?

A. Giảm sự cạnh tranh ánh sáng, nước, chất dinh dưỡng của cây dại với cây rừng.

B. Tăng thời gian ổn định rừng trồng, tăng tốc độ sinh trưởng của câu rừng trước khi khép tán.

C. Tạo không gian sinh trưởng tối ưu, duy trì tốc độ sinh trưởng của cây rừng.

D. Hạn chế tác hại của sâu, bệnh, giúp cây sinh trưởng, phát triển tốt.  

Câu 4: Việc trồng rừng tại vùng đệm hay phân khu phục hồi sinh thái của các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên nhằm:

A. Giảm thiểu tác hại của các hiện tượng thiên nhiên bất lợi.

B. Tạo cảnh quan, làm tăng tính tôn nghiêm, tăng giá trị văn hóa, lịch sử.

C. Phục hồi các hệ sinh thái đã mất hoặc đang bị nguy hại.

D. Cải tạo môi trường sinh thái khu vực.

Câu 5: Vai trò của trồng dặm và tỉa thưa trong chăm sóc rừng là gì?

A. Nâng cao hiệu quả của quá trình trao đổi chất.

B. Tập trung dinh dưỡng cho cành, lá ở phía trên.

C. Tránh khuyết tật sản phẩm gỗ sau này.

D. Tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt, đảm bảo các chức năng của rừng.

Câu 6: Quan sát hình dưới đây và cho biết đây là nhiệm vụ nào trong chăm sóc rừng?

Câu 7: Nội dung nào dưới đây không đúng về nhiệm vụ của trồng rừng?

A. Đảm bảo thường xuyên phủ xanh diện tích rừng (trồng mới và trồng sau khai thác).

B. Lấy nguyên liệu phục vụ đời sống và xuất khẩu.

C. Trồng rừng đặc dụng ở các vườn quốc gia, khu bảo tồn nhằm hỗ trợ việc bảo vệ phân khu bảo tồn nghiêm ngặt.

D. Trồng rừng sản xuất chống xói mòn đất, điều hòa dòng chảy.

Câu hỏi

1

2

3

4

5

Đáp án

B

A

B

C

D

Câu hỏi

6

7

Đáp án

A

D