Giáo án điện tử địa lí 10 cánh diều bài 17: Phân bố dân cư và đô thị hóa

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Phân bố dân cư là một hiện tượng xã hội có tính quy luật và chịu tác động tổng hợp của hàng loạt các nhân tố. Tác động của các nhân tố tự nhiên và kinh tế – xã hội đến phân bố dân cư như thế nào? Đô thị hoá chịu tác động của các nhân tố nào và có ảnh hưởng gì đến phát triển kinh tế, xã hội, môi trường?

BÀI 17:

PHÂN BỐ DÂN CƯ VÀ ĐÔ THỊ HÓA

NỘI DUNG BÀI HỌC

Các nhân tố tác động đến phân bố dân cư

Khái niệm và các nhân tố tác động đến đô thị hóa

Ảnh hưởng của đô thị hóa đến kinh tế, xã hội và môi trường

1. Các nhân tố tác động đến phân bố dân cư

Quan sát hình ảnh 17.1 SGK trang 62 và trả lời câu hỏi:

• Phân tích tác động của các nhân tố tự nhiên hoặc các nhân tố kinh tế – xã hội đến phân bố dân cư. Lấy ví dụ minh hoạ.
• Xác định các khu vực thưa dân, các khu vực đông dân trên thế giới và giải thích.

Các nhân tố tự nhiên

tác động quan trọng đến sự phân bố dân cư:

Những nơi khí hậu ôn hoà, nguồn nước dồi dào, địa hình thấp và bằng phẳng, đất đai màu mỡ... dân cư thường đông đúc.

Những nơi khí hậu khắc nghiệt, nguồn nước khan hiếm, địa hình cao và dốc, đất đai cằn cỗi... dân cư thường thưa thớt.

Các nhân tố kinh tế - xã hội

• Tác động quyết định đến phân bố dân cư, đặc biệt là trình độ phát triển của lực lượng sản xuất và tính chất của nền kinh tế.
• Những khu vực có kinh tế phát triển, cơ sở hạ tầng tốt, lịch sử khai thác lãnh thổ lâu đời,... là những nơi đông dân và ngược lại.
• Ví dụ: Một số khu vực mặc dù giàu có về tài nguyên khoáng sản hoặc có cảnh quan đẹp, không khí trong lành, nguồn nước không ô nhiễm nhưng dân cư vẫn có thể phân bố thưa thớt.
• Để thu hút dân cư sinh sống, lúc này con người cần xây dựng các dự án đô thị, đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế,...

2. Đô thị hóa
3. Khái niệm và các nhân tố tác động đến đô thị hóa

Quan sát sơ đồ hình 17.2 và thực hiện yêu cầu:

• Nêu những biểu hiện của đô thị hoá. Lấy ví dụ minh hoạ.
• Phân tích một trong ba nhóm nhân tố tác động đến đô thị hoá.

Khái niệm:

Đô thị hoá là quá trình mở rộng và phát triển mạng lưới đô thị, tập trung dân cư ngày càng đông vào các đô thị, phổ biến ngày càng rộng rãi lối sống đô thị.

1. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến kinh tế, xã hội và môi trường

Đọc thông tin SGK, em hãy phân tích những ảnh hưởng tích cực hoặc tiêu cực của đô thị hóa đến phát triển kinh tế, xã hội và môi trường.

Tích cực

Thúc đẩy tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Tăng cường liên kết kinh tế và thu hút vốn đầu tư.

Tiêu cực

Cơ sở hạ tầng đô thị quá tải, khó theo kịp nhu cầu của xã hội.

Về xã hội

• Gây sức ép đối với vấn đề việc làm, nhà ở.
• Nguy cơ gia tăng bạo lực, tội phạm, tệ nạn xã hội.
• Tạo nhiều việc làm, nâng cao thu nhập.
• Thay đổi cơ cấu lao động, cơ cấu nghề nghiệp.
• Thay đổi quá trình sinh, tử, hôn nhân.
• Phổ biến văn hoá, lối sống thị.

Về môi trường

Tích cực: Mở rộng không gian đô thị, hình thành môi trường đô thị với chất lượng ngày càng cải thiện (trong lành, an toàn, tiện nghi).

Tiêu cực: Chất lượng môi trường đô thị không đảm bảo (rác thải, úng ngập, ô nhiễm không khí, đất, nước, tiếng ồn).