Giáo án điện tử hóa học 10 chân trời bài 18: Hydrogen halide và một số phản ứng ion của halide

BÀI 18: HYDROGEN HALIDE VÀ MỘT SỐ PHẢN ỨNG ION CỦA HALIDE

1. KHỞI ĐỘNG

Muốn khắc các hoa văn lên thủy tinh, cần phủ lên bề mặt một lớp paraffin. Khi nhỏ dung dịch hydrofluoric acid hoặc hỗn hợp CaF₂ và H₂SO₄ đặc lên lớp paraffin đó, phần thủy tinh cần chạm khắc sẽ bị ăn mòn, tạo nên những hoa văn trên vật dụng cần trang trí.

HÌNH ẢNH

Quá trình ăn mòn thủy tinh xảy ra thế nào? Các ion halide có tính chất gì?

1. NỘI DUNG BÀI HỌC
2. Tính chất vật lí của hydrogen halide
3. Hydrohalic acid
4. Tính khử của các ion halide
5. Nhận biết ion halide trong dung dịch
6. Ứng dụng của các hydrogen halide

III. PHẦN TRIỂN KHAI KIẾN THỨC

1. Tính chất vật lí của hydrogen halide

Thảo luận nhóm: Trả lời Câu hỏi 1, 2, Luyện tập SGK trang 115

1. Dựa vào Bảng 18.1 và Hình 18.1, cho biết nhiệt độ sôi của các hydrogen halide từ HCl đến HI biến đổi như thế nào? Giải thích 

BẢNG 18.1

HÌNH 18.1

2. Quan sát Hình 18.2, giải thích nhiệt độ sôi cao bất thường của hydrogen fluorine so với các hydrogen halide còn lại. 

HÌNH 18.2

Luyện tập. Thông tin trong Bảng 18.1 cho biết độ tan của hydrogen fluoride trong nước ở 0^oC là vô hạn. Giải thích nguyên nhân dẫn đến tính chất này.

Đáp án:

1.

- Nhiệt độ sôi của các chất hydrogen halide tăng dần từ Hcl, HBr, HI.

- Giải thích: Từ HCl đến HI, khối lượng phân tử và số electron trong nguyên tử halogen tăng, làm tăng tuong tác van der Waals, dẫn đến nhiệt độ sôi tăng từ HCl đến HI

2.

Fluorine có độ âm điện lớn nhất, giữa các phân tử HF tạo được liên kết hydrogen, loại liên kết này bền vững hơn tương tác van der Waalsnên nhiệt độ sôi của HF cao bất thường so với các HX khác.

Luyện tập

Phân tử H – F hình thành được liên kết hydrogen với các phân tử nước, nên tan tốt trong nước.

 Kết luận:

• Nhiệt độ sôi của các hydrogen halide tăng dần từ HCl đến HI. Nguyên nhân: khối lượng phân tử tăng à tăng năng lượng cần thiết cho sự sôi; đồng thời tăng kích thước và số electron trong phân tử à tương tác van der Waals giữa các phân tử tăng
• Các phân tử hydrogen fluoride hình thành liên kết hygrogen liên phân tử, loại liên kết này bền hoen tương tác van der Waals, nên nhiệt độ sôi của hydrogen fluoride cao bất thường so với các hydrogen halide còn lại.

2. Hydrohalic acid

Thảo luận nhóm: Đọc thông tin SGK, trả lời Câu hỏi 3, Luyện tập, Vận dụng trang 115 SGK.

3: Dựa vào Bảng 17.2 và Bảng 18.1, nhận xét mối liên hệ giữa sự biến đổi năng lượng liên kết và độ dài liên kết H-X với sự biến đổi tính acid của các hydrohalic acid.

Bảng 17.2. Năng lượng liên kết của HX

BẢNG 18.1

Luyện tập. Hoàn thành phương trình hóa học của các phản ứng sau:

(1) NaOH + HCl →

(2) Zn + HCl →

(3) CaO + HBr →

(4) K₂CO₃ + HI →

Vận dụng. Em hãy đề xuất cách bảo quản hydrofluoric aicd trong phòng thí nghiệm

Đáp án

3. Từ fluorine đến iodine:

- Độ âm điện giảm

- Năng lượng liên kết H – X giảm

- Độ dài liên kết tăng dần

Trong các hydrohalic acid, độ dài liên kết càng lớn, tính acid càng mạnh

Luyện tập.

(1) NaOH + HCl → NaCl + H₂O

(2) Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂↑

(3) CaO + 2HBr → CaBr₂ + H₂O

(4) K₂CO₃ + 2HI → 2KI + CO₂ + H₂O

Vận dụng. Do đặc điểm ăn mon thủy tinh nên để bảo quản acid HF trong phòng thí nghiêm, chỉ sử dụng các loại chai nhựa.

 Kết luận: Tính acid của hydrohalic acid tăng dần từ hydrofluoric đến hydroiodic acid.

3. Tính khử của các ion halide

Hoạt động nhóm: Trả lời câu hỏi 4, 5, Luyện tập SGK trang 116

4. Nhận xét sự thay đổi số oxi hóa của nguyên tử các nguyên tố halogen trong phản ứng của muối halide với dung dịch H₂SO₄đặc.
5. Viết quá trình các ion halide bị oxi hóa thành đơn chất tương ứng.