Giáo án mĩ thuật 3 cánh diều bài 1: Những màu sắc khác nhau (2 tiết)

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế và kích thích hứng thú học tập cho HS trước khi vào bài học mới.

b. Cách thức thực hiện:

- GV ổn định lớp và giới thiệu 6 màu (GV có thể sử dụng hình ảnh hoặc hộp màu, đất nặn,…): đỏ, vàng, lam, tím, xanh lục, da cam. Kết hợp nhắc lại màu cơ bản và giới thiệu nội dung bài học.

- GV dẫn dắt HS vào bài: Để biết được các màu sắc được tạo ra như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay – Bài 1: Những màu sắc khác nhau.

B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. Quan sát, nhận biết:

Hoạt động 1: Nhận biết màu thứ cấp và cách tạo các màu thứ cấp từ màu cơ bản

a. Mục tiêu: HS biết được các màu thứ cấp và cách tạo các màu thứ cấp từ màu cơ bản.

b. Cách thức thực hiện:

- GV hướng dẫn SH quan sát, trao đổi, quan sát hình, đọc tên các màu và trả lời các câu hỏi:

+ Màu tím được tạo nên từ hai màu cơ bản nào?

+ Màu xanh lục (xanh lá cây) được tạo nên từ hai màu cơ bản nào?

+ Màu da cam được tạo nên từ hai màu cơ bản nào?

- GV gọi 1 – 2 HS trả lời, chia sẻ. HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung.

- GV nhận xét chia sẻ của HS.

- GV giới thiệu các màu thứ cấp và giải thích thuật ngữ: Màu thứ cấp là màu được tạo ra từ các màu cơ bản. Màu tím, màu xanh lục, màu da cam là các màu thứ cấp.

- GV có thể tạo ra màu thứ cấp bằng 2 cách sau để cho HS quan sát và nhận biết rõ hơn:

+ Cách 1: Sử dụng giấy bóng kính (loại giấy thường dùng làm đèn ông sao) có màu cơ bản và chồng các màu theo cặp để tạo ra màu thứ cấp.

+ Cách 2: Sử dụng 3 cốc nước lọc và 3 màu cơ bản. Pha màu đã có vào cốc nước với tỉ lệ tương đương theo từng cặp như sau: đỏ - vàng, lam – đỏ, vàng – lam. Kết quả sau khi pha trộn mỗi cặp màu này là các màu thứ cấp.

Hoạt động 2: Tìm màu thứ cấp

a. Mục tiêu: HS biết được màu thứ cấp có thể tìm thấy trong tự nhiên, đời sống và trong sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật. Bước đầu tìm hiểu làm quen với tìm hiểu tác giả, tác phẩm mĩ thuật có sử dụng màu thứ cấp.

b. Cách thức thực hiện:

- GV hướng dẫn HS quan sát hình ảnh, thảo luận theo cặp và trả lời câu hỏi: Em cùng bạn quan sát và chỉ ra các màu thứ cấp trong mỗi hình ảnh dưới đây:

- GV gọi 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe và bổ sung.

- GV giới thiệu thêm một số thông tin ở mỗi hình ảnh:

+ Hình 1: Tác phẩm được họa sĩ Phạm Viết Hồng Lam sáng tác năm 2019. Ông sinh năm 1946 tại Vinh. Bức tranh Đan áo cho con được cắt dán từ giấy với màu sắc tươi sáng, trong đó có màu da cam, màu tím là màu thứ cấp; màu đỏ, màu vàng, màu làm là màu cơ bản,… Bức tranh thể hiện tình yêu thương trong gia đình.

+ Hình 2: Một trong những món ăn truyền thống trong dịp lễ, tết của một số đồng bào dân tộc miền núi phía Bắc Việt Nam, như: dân tộc Tày, Nùng, Dao,… Màu của xôi được tạo từ nguyên vật liệu sẵn có trong tự nhiên, như: màu trắng là màu tự nhiên của gạo; màu xanh lục từ lá dứa, màu tím từ lá cẩm tím/ cây cơm đen; màu vàng từ nghệ, màu da cam từ cây cơm đỏ/ quả gấc,…

→ Màu thứ cấp có sẵn trong tự nhiên, có thể tìm thấy trong món ăn và ở xung quanh chúng ta. GV kết hợp bồi dưỡng ở HS tình yêu quê hương đất nước, ý thức tìm hiểu, giữ gìn, phát huy truyền thống văn hóa dân tộc,…

+ Hình 3: Bức tranh của bạn Lê Trọng Khá – học sinh ở tỉnh Bạc Liêu – vẽ về một số đồ vật quen thuộc như chai, lọ, ấm, kéo, ca uống nước,… bằng các màu chủ yếu là màu tím, màu da cam, màu xanh lục (xanh lá).

→ Có thể sử dung màu thứ cấp để vẽ những đồ vật quen thuộc trong gia đình tạo bức tranh tĩnh vật và sử dụng để trang trí (bàn học, căn nhà, trường, lớp) hoặc sử dụng làm món quà (tặng bạn bè, người thân),…

- GV gợi mở HS tìm một bức tranh, hình ảnh ở trong lớp, trong trường, trên đường đi học, ở nhà,… và giới thiệu màu thứ cấp xuất hiện trong đó.

- GV giới thiệu thêm một số sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật, sản phẩm thủ công có màu thứ cấp.

- GV tóm tắt nội dung quan sát và kiến thức chính của bài học: Có thể tìm thấy các màu thứ cấp trong thiên nhiên, trong đời sống và trong các sản phẩm, tác phẩm mĩ thuật.

2. Thực hành, sáng tạo

Hoạt động 1: Hướng dẫn cách thực hành

Nhiệm vụ 1: Cách tạo màu thứ cấp

a. Mục tiêu: HS biết được cách tạo các màu thứ cấp và đọc được tên các màu thứ cấp trong thực hành.

b. Cách thức thực hiện:

- GV hướng dẫn HS quan sát, trao đổi và nêu cách tạo màu thứ cấp từ cặp màu cơ bản.

- GV tổ chức, hướng dẫn HS thực hành: với mỗi cặp màu cơ bản, vẽ một lượt màu thứ nhất và chồng màu thứ hai lên, khi vẽ nên ấn bút nhẹ tay, chồng các nét màu sát nhau cho đến khi tạo ra màu tím (từ màu đỏ và màu lam), màu xanh lục (từ màu lam và màu vàng), màu da cam (từ màu vàng và màu đỏ).

- GV có thể giới thiệu cách tạo màu thứ cấp từ màu goát (hoặc màu nước, đất nặn).

Nhiệm vụ 2: Cách tạo sản phẩm bằng màu vẽ, giấy màu.

a. Mục tiêu: HS nắm được cách thực hành sử dụng màu thứ cấp để tạo sản phẩm tĩnh vật lọ hoa hoặc quả, đồ vật theo ý thích.

b. Cách thức thực hiện:

* Sử dụng màu sáp, màu nước hoặc bút dạ

- GV tổ chức HS quan sát hình, trao đổi và trả lời câu hỏi: Vẽ tranh bằng cách nào? Hình ảnh nào là chính, phụ? Bức tranh có những màu nào?

- GV mời HS trả lời, chia sẻ. HS khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét câu trả lời, chia sẻ, bổ sung của HS. GV giới thiệu rõ hơn về hình ảnh chính, phụ và các màu có trong bức tranh.

- GV hướng dẫn HS cách vẽ tranh theo các bước sau:

+ Chuẩn bị: bút chì, bút màu, màu nước/ màu goát hoặc màu sáp/ màu dạ.

+ Bước 1: Vẽ hình ảnh yêu thích (lọ hoa, quả, ca, cốc) bằng nét bút chì (hoặc bút màu). Hình ảnh chính là lọ hoa vẽ ở trung tâm/ khoảng giữa bức tranh (khổ giấy/trang vở). Các hình ảnh phụ là quả, hoa ở bên cạnh, có thể vẽ cách xa lọ hoa một chút. Hình ảnh phụ nên nhỏ hơn hình ảnh chính.Vẽ thêm nét cong (hoặc thẳng ngang) giống như lọ hoa và quả đang đặt trên bàn, phía sau là bức tường (hoặc cửa sổ,…).

+ Bước 2: Vẽ màu hình ảnh chính trước, dùng màu tươi sáng để thu hút người xem. Tiếp tục vẽ hình ảnh phụ và phần nền để hoàn thành bức tranh. Màu vẽ ở hình ảnh phụ không nên tươi sáng như màu ở hình ảnh chính, kết hợp màu đậm, màu nhạt.

- GV lưu ý:

+ Chọn các màu thứ cấp để vẽ là chính, có thể thêm các màu khác theo ý thích, nên sử dụng nhiều màu thứ cấp hơn các màu khác.

+ Nếu HS sử dụng màu goát/ màu nước, GV hướng dẫn HS cách pha màu, cách sử dụng bút lông và lấy lượng màu phù hợp để vẽ.

* Sử dụng giấy màu:

- GV tổ chức HS quan sát hình, trao đổi và trả lời câu hỏi: Cách thực hành nào được sử dụng? Hình ảnh nào là chính, phụ? Bức tranh có những màu nào?

- GV mời HS trả lời, chia sẻ. HS khác nhận xét, bổ sung.

- GV nhận xét câu trả lời, chia sẻ, bổ sung của HS. GV giới thiệu rõ hơn về hình ảnh chính, phụ và các màu có trong bức tranh.

- GV hướng dẫn HS cách thực hành theo các bước sau:

+ Chuẩn bị: bút chì, bút màu, giấy màu, hồ dán, kéo.

+ Bước 1: Vẽ hình ảnh yêu thích (ca, cốc, quả,…) bằng nét bút chì (hoặc bù màu). Hình ảnh chính vẽ trước, vẽ ở trung tâm bức tranh; vẽ thêm hình ảnh phụ. Hình ảnh chính vẽ to phù hợp với khổ giấy, hình ảnh phụ không nên to bằng hình ảnh chính. Vẽ thêm nét ngang ở bức tranh (hoặc nét cong) để tạo phần nền đặt cái ca và quả, phần nền còn lại là phía sau các ca và quả.

+ Bước 2: Xé giấy hoặc cắt tạo hình ảnh chính, phụ, phần nền và dán hoàn thành bức tranh.Giấy để tạo hình ảnh chính cần tươi sáng, thu hút sự chú ý của người xem; giấy tạo hình ảnh phụ và phần nền không quá nổi bật. Các màu trong bức tranh cần có màu đậm, nhạt.

- GV lưu ý: Chọn giấy có các màu thứ cấp là chính, có thể thêm màu khác theo ý thích.

- GV hướng dẫn HS tìm hiểu mục Một số sản phẩm tham khảo theo gợi ý về nội dung, cách thực hành, màu sắc ở sản phẩm,…

Hoạt động 2: Thực hành, sáng tạo sản phẩm

a. Mục tiêu: HS tạo được sản phẩm có màu thứ cấp và tập trao đổi, chia sẻ trong thực hành.

b. Cách thức thực hiện:

- GV bố trí HS ngồi theo nhóm (có thể tạo sản phẩm cá nhân hoặc nhóm) và giao nhiệm vụ:

+ Vận dụng hai cách thực hành để tạo sản phẩm tranh tĩnh vật theo ý thích.

+ Tìm hiểu ý tưởng thực hành của bạn và chia sẻ ý tưởng của mình với bạn.

- GV nhắc HS tạo các hình ảnh như: lọ, quả, hoa, bát/chén, ca, cốc,… và sử dụng màu tím, màu xanh lục, màu da cam là chính và sử dụng thêm màu khác theo ý thích để hoàn thiện sản phẩm.

- GV quan sát HS thực hành, trao đổi để hướng dẫn, gợi mở hoặc hỗ trợ HS (nếu cần) và vận dụng vào đánh giá.

- HS quan sát và lắng nghe.

- HS lắng nghe.

- HS trả lời:

+ Màu tím = màu xanh da trời + màu đỏ.

+ Màu xanh lục (xanh lá cây) = màu xanh da trời + màu vàng.

+ Màu da cam = màu vàng + màu đỏ.

- HS khác lắng nghe và bổ sung.

- HS lắng nghe và bổ sung.

- HS lắng nghe và ghi nhớ.

- HS quan sát GV thực hiện.

- HS trả lời: Các màu thứ cấp trong mỗi hình ảnh là:

+ Hình 1: màu tím, màu da cam.

+ Hình 2: màu xanh lục, màu cam, màu tím.

+ Hình 3: màu xanh lục, màu tím, màu da cam.

- HS khác lắng nghe và bổ sung.

- HS lắng nghe và tiếp thu.