Giáo án Mĩ thuật 5 kết nối Chủ đề 6: Cảnh sắc quê hương

HOẠT ĐỘNG CỦA GV

HOẠT ĐỘNG CỦA HS

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo tâm thế tích cực, hứng thú học tập cho HS và kết nối với bài học mới. 

b. Cách tiến hành

- GV cho HS lắng nghe ca khúc Quê hương 

https://youtu.be/i0g9reyIPGc 

- GV đặt câu hỏi và yêu cầu HS trao đổi theo nhóm 4 – 6 HS:

+ Đoạn video có nội dung gì? 

+ Hình ảnh lặp đi, lặp lại trong đoạn phim là gì?

+ Câu hát nào nhắc đến diều? 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trả lời câu hỏi. Các HS khác lắng nghe, nhận xét và bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và đưa ra đáp án: 

+ Đoạn phim là khung cảnh thân thương, quen thuộc của tuổi thơ về quê hương. 

+ Hình ảnh lặp đi, lặp lại trong đoạn phim là quê hương.

+ Câu hát nào nhắc đến diều là “Quê hương là con diều biếc. Tuổi thơ con thả trên đồng”. 

- GV dẫn dắt vào bài học: Hình ảnh về quê hương luôn là một nguồn cảm hứng bất tận không chỉ trong âm nhạc mà còn được thể hiện qua các tác phẩm hội họa.. Sau đây chúng ta sẽ đến vớiChủ đề 6: Cảnh sắc quê hương.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Quan sát

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS

- Nhận biết được các nội dung, hình ảnh diễn tả Cảnh sắc quê hương ở các vùng, miền khác nhau của Việt Nam.

- Nhận biết yếu tố tạo hình, cách sắp xếp các hình ảnh chính - phụ, chất liệu và hình thức tạo hình qua việc tìm hiểu một số TPMT của các hoạ sĩ Việt Nam và thông qua việc tìm hiểu, phân tích các SPMT của HS.

b. Cách tiến hành

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu về cảnh sắc quê hương trong các bức ảnh

- GV tổ chức cho HS quan sát hình minh hoạ trong SGK tr.39, 40 và một số hình ảnh khác. 

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm (4 HS) và trả lời câu hỏi:

+ Những bức ảnh này thể hiện cảnh sắc quê hương ở vùng, miền nào?

+ Hình ảnh cảnh sắc quê hương trong từng bức ảnh được thể hiện ở các chi tiết nào?

+ Em hãy miêu tả hình ảnh yêu thích về con người, phong cảnh ở những nơi em đến thăm quan.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày kết quả làm việc. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Những bức ảnh này thể hiện cảnh sắc quê hương ở vùng, miền:

• Hình 1: Thác Bản Giốc, Cao Bằng. 

• Hình 2: Danh lam thắng cảnh Chiềng Khoi, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La. 

• Hình 3: Nông dân thu hoạch quýt trên ghe ở thành phố Sa Đéc, Đồng Tháp. 

• Hình 4: Vịnh Hạ Long, Quảng Ninh. 

• Hình 5: Bãi biển Nha Trang. 

• Hình 6: Cánh đồng hoa bản Cát Cát, Sa Pa, Lào Cai. 

• Hình 7: Hái sen trong đầm. 

• Hình 8: Những người nông dân trên đường đi làm đồng.

• Hình 9: Đêm giao thừa thành phố Hồ Chí Minh. 

+ Cảnh sắc quê hương trong từng bức tranh thể hiện ở các chi tiết về thiên nhiên trong đó sự xuất hiện của con người

- GV đặt câu hỏi  khai thác sâu hơn về nội dung:  

+ Em hãy nêu cảnh đẹp ở một số địa danh hoặc vùng miền em biết.

+ Cảnh sắc ở đó có những hình ảnh nào?

+ Ngoài hình ảnh cảnh vật tự nhiên, còn có những hình ảnh nào khác? 

+ Em thấy ấn tượng nhất về cảnh sắc ở nơi đó vào thời điểm nào trong ngày? Màu sắc quang cảnh lúc đó như thế nào?

+ Em sẽ chọn hình ảnh nào để thể hiện SPMT trong chủ đề này?

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, ghi nhận đáp án hợp lí: 

+ Cảnh sắc: biển xanh, sông núi trùng điệp, đồng lúa thanh bình, hoa trái xinh tươi, thành phố hiện đại, nhộn nhịp, hình ảnh quê hương với những người lao động bình dị, vui vẻ,...

+ Ngoài hình ảnh cảnh vật tự nhiên, còn có hình ảnh con người sinh hoạt, lao động, các con vật,...

- GV có thể trình chiếu thêm một số hình ảnh về cảnh đẹp quê hương: 

Nhiệm vụ 2: Tìm hiểu cảnh sắc quê hương qua TPMT 

- GV tổ chức cho HS cả lớp quan sát một số hình minh họa SGK tr.41. 

- GV yêu cầu HS thảo luận theo nhóm (4 HS) và trả lời câu hỏi:

+ Trong tranh có những hình ảnh gì? Màu sắc của từng bức tranh được thể hiện như thế nào? 

+ Hãy nói về cảnh sắc quê hương ở một bức tranh mà em biết. 

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trình bày kết quả làm việc. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có). 

- GV nhận xét, đánh giá và chốt đáp án: 

+ Tổ đổi công (Hoàng Tích Chù): Trong tranh tái hiện cảnh người dân trong tổ đổi công đi cấy phía xa là những khóm tre, nhà cửa và núi non của Cao Bằng. Màu sắc tranh có sự tương phản giữa gam nóng lạnh tạo nên sự nổi bật, thu hút. Thiên nhiên nơi đây không chỉ hùng vĩ, tráng lệ mà còn nên thơ, nổi bật lên vẻ đẹp chăm chỉ, cần cù của người dân. 

+ Phố II (Công Quốc Hà): Trong tranh ghi lại khung cảnh một góc phố cổ Hà Nội vào buổi chiều hoàng hôn. Màu sắc được kết hợp giữa gam nóng là trung tính tạo nên sự hài hòa, nổi bật cho bức tranh. Những ngôi nhà mang kiến trúc cổ san sát nhau được những ôm ấp bởi những tia nắng chiều dịu dàng không kém phần lung linh. 

- GV có thể trình chiếu thêm một số SPMT thể hiện các hoạt động ở trường: 

Chùa Thầy, Phạm Hậu, sơn mài đắp nổi, 1954

Đà Lạt, Nam Anh,

 tranh màu nước, 2018

Nhớ một chiều Tây Bắc,

Phan Kế An, Sơn mài, 1955.

Phố Gia Ngư, Bùi Xuân Phái, Sơn dầu,1980

Nhà tranh gốc mít, Nguyễn Văn Tỵ, sơn mài, 1958

- GV đặt câu hỏi  khai thác sâu hơn về nội dung:  

+ Nội dung trong từng bức tranh gợi đến những phong cảnh ở vùng nào?

+ Mỗi tác phẩm được thể hiện bằng chất liệu gì?

+ Nêu các hình ảnh (chính - phụ), màu sắc được thể hiện trong từng bức tranh.

+ Nêu cảm xúc về các tác phẩm.

- GV mời 2 – 3 HS trả lời câu hỏi. HS khác lắng nghe, nhận xét, đặt câu hỏi (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, ghi nhận đáp án hợp lí: 

+ Mỗi bức tranh đều gợi về khung cảnh thiên nhiên và con người ở vùng miền khác nhau như chùa Thầy (Quốc Oai, Hà Nội), Đà Lạt, vùng núi Tây Bắc, con phố Gia Ngư (Hà Nội), khung cảnh mái nhà tranh và cây mít đặc trưng của miền Bắc khi xưa. 

+ Các tác phẩm đều được thể hiện trên các chất liệu khác nhau, phong phú, đa dạng từ sơn mài, sơn dầu, đắp nổi, màu nước...

+ Hình ảnh chính – phụ, các nhân vật trong từng tác phẩm được sắp xếp cân đối, làm nổi bật nội dung.

+ Màu sắc trong tranh được kết hợp hải hoà, diễn tả sinh động không gian, con người, cảnh vật....

- GV tổ chức cho HS tìm hiểu về tác giả Hoàng Tích Chù và các tác phẩm của ông theo các ý sau:

- GV mời đại diện một số HS trình bày. HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, ghi nhận đáp án đúng:

………………

- HS lắng nghe ca khúc. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe chuẩn bị vào bài học mới. 

- HS quan sát hình ảnh SGK. 

- HS thảo luận nhóm và lắng nghe GV nêu câu hỏi. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát. 

- HS quan sát hình ảnh SGK. 

- HS thảo luận nhóm và lắng nghe GV nêu câu hỏi. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS quan sát hình ảnh gợi ý. 

- HS lắng nghe. 

- HS trả lời. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

- HS làm việc nhóm. 

- HS trình bày. 

- HS lắng nghe, tiếp thu. 

…………………