Giáo án Tin học 5 Chân trời bài 4: Tổ chức, lưu trữ và tìm tệp, thư mục trong máy tính

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN

HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH

A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

a. Mục tiêu: Tạo hứng thú để HS bắt đầu học bài mới.

b. Cách thức thực hiện: 

- GV cho HS xem hình ảnh ví dụ về cây thư mục, sau đó yêu cầu HS đọc tình huống phần Khởi động – SGK tr.14 và thực hiện theo yêu cầu:

Hãy vẽ trên giấy sơ đồ hình cây mô tả cây thư mục lưu trữ tài liệu học tập, giải trí của em trong máy tính. Nêu lí do em cần tạo cây thư mục có cấu trúc như vậy.

Hình 4 bài 8 SGK Tin học 3 – Chân trời sáng tạo

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. 

- GV nhận xét câu trả lời của HS, sau đó dẫn dắt vào bài học mới: Ở lớp 3, các em đã được học về việc sắp xếp để dễ tìm, sơ đồ hình cây, tổ chức thông tin trong máy tính. Vậy làm thế nào để tạo được một cấu trúc cây thư mục hợp lí và tìm được tệp, thư mục trong máy tính bằng công cụ tìm kiếm? Để trả lời được câu hỏi này, cô/thầy và lớp mình cùng đến với bài học hôm nay  – Bài 4: Tổ chức, lưu trữ và tìm tệp, thư mục trong máy tính.

B. HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ

1. 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- Nêu được lợi ích khi tạo cây thư mục có cấu trúc hợp lí.

- Biết được một số điều cần lưu ý để tạo cây thư mục có cấu trúc hợp lí.

b. Cách thức thực hiện:

Hoạt động 1. Đọc (và quan sát)

- GV hướng dẫn HS đọc kênh chữ, quan sát Hình 1 SGK tr.14, trả lời câu hỏi: Khi tổ chức, lưu trữ thông tin trong máy tính, cây thư mục có cấu trúc hợp lí mang lại lợi ích gì?

- GV mời đại diện 2 – 3 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV đánh giá, nhận xét, tuyên dương HS có câu trả lời đúng.

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm đôi, suy nghĩ và trả lời câu hỏi: Để tạo cây thư mục hợp lí ta cần lưu ý những điều gì?

- GV mời đại diện 2 – 3 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV đánh giá, nhận xét, chốt đáp án.

Hoạt động 2. Làm

- GV yêu cầu HS thảo luận nhóm, tìm hiểu Hình 2 SGK tr.14, suy nghĩ và hoàn thành các bài tập sau:

1. Hãy đề xuất cây thư mục có cấu trúc hợp lí để quản lí, lưu trữ các tệp như Hình 2.

2. Trao đổi với bạn và cho biết cây thư mục em đã vẽ ở phần Khởi động có cấu trúc hợp lí hay chưa? Tại sao? 

- GV hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ 1: 

+ HS đọc tên tệp và phân loại, sắp xếp lại các tệp theo nội dung. Cụ thể có thể phân loại tệp thành hai nhóm lớn gồm: Học tập và Giải trí.

+ Trong mỗi nhóm lớn tiếp tục phân loại thành nhóm nhỏ hơn. Cụ thể, các tệp trong nhóm Học tập được phân loại thành ba nhóm nhỏ: Toán, Tiếng Việt, Tin học, các tệp trong nhóm Giải trí được phân loại thành hai nhóm nhỏ: Truyện cổ tích và Phim hoạt hình.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, tuyên dương HS có câu trả lời đúng.

Hoạt động 3. Ghi nhớ

- GV yêu cầu 1 số HS tóm tắt kiến thức đã học.

- GV mời 1 HS đứng dậy đọc to, rõ ràng nội dung trong Hộp ghi nhớ.

2. Tìm tệp, thư mục trong máy tính

a. Mục tiêu: Nêu được cách tìm tệp, thư mục dựa vào dấu cấu trúc cây thư mục và cách tìm tệp, thư mục bằng công cụ tìm kiếm. 

b. Cách thức thực hiện:

Hoạt động 1. Đọc (và quan sát)

- GV tổ chức cho HS đọc kênh chữ, quan sát Hình 3 SGK.15 để nêu: Cách tìm tệp, thư mục dựa vào cấu trúc cây thư mục.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, tuyên dương HS có câu trả lời đúng.

- GV mời một số HS:  Sử dụng cây thư mục Hình 1 tìm một số tệp Bài tập Tiếng Việt 1, Ôn tập Toán học kì 1, Truyện cổ tích Cây khế...

- GV yêu cầu HS: Nêu các việc cần thực hiện để tìm tệp, thư mục bằng công cụ tìm kiếm có sẵn trong cửa sổ phần mềm File Explorer.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, đánh giá, tuyên dương HS có câu trả lời đúng.

Hoạt động 2. Làm

- GV tổ chức cho HS thảo luận  trước lớp về: 

+ Các cách tìm tệp, thư mục trong máy tính, sự thay đổi phạm vi tìm kiếm khi chọn  Ổ (D:) thay vì chọn This PC,.

+ Ý nghĩa của việc tô vàng một số từ trong tên tệp trong danh sách kết quả tìm kiếm.

- GV mời đại diện 2 – 3 HS xung phong trả lời. Các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

- GV nhận xét, tuyên dương HS có câu trả lời đúng.

Hoạt động 3. Ghi nhớ

- GV yêu cầu 1 số HS tóm tắt kiến thức đã học.

- GV mời 1 HS đứng dậy đọc to, rõ ràng nội dung trong Hộp ghi nhớ.

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

a. Mục tiêu: Giúp HS củng cố lại kiến thức đã học thông qua hoàn thành các bài tập.

b. Cách thức thực hiện: 

- HS trả lời:

+ HS tự vẽ sơ đồ hình cây mô tả cây thư mục lưu trữ tài liệu học tập, giải trí của mình trong máy tính.

+ Em cần tạo cây thư mục có cấu trúc như vậy để dễ dàng tìm kiếm tài liệu khi cần thiết.

- Các HS khác nhận xét.

- HS lắng nghe, chuẩn bị vào bài.

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời: 

+ Khi tổ chức, lưu trữ thông tin trong máy tính, cây thư mục có cấu trúc hợp lí giúp việc quản lí, tìm thông tin dễ dàng hơn, nhanh hơn. 

+ Để tạo cây thư mục hợp lí ta cần lưu ý:

• Trước khi tạo cây thư mục, nên mô tả cách phân loại, sắp xếp tài liệu cần quản lí, lưu trữ theo sơ đồ hình cây, từ đó xác định thư mục mẹ và các thư mục con tương ứng.

• Đặt tên tệp, thư mục ngắn gọn, dễ đọc, dễ hiểu, gợi nhớ nội dung, mục đích lưu trữ của tệp, thư mục để dễ dàng nhận biết và tìm kiếm.

• Cây thư mục trong máy thường có cấu trúc tương ứng với sơ đồ hình cây mô tả cách phân loại, sắp xếp thông tin, tài liệu trong thực tiễn học tập, đời sống. 

- HS lắng nghe, tiếp thu, ghi nhớ.

- HS lắng nghe và thực hiện theo yêu cầu của GV.

- HS trả lời.

- HS lắng nghe, tiếp thu, ghi bài.

- HS tóm tắt kiến thức. 

- HS đọc Hộp ghi nhớ. 

- HS lắng nghe GV nêu câu hỏi.

- HS trả lời:

+ Tại cửa sổ File Explorer, thực hiện mở các mục từ thư mục mẹ đến thư mục con.

+ Khi không biết nơi lưu trữ, sử dụng công cụ tìm kiếm có sẵn.  

- HS trình bày trước lớp. 

- HS trả lời: Tại cửa sổ của phần mềm File Explorer

1. Chọn phạm vi tìm kiếm (thư mục, ổ đĩa, máy tính).

2. Gõ từ khóa (tên tệp, thư mục) vào ô tìm kiếm rồi gõ phím Enter. 

3. Chọn tệp (thư mục) trong danh sách kết quả tìm kiếm, nháy chuột rồi chọn Open file location (Open folder location) để mở thư mục chứa tệp (thư mục). 

- HS tìm tệp. 

- HS đọc thông tin trong SGK và tìm câu trả lời.

- HS trả lời:

+ Tại bước 1  thay vì chọn (D:) ta chọn This PC thi (D:) thì phạm vi tìm kiếm sẽ thay đổi từ trong ổ đĩa (D:) sang toàn bộ máy tính (tất cả các ổ đĩa).

- HS nêu được các từ trong tên tệp có nền được tô màu vàng ở Hình 3 trong SGK là các từ khoá đã nhập vào ô tìm kiếm.

- HS lắng nghe, tiếp thu, ghi bài.