Giáo án và PPT Khoa học máy tính 11 kết nối Bài 11: Cơ sở dữ liệu

BÀI 11: CƠ SỞ DỮ LIỆU

A. KHỞI ĐỘNG

- GV dẫn dắt và đặt câu hỏi: Trong bài trước, các em đã được tìm hiểu về khái niệm lưu trữ dữ liệu. Tuy nhiên, chúng ta chỉ đề cập chủ yếu đến ghi chép dữ liệu trên giấy. Vậy tình hình có gì khác, có gì phải chú ý khi chuyển việc lưu trữ dữ liệu lên máy tính? Phải chăng đơn giản chỉ là chuyển văn bản trên giấy thành các tệp văn bản trên máy tính? 

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Có cần lưu trữ bảng điểm lớp học không?

Nêu yêu cầu chung đối với việc lưu trữ dữ liệu của mọi bài toán quản lí. 

Sản phẩm dự kiến:

a) Hạn chế dư thừa trong lưu trữ dữ liệu

Yêu cầu chung đối với việc lưu trữ dữ liệu của mọi bài toán quản lí là cần phải tổ chức việc lưu trữ sao cho có thể hạn chế trùng lặp làm dư thừa dữ liệu, khắc phục những lỗi không nhất quán về dữ liệu. 

b) Sự phụ thuộc phần mềm và dữ liệu

Dữ liệu cần được tổ chức lưu trữ một cách độc lập với việc xây dựng phát triển phần mềmđảm bảo dễ dàng chia sẻ dễ dàng bảo trí phát triển, đồng thời đảm bảo hạn chế tối đa việc dữ liệu lặp lại, gây dư thừa dữ liệu và hỗ trợ đảm bảo tính nhất quán dữ liệu

Hoạt động 2: Sự cần thiết phải lưu trữ dữ liệu theo một cấu trúc xác định

Em hãy tóm tắt các thuộc tính cơ bản của CSDL.

Sản phẩm dự kiến:

- Tính cấu trúc: Dữ liệu được lưu trữ dưới dạng bảng gồm các hàng và cột.

- Tính không dư thừa: Hạn chế việc lưu trữ các dữ liệu trùng lặp cũng như dữ liệu dễ dàng có được thông qua việc khai thác thông tin từ dữ liệu đã có. 

- Tính độc lập dữ liệu: Khả năng các mô đun phần mềm ứng dụng không cần cập nhật khi thay đổi cách thức tổ chức hoặc lưu trữ dữ liệu.

- Tính toàn vẹn: Giá trị dữ liệu lưu trữ thỏa mãn những ràng buộc cụ thể tùy thuộc vào thực tế. 

- Tính nhất quán: Dữ liệu đảm bảo đúng đắn sau các thao tác cập nhật dữ liệu, kể cả khi xảy ra sự cố trong quá trình cập nhật. 

- Tính bảo mật và an toàn: Dữ liệu được bảo vệ an toàn, ngăn chặn những truy xuất trái phép, chống được việc sao chép dữ liệu không hợp lệ. 

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP, THỰC HÀNH

Câu 1: Mục đích của lưu trữ dữ liệu là gì?

A. Cập nhật dữ liệu

B. Tổ chức dữ liệu

C. Khai thác thông tin

D. Quản lí thông tin

Câu 2: CSDL bán hàng có thể bao gồm những thông tin:

A. Ngày giao dịch, Loại giao dịch (nhập hay xuất)

B. Tên hàng hóa, Mã hàng hóa

C. Đơn vị tính, Số lượng

D. Nơi nhập, Đơn giá

Câu 3: Cho tình huống: Hai đại lí vé máy bay bán cùng một vé ngồi cho hai khách hàng khác nhau. 

Tình huống trên đã vi phạm thuộc tính nào của CSDL?

A. Tính độc lập dữ liệu

B. Tính toàn vẹn

C. Tính bảo mật và an toàn

D. Tính nhất quán

Câu 4: Với CSDL tài khoản ngân hàng, người không có thẩm quyền không được truy xuất để lấy thông tin cá nhân hay sửa đổi số dư tài khoản.

Tình huống trên thể hiện thuộc tính nào của CSDL?

A. Tính cấu trúc

B. Tính toàn vẹn

C. Tính bảo mật và an toàn

D. Tính không dư thừa

Câu 5: Đâu là giải pháp đảm bảo tính độc lập dữ liệu?

A. Lưu trữ dữ liệu (có liên quan với nhau) trên hệ thống máy tính một cách có tổ chức (theo một mô hình có cấu trúc)

B. Lưu trữ dữ liệu (không liên quan với nhau) trên hệ thống máy tính một cách có tổ chức (theo một mô hình có cấu trúc)

C. Lưu trữ dữ liệu (có liên quan với nhau) trên hệ thống máy tính một cách tùy ý

D. Lưu trữ dữ liệu (không liên quan với nhau) trên hệ thống máy tính một cách tùy ý

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: B

Câu 3: D

Câu 4: C

Câu 5: A

D. HOT ĐỘNG VẬN DỤNG

- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm bàn hoàn thành bài tập phần Vận dụng SGK trang 57. 

Thư viện là nơi em có thể đến để đọc hay mượn sách. Hãy đề xuất các dữ liệu cần quản lí của một thư viện.