Giáo án và PPT KHTN 6 chân trời Bài 22: Phân loại thế giới sống

BÀI 22: PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Học sinh liệt kê tên các sinh vật, Sau đó GV yêu cầu HS trả lời được các câu hỏi: 

+ Căn cứ vào hoạt động liệt kê tên các loài sinh vật, em hãy nhận xét về sự đa dạng của thế giới sống.

+ Sự phân loại thế giới sinh vật có ý nghĩa như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. SỰ CẦN THIẾT CỦA VIỆC PHÂN LOẠI THẾ GIỚI SỐNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu về sự cần thiết phân loại thế giới sống

HS quan sát hình ảnh và trả lời câu hỏi: 

+ Căn cứ vào hoạt động liệt kê tên các loài sinh vật, em hãy nhận xét về sự đa dạng của thế giới sống.

+ Sinh vật chia thành những nhóm nào?

+ Tại sao cần phải phân loại thế giới sống?

+ Phân loại là gì? Có thể căn cứ vào những tiêu chí nào để phân loại sinh vật?

Sản phẩm dự kiến:

- Thế giới sống đa dạng về số lượng các loài sinh vật, đa dạng về đặc điểm và môi trường sống của chúng.

- Phân loại sinh vật dựa vào đặc điểm tế bào (tế bào nhân sơ, tế bào nhân thực), cấp độ tổ chức cơ thể (cơ thể đơn bào, cơ thể đa bào), khả năng di chuyển, dinh dưỡng (tự dưỡng, dị dưỡng), môi trường sống (môi trường nước, môi trường cạn, ...).

2. CÁC BẬC PHÂN LOẠI SINH VẬT

Hoạt động 2: Tìm hiểu các bậc phân loại sinh vật

HS quan sát hình 22.2 và 22.3 SGK trang 102 và Poscard Sao la và trả lời câu hỏi:

+ Quan sát hình 22.2 hãy kể tên các bậc phân loại sinh vật theo thứ tự từ thấp đến cao trong thế giới sống. 

+ Căn cứ vào hình 22.3 và Poscard Sao la: hãy cho biết các bậc phân loại của Gấu trắng và Sao la trong hình.

+ Quan sát hình 22.4 hãy cho biết sinh vật có những cách gọi tên nào?

Sản phẩm dự kiến:

- Bậc phân loại sinh vật theo thứ tự từ thấp đến cao trong thế giới sống: 

Loài => Chi => Họ => Bộ => Lớp => Ngành=> Giới

- Trong đó, loài là bậc phân loại cơ bản, bậc phân loại càng nhỏ thì sự khác nhau giữa các sinh vật cùng bậc càng ít

- Cách gọi tên sinh vật:

          + Tên phổ thông là cách gọi phố biến của loài có trong danh lục tra cứu

          + Tên khoa học là cách gọi tên một loài sinh vật theo tên chỉ/ giống và tên loài

          + Tên địa phương là cách gọi truyền thống của người dân bản địa theo vùng miền, quốc gia

3. CÁC GIỚI SINH VẬT

Hoạt động 3: Tìm hiểu các giới sinh vật

HS quan sát hình 22.5 và đọc thông tin SGK trang 104 – 105, hãy viết nhãn tên của các giới sinh vật trong sơ đồ

Em có thể phân biệt được 5 giới sinh vật dựa vào những tiêu chí nào?

Sản phẩm dự kiến:

a. Tìm hiểu về năm giới sinh vật

- Sinh vật được chia thành năm giới, đại diện mỗi giới là: 

+ Vi khuẩn thuộc giới Khởi sinh; 

+ Trùng giày thuộc giới Nguyên sinh; 

+ Nấm rơm thuộc giới Nấm; 

+ Cây cam thuộc giới Thực vật; 

+ Gấu thuộc giới Động vật

- Dựa vào đặc điểm tế bào, tổ chức cơ thể, kiểu dinh dưỡng, ... làm tiêu chí để phân biệt năm giới sinh vật

- Môi trường sống của các sinh vật:

4. KHÓA LƯƠNG PHÂN

Hoạt động 4: Tìm hiểu khóa lưỡng phân

HS quan sát hình 22.6 và đọc thông tin SGK, trả lời câu hỏi:

+ Nêu các đặc điểm sử dụng để phân biệt các sinh vật trong hình.

+ Hãy cho biết cách xây dựng khóa lưỡng phân trong hình 22.7.

Sản phẩm dự kiến:

- Các tiêu chí được sử dụng để phân biệt các sinh vật trong hình:

          + Khả năng di chuyển

          + Khả năng bay

          + Có chân hoặc không

- Cách xây dựng khoá lưỡng phân:

          + Bước 1. Xác định đặc điểm đặc trưng của mỗi sinh vật

          + Bước 2. Dựa vào một đặc điểm đặc trưng nhất để phân chia sinh vật thành hai nhóm

          + Bước 3. Tiếp tục phân chia các nhóm trên thành hai nhóm nhỏ hơn cho đến khi mỗi nhóm chỉ còn một sinh vật

          + Bước 4. Xây dựng khoá lưỡng phân hoàn chỉnh

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Việc phân loại thế giới sống có ý nghĩa gì với chúng ta?

(1) Gọi đúng tên sinh vật

(2) Đưa sinh vật vào đúng nhóm phân loại

(3) Thấy được vai trò của sinh vật trong tự nhiên và trong thực tiễn

(4) Nhận ra sự đa dạng của sinh giới

A. (1), (2), (3)

B. (2), (3), (4)

C. (1), (2), (4) 

D. (1), (3), (4)

Câu 2: Tiêu chí nào sau đây được dùng để phân loại sinh vật?

(1) Đặc điểm tế bào

(2) Mức độ tổ chức cơ thể

(3) Môi trường sống

(4) Kiểu dinh dưỡng

(5) Vai trò trong tự nhiên và thực tiễn

A. (1), (2), (3), (5)

B. (2), (3), (4), (5)

C. (1), (2), (3), (4)

D. (1), (3), (4), (5)

Câu 3: Các bậc phân loại sinh vật từ thấp đến cao theo trình tự nào sau đây?

A. Loài → Chi (giống) → Họ → Bộ → Lớp → Ngành → Giới

B. Chi (giống) → Loài → Họ → Bộ → Lớp → Ngành → Giới

C. Giới → Ngành → Lớp → Bộ → Họ → Chi (giống) → Loài

D. Loài → Chi (giống) → Bộ → Họ → Lớp → Ngành → Giới

Câu 4: Tên phổ thông của các loài được hiểu là?

A. Cách gọi truyền thống của người dân bản địa theo vùng miền, quốc gia

B. Tên giống + tên loài + (Tên tác giả, năm công bố)

C. Cách gọi phổ biến của loài có trong danh mục tra cứu

D. Tên loài + tên giống + (tên tác giả, năm công bố)

Câu 5: Cấu tạo tế bào nhân thực, cơ thể đa bào, có khả năng quang hợp là đặc điểm của sinh vật thuộc giới nào sau đây?

A. Khởi sinh

B. Nguyên sinh

C. Nấm

D. Thực vật

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Hãy kể tên một số loài động vật, thực vật sống quanh em. Từ đó hãy cho biết những sinh vật nào được gọi theo tên địa phương, những sinh vật nào được gọi theo tên phổ thông.

Câu 2: Quan sát sơ đồ các bậc phân loại loài Cáo đỏ trong hình sau và cho biết:

a) Tên giống, tên loài của loài Cáo đỏ.

b) Tên khoa học của loài Cáo đỏ.