Giáo án và PPT KHTN 6 chân trời Bài 24: Virus

BÀI 24: VIRUS

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu hình ảnh một số đại dịch: dịch cúm H5N1, H1N1, Covid - 19, ebola và đặt câu hỏi: Nguyên nhân nào dẫn đến các đại dịch trên. Nêu hậu quả và biện pháp phòng chống các đại dịch đó?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. ĐẶC ĐIỂM VIRUS

Hoạt động 1: Tìm hiểu về hình dạng và cấu tạo của virus

Cá nhân học sinh quan sát hình ảnh các loại virus theo hình ảnh, đọc thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi:

+ Virus có hình dạng như thế nào?

+ Nêu cấu tạo của virus.

+ Cấu tạo của virus có gì khác so với cấu tạo của tế bào nhân sơ và tế bào nhân thực.

+ Tại sao virus lại sống kí sinh trong môi trường nội bào bắt buộc và không được xem là cơ thể sống?

Sản phẩm dự kiến:

- Virus có 3 dạng đặc trưng:

          + Dạng xoắn: virus khảm thuốc lá, virus dại

          + Dạng hình khối: virus cảm, virus viêm kết mạc

          + Dạng hỗn hợp: thực khuẩn thể (phage)

- Virus có cấu tạo đơn giản, gồm lớp vỏ protein và phần lõi chứa vật chất di truyền, một số virus có thêm lớp vỏ ngoài. Virus không có các thành phần cấu tạo giống với tế bào nhân sơ và nhân thực.

- Virus phải sống kí sinh nội bào bắt buộc chưa có cấu tạo tế bào, không có các thành phần chính của một tế bào điển hình, nên khi ra khỏi tế bào chủ, virus tồn tại như một vật không sống.

2. VAI TRÒ CỦA VIRUS

Hoạt động 2: Tìm hiểu vai trò của virus

GV yêu cầu trả lời câu hỏi: Nêu vai trò của virus?

+ Nêu con đường lây truyền và biện pháp phòng chống các bệnh do virus gây ra.

Sản phẩm dự kiến:

a. Tìm hiểu lợi ích của virus

- Virus được ứng dụng trong sản xuất các chế phẩm sinh học (interferon, thuốc kháng sinh, vaccine, ...). Trong nông nghiệp, virus được sử dụng trong sản xuất thuốc trừ sâu. Ngoài ra, virus còn được sử đụng nhiều trong nghiên cứu.

- Thuốc trừ sâu từ virus không gây hại cho môi trường, con người và các sinh vật khác, có ưu điểm là tác dụng mạnh, lâu dài lên sâu bọ, bảo vệ môi trường, giảm thiểu độc hại và tồn dư trên sản phẩm và trong đất sơ với thuốc trừ sâu hoá học.

b. Tìm hiểu bệnh do virus gây ra và biện pháp phòng chống

- Virus xâm nhập vào cơ thể bằng con đường tiếp xúc thông qua hô hấp hoặc qua truyền màu, từ mẹ sang con, tiêm chích, ma túy, dùng chung bơm, kim tiêu, quan hệ tình dục,…

- Để phòng chống bệnh cho virus gây nên chúng ta phải ngăn chặn các con đường truyền bệnh, tiêm vaccine phòng bệnh,….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Hình bên mô phỏng hình dạng và cấu trúc của virus nào?

A. Virus khảm thuốc lá

B. Virus corona

C. Virus dại

D. Virus HIV

Câu 2: Quan sát hình dưới đây và xác định cấu tạo của virus bằng cách lựa chọn đáp án đúng.

A. (1) Vỏ ngoài, (2) Vỏ protein, (3) Phần lõi

B. (1) Vỏ protein, (2) Vỏ ngoài, (3) Phần lõi

C. (1) Phần lõi, (2) Vỏ protein, (3) Vỏ ngoài

D. (1) Vỏ ngoài, (2) Phần lõi, (3) Vỏ protein

Câu 3: Virus sống kí sinh nội bào bắt buộc vì chúng:

A. Có kích thước hiển vi

B. Có cấu tạo tế bào nhân sơ

C. Chưa có cấu tạo tế bào

D. Có hình dạng không cố định

Câu 4: Trong các bệnh sau đây, bệnh nào do virus gây nên?

A. Bệnh kiết lị 

B. Bệnh dại

C. Bệnh vàng da

D. Bệnh tả

Câu 5: Biện pháp hữu hiệu nhất để phòng bệnh do virus gây ra là gì?

A. Tiêm vaccine

C. Ăn uống đủ chất

B. Uống nhiều thuốc

D. Vệ sinh cá nhân sạch sẽ

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Theo báo cáo của Cục Y tế dự phòng – Bộ Y tế, năm 2020 tình hình bệnh dại có chiều hướng gia tăng. Tính đến hết tháng 08/2020, cả nước đã ghi nhận bốn mươi tám trường hợp tử vong do bệnh dại tại hai mươi hai tỉnh, thành phố; tăng bốn trường hợp so với cùng kì năm 2019. Em hãy cho biết nguyên nhân gây bệnh dại. Cần làm gì để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh dại?

Câu 2: Tại sao các bác sĩ thường khuyên chúng ta nên tiêm phòng vaccine tăng cường sức đề kháng để vượt qua các bệnh do virus gây nên.