Giáo án và PPT KHTN 7 chân trời Bài 19: Từ trường

BÀI 19: TỪ TRƯỜNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV làm thí nghiệm đưa một vật bằng sắt đến gần nam châm, cho HS quan sát thí nghiệm và thảo luận:

Theo em vùng không gian xung quanh nam châm có tính chất gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. TỪ TRƯỜNG

Hoạt động 1: Nhận biết từ trường của thanh nam châm và dây dẫn mang dòng điện

GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK các bước tiến hành thí nghiệm và trả lời câu hỏi :

+ Quan sát và nhận xét hướng của kim nam châm so với hướng ban đầu ?

+ Ngoài kim nam châm, ta có thể dùng các vật nào khác để phát hiện từ trường không?

GV yêu cầu HS quan sát thí nghiệm và trả lời câu hỏi :

+ Thí nghiệm Oersted cho thấy có điểm nào giống nhau giữa không gian quanh nam châm và dòng điện.

Sản phẩm dự kiến:

- Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện tồn tại từ trường (trường từ)

- Từ trường tác dụng lực từ lên vật liệu từ đặt trong nó. 

2. TỪ PHỔ

Hoạt động 2: Thí nghiệm quan sát từ phổ của 1 nam châm

GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK các bước tiến hành thí nghiệm và trả lời câu hỏi: Nhận xét về hình dạng sắp xếp mạt sắt ở xung quanh nam châm?

Sản phẩm dự kiến:

- Hình ảnh các đường mạt sắt sắp xếp xung quanh nam châm được gọi là từ phổ.

- Từ phổ cho ta một hình ảnh trực quan về từ trường. 

-  Các mạt sắt xung quanh nam châm được sắp xếp thành những đường cong kín nối từ cực này sang cực kia của nam châm.

- Càng ra xa nam châm, các đường này càng thưa dần và mở rộng ra.

3. ĐƯỜNG SỨC TỪ

Hoạt động 3: Tìm hiểu về đường sức từ 

GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK các bước tiến hành thí nghiệm và trả lời câu hỏi :

- Em hãy xác định cực Bắc và Nam của kim nam châm trong Hình 19.4?

Sản phẩm dự kiến:

- Các đường sức từ cho phép mô tả từ trường

- Hướng của các đường sức từ tại một vị trí nhất định được quy ước là hướng nam – bắc của kim la bàn đặt tại vị trí đó. 

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Không gian xung quanh nam châm, xung quanh dòng điện tồn tại

A. từ trường.

B. trọng trường.

C. điện trường.

D. điện từ trường.

Câu 2: Xung quanh vật nào sau đây có từ trường?

A. Bóng đèn đang sáng.

B. Cuộn dây đồng đang nằm trên kệ.

C. Thanh sắt đặt trên bàn.

D. Ti vi đang tắt.

Câu 3: Các vật liệu từ khi đặt trong từ trường sẽ

A. chịu tác dụng của lực từ.

B. chịu tác dụng của lực đàn hồi.

C. có dòng điện chạy qua.

D. phát sáng.

Câu 4: Hình dưới đây cho biết một số đường sức từ của nam châm thẳng. Vị trí nào dưới đây vẽ đúng hướng của kim nam châm?

A. Vị trí 1.

B. Vị trí 2.

C. Vị trí 3.

D. Vị trí 4.

Câu 5: Cách làm nào dưới đây giúp ta thu được hình ảnh của từ phổ?

A. Rải cát lên tấm nhựa đặt trong từ trường của nam châm và gõ nhẹ.

B. Rắc mạt sắt lên tấm nhựa đặt trong từ trường của nam châm và gõ nhẹ.

C. Dùng kim nam châm xếp lên trên một tấm nhựa đặt trong từ trường của nam châm.

D. Đặt thanh nam châm gần bức tường và rọi đèn vào thanh nam châm.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Khi biết tên các cực của nam châm, chúng ta có thể xác định chiều của đường sức từ bằng cách áp dụng quy ước: bên ngoài nam châm, các đường sức từ có chiều đi ra từ cực Bắc, đi vào cực Nam của nam châm.

Câu 2: Khi quan sát từ phổ của nam châm, ta biết được độ mạnh yếu của từ trường xung quanh nam châm tại các vị trí khác nhau.