Giáo án và PPT KHTN 7 kết nối Bài 40: Sinh sản hữu tính ở sinh vật

BÀI 40: SINH SẢN HỮU TÍNH Ở SINH VẬT 

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV cho HS xem video về sự sự nảy mầm của hạt → yêu cầu HS dựa vào video cho biết: Cây con có phải được sinh ra từ rễ, thân lá của cây mẹ không?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. KHÁI NIỆM SINH SẢN HỮU TÍNH

Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm sinh sản hữu tính

Yêu cầu HS quan sát tranh, đọc thông tin SGK, trả lời câu hỏi: 

+ Thế nào là sinh sản hữu tính?

+ Lấy ví dụ các loài sinh vật có hình thức sinh sản hữu tính mà em biết.

Sản phẩm dự kiến:

- Sinh sản hữu tính là hình thức sinh sản có sự hợp nhất giữa giao tử đực và giao tử cái tạo nên hợp tử, hợp tử phát triển thành cơ thể mới.

II. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở THỰC VẬT CÓ HOA

Hoạt động 2: Tìm hiểu cơ quan sinh sản ở thực vật có hoa

Yêu cầu HS quan sát tranh vừa hoàn thành chú thích, đọc thêm thông tin SGK, trả lởi tiếp câu hỏi sau:

+ Mô tả cấu tạo của hoa lưỡng tính? Hoa lưỡng tính có đặc điểm gì khác hoa đơn tính?

+ Phân loại hoa đơn tính & hoa lưỡng tính trong hình sau

Yêu cầu học sinh đọc thông tin SGK, quan sát hình trả lời 1 số câu hỏi sau:

+ Mô tả các giai đoạn trong sinh sản hữu tính ở thực vật.

+ Phân biệt quá trình thụ phân & thụ tinh ở thực vật. Cho biết ý nghĩa của thụ tinh trong quá trình hình thành quả & hạt.

+ Quả & hạt được hình thành từ bộ phận nào của hoa. Giải thích tại sao trong tự nhiên có loại quả có hạt & loại quả không có hạt.

Sản phẩm dự kiến:

1. Cơ quan sinh sản

- Hoa là cơ quan sinh sản ở thực vật; bộ phận sinh sản của hoa là nhị và nhụy.

          + Nhị hoa gồm chỉ nhị và bao phấn, bao phấn chứa hạt phấn (mang giao tử đực).

          + Nhụy gồm đầu nhụy, vòi nhụy và bầu nhụy chứa noãn (mang giao tử cái).

- Gồm 2 loại:

          + Hoa lưỡng tính: Hoa có cả nhị và nhụy.

          + Hoa đơn tính: Hoa chỉ mang nhị hoặc nhụy.

2. Quá trình sinh sản hữu tính ở thực vật 

- Sinh sản hữu tính ở thực vật có hoa gồm các giai đoạn nối tiếp nhau: tạo giao tử, thụ phấn, thụ tinh, hình thành quả và hạt, phát triển phôi tạo thành cây non.

III. SINH SẢN HỮU TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 

Hoạt động 3: Tìm hiểu sinh sản hữu tính ở động vật

Yêu cầu học sinh đọc thông tin và quan sát hình SGK, vận dụng hiểu biết thực tế, trả lời các câu hỏi sau:

+ Quan sát hình mô tả khái quát các giai đoạn sinh sản hữu tính ở gà & thỏ.

+ Phân biệt sinh sản vô tính & sinh sản hữu tính ở sinh vật.

+ Nêu những ưu điểm của hình thức mang thai & sinh con ở động vật có vú so với hình thức đẻ trứng ở các động vật khác. 

Sản phẩm dự kiến:

- Sinh sản hữu tính ở hầu hết các loài động vật gồm ba giai đoạn nối tiếp nhau: hình thành giao tử; thị tinh; phát triển phôi.

- Ở động vật có hình thức thụ tinh ngoài và thụ tinh trong, có loài đẻ trứng và loài đẻ con.

IV. VAI TRÒ VÀ ỨNG DỤNG CỦA SINH SẢN HỮU TÍNH Ở SINH VẬT 

Hoạt động 4: Tìm hiểu vai trò và ứng dụng của sinh sản hữu tính ở sinh vật

GV giới thiệu, hướng dẫn HS quan sát tranh ảnh minh họa ứng dụng sinh sản hữu tính ở sinh vật trong thực tiễn sản xuất, vận dụng hiểu biết thực tế, cho biết

+ Sinh sản hữu tính có vai trò gì đối với cơ thể sinh vật?

+ Sinh sản hữu tính có vai trò gì đối thực tiễn sản xuất chăn nuôi trồng trọt của con người?

+ Nêu ví dụ ứng dụng của sinh sản hữu tính trong chăn nuôi & trồng trọt.

Sản phẩm dự kiến:

- Sinh sản hữu tính tạo ra các cá thể mới đa dạng, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài và sự thích nghi của sinh vật trước môi trường sống thay đổi. Sinh sản hữu tính cung cấp nguyên liệu cho chọn giống, con người đã sử dụng những nguyên liệu này để tạo giống mới hay cải tạo giống cũ trong trồng trọt và chăn nuôi.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Thụ phấn là quá trình:

A. Vận chuyển hạt từ nhị đến đầu nhụy

B. Hợp nhất nhân giao tử đực và nhân tế bào trứng

C. Vận chuyển hạt phấn từ nhụy đến đầu nhụy

D. Hợp nhất giữa nhị và nhụy

Câu 2: Đặc điểm không phải là ưu thế của sinh sản hữu tính so với sinh sản vô tính ở thực vật là

A. có khả năng thích nghi với những điều kiện môi trường biến đổi

B. tạo được nhiều biến dị làm nguyên liệu cho quá trình chọn giống và tiến hóa

C. duy trì ổn định những tính trạng tốt về mặt di truyền

D. hình thức sinh sản phổ biến

Câu 3: Điều không đúng khi nói về quả là

A. quả do bầu nhụy dày sinh trưởng lên chuyển hóa thành

B. quả không hạt đều là quả được thụ phấn

C. quả có vai trò bảo vệ hạt

D. quả có thể là phương tiện phát tán hạt

Câu 4: Trong sinh sản hữu tính cơ thể mới sinh ra từ

A. giao tử.

B. hợp tử.

C. bào tử.

D. phôi.

Câu 5: Điều nào không đúng khi nói về hình thức thụ tinh ở động vật?

A. Thụ tinh ngoài là sự kết hợp của hai giao tử đực và cái diễn ra ở ngoài cơ thể con cái.

B. Thụ tinh ngoài là sự kết hợp của hai loại giao tử đực và cái diễn ra ở trong cơ thể con cái.

C. Thụ tinh trong làm tăng tỉ lệ sống sót của con non

D. Thụ tinh ngoài làm hiệu quả thụ tinh thấp.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Vẽ sơ đồ các giai đoạn sinh sản hữu tính ở cây ngô, giải thích tại sao khi ruộng ngô nếp trồng gần ruộng ngô tẻ thì khi thu hoạch có những bắp ngô có cả hạt ngô nếp & hạt ngô tẻ trong cùng một bắp.

Câu 2: Vụ trước, bà của Hoa trồng giống lúa mới, bà thấy giống lúa này cho năng suất cao, nấu dẻo & thơm, vụ này bà muốn tiếp tục trồng lúa đó nên bà đi mua lúa giống. Hoa thắc mắc tại sao không lấy thóc nhà mình vừa thu hoach để trồng tiếp vụ này. Em hãy vận dụng những kiến thức đã học để giải thích cho Hoa hiểu.