Giáo án và PPT KHTN 7 kết nối Bài 21: Khái quát về trao đổi chất và chuyển hoá năng lượng

BÀI 21: KHÁI QUÁT VỀ TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV chiếu video về hoạt động chạy tập thể dục của con người và yêu cầu HS trả lời câu hỏi

+ Quan sát ảnh và cho biết người trong ảnh đang tham gia hoạt động gì?

+ Khi chạy thì cơ thể người có những thay đổi  như thế nào?

+ Vì sao lại có những thay đổi đó?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG

Hoạt động 1: Tìm khái niệm trao đổi chất và năng lượng

GV giao nhiệm vụ học tập cặp đôi, tìm hiểu thông tin trả lời các câu hỏi ví dụ

+ Muốn thực hiện được hoạt động thể thao, học tập… cơ thể cần có điều kiện gì?

+ Các chất thải sau quá trình hoạt động của cơ thể ở trên là gì?

+ Trong quá trình trao đổi chất ở trên đã có những dạng năng lượng nào đã được biến đổi?

Sản phẩm dự kiến:

- Trao đổi chất là quá trình cơ thể lấy các chất từ môi trường, biến đổi chúng thành các chất cần thiết cho cơ thể và tạo năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống, đồng thời trả lại cho môi trường các chất thải.

- Chuyển hóa năng lượng là sự biến đổi năng lượng từ dạng này sang dạng khác.

- Nếu không có quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng thì sẽ không có chất hữu cơ kiến tạo nên cơ thể và tạo năng lượng cho cơ thể hoạt động

II. VAI TRÒ CỦA TRAO ĐỔI CHẤT VÀ CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG

Hoạt động 2: Tìm hiểu về vai trò của TĐC và NL

- GV giao nhiệm tìm hiểu mục II trong SGK và trả lời câu hỏi:

+ Nêu vai trò của TĐC và NL đối với sinh vật.

+ Quan sát sự thay đổi hình thái của sinh vật trong các hình 21.1, 21.2, đọc thông tin trong mục II, nêu vai trò của trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng đối với sinh trưởng và phát triển của khoai tây và con gà.

+ Lấy ví dụ về sự TĐC và CHNL trong thực tiễn.

Sản phẩm dự kiến:

- Nhờ trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng, tế bào của cơ thể lớn lên, phân chia giúp cây khoai tây và con gà sinh trưởng, phát triển qua các giai đoạn.

- Mọi cơ thể sống đều không ngừng trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng với môi trường giúp sinh vật tồn tại, sinh trưởng, phát triển, sinh sản, cảm ứng, vận dộng.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Quá trình trao đổi chất là

A. Quá trình cơ thể lấy các chất từ môi trường, biến đổi chúng thành các chất cần thiết cho cơ thể, cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống, đồng thời thải các chất thải ra môi trường.

B. Quá trình cơ thể trực tiếp lấy các chất từ môi trường sử dụng các chất này cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống, đồng thời thải các chất thải ra môi trường.

C. Quá trình cơ thể lấy các chất từ môi trường, biến đổi chúng thành các chất cần thiết cho cơ thể.

D. Quá trình biến đổi các chất trong cơ thể cơ thể thành năng lượng cung cấp cho các hoạt động sống, đồng thời thải các chất thải ra môi trường.

Câu 2: Quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng tạo ra …….. cung cấp cho các hoạt động sống của cơ thể.

Chọn từ thích hợp điền vào chỗ trống

A. Hóa năng

B. Nhiệt năng

C. Động năng

D. Năng lượng

Câu 3: Quá trình trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng giúp cơ thể sinh vật

A. phát triển kích thước theo thời gian

B. tồn tại, sinh trưởng, phát triển, sinh sản, cảm ứng và vận động

C. tích lũy năng lượng

D. vận động tự do trong không gian

Câu 4: Sự chuyển hóa thức ăn trong quá trình tiêu hóa có được coi là quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng không?

A. Quá trình tiêu hóa được coi là quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng, khi cơ thể biến đổi các chất có trong thức ăn thành các chất dinh dưỡng cơ thể có thể hấp thu và chuyển hóa.

B. Quá trình tiêu hóa không được coi là quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng, khi cơ thể chỉ biến đổi các chất có trong thức ăn thành các chất dinh dưỡng cơ thể có thể hấp thu và chuyển hóa. 

C. Quá trình tiêu hóa được coi là quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng, khi cơ thể hấp thụ trực tiếp các chất dinh dưỡng trong thức ăn.

D. Quá trình tiêu hóa không được coi là quá trình chuyển hóa vật chất và năng lượng, khi cơ thể hấp thụ trực tiếp các chất dinh dưỡng trong thức ăn

Câu 5: Chuyện gì xảy ra khi cơ thể ngừng hô hấp:

A. Sự trao đổi Oxygen trong cơ thể ngừng lại, cơ thể thiếu oxygen ngừng trao đổi chất, có thể gây chết.

B. Cơ thể không đào thải được Carbon dioxide khiến cơ thể bị ngộ độc.

C. Cơ thể vẫn có thể hoạt động trong trạng thái thiếu oxygen (hiếu khí)

D. Cơ thể rơi vào hôn mê, tạm dừng mọi hoạt động sống.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Tại sao trời nắng nóng một số cây có hiện tượng bị héo lá, người cảm thấy nhanh khát nước?

Câu 2: Chuyển hóa năng lượng có vai trò gì đối với sự sống của sinh vật?