Giáo án và PPT Lịch sử 11 kết nối Bài 10: Cuộc cải cách của Lê Thánh Tông (thế kỉ XV)

BÀI 10 CUỘC CẢI CÁCH CỦA LÊ THÁNH TÔNG 

(THẾ KỈ XV)

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV có thể sử dụng đoạn thông tin ở phần Mở đầu và Hình 1. Chân dung vua Lê Thánh Tông trong SGK để dẫn dắt và đặt câu hỏi khởi động cho HS: Lê Thánh Tông là một vị vua nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam, ông được coi là vị vua “khai mở chế độ, văn vật khả quan, mở mang đất đai, cõi bờ khá rộng, thực là bậc vua anh hùng tài lược”. Vì sao vua Lê Thánh Tông lại được đánh giá cao như vậy? Chia sẻ hiểu biết của em về những chính sách cải cách của Lê Thánh Tông, cũng như kết quả, ý nghĩa của các chính sách đó.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Bối cảnh lịch sử

GV giao nhiệm vụ tìm hiểu cho các nhóm:

- Trình bày bối cảnh lịch sử cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông?

- Nhận xét về cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông? 

Sản phẩm dự kiến:

Vào giữa thế kỷ XV, tình hình kinh tế - xã hội Đại Việt đã phục hồi và phát triển, đời sống nhân dân ổn định. Tuy nhiên, bộ máy hành chính nhà nước bắt đầu bộc lộ một số hạn chế. Trong bối cảnh này, sau khi lên ngôi, vua Lê Thánh Tông đã từng bước tiến hành cải cách nhằm tăng cường quyền lực của hoàng đế và bộ máy nhà nước

Hoạt động 2. Nội dung cải cách

GV yêu cầu trao đổi với bạn cùng bàn và thống nhất câu trả lời: 

- Trình bày nội dung cải cách của vua Lê Thánh Tông?

Sản phẩm dự kiến:

Vua Lê Thánh Tông (1442–1497) đã thực hiện nhiều cải cách quan trọng trong lịch sử Việt Nam. Dưới đây là những điểm chính:

Chính trị và hành chính:

Vua trực tiếp điều khiển triều đình, loại bỏ một số chức quan không cần thiết.

Tổ chức chọn bộ máy quan lại bằng chế độ khoa cử để hạn chế sự thao túng quyền lực của các công thần.

Ở các địa phương, ông thành lập các chức vụ Tống binh và Đô ty để quản lí.

Kinh tế và văn hoá:

Ông thực hiện cải cách ruộng đất, tăng cường quản lý và phát triển nền kinh tế.

Bộ Luật Hồng Đức, được ban hành dưới triều vua Lê Thánh Tông, có nhiều điểm tiến bộ:

Cải thiện địa vị của phụ nữ trong xã hội.

Thể hiện tính nhân đạo và bảo vệ dân thường.

Kết hợp tư tưởng của Nho giáo và phong tục tập quán dân tộc.

Hoạt động 3. Kết quả và ý nghĩa

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận:

- Trình bày kết quả, ý nghĩa cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông?

Sản phẩm dự kiến:

Cuộc cải cách của vua Lê Thánh Tông (1442–1497) đã đạt được nhiều kết quả quan trọng và mang ý nghĩa lịch sử đối với Đại Việt:

Củng cố chế độ quân chủ chuyên chế tập quyền:

Ông tập trung vào việc xây dựng bộ máy nhà nước, loại bỏ các chức quan không cần thiết.

Hệ thống quản lý được tăng cường, giúp tập trung cao độ quyền hành toàn diện của hoàng đế.

Phát triển kinh tế, văn hóa và xã hội:

Cải cách ruộng đất, tăng cường quản lý để nâng cao năng suất lao động.

Ban hành Luật Hồng Đức, thể hiện tính nhân đạo và bảo vệ dân thường.

Tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển đa mặt của đất nước.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Bộ máy chính quyền thời Lê sơ được tổ chức theo hệ thống nào?

A. Phủ - huyện – Châu – xã

B. Đạo – Phủ - Châu – xã

C. Đạo - Phủ - huyện hoặc Châu, xã

D. Phủ - huyện – Châu

Câu 2: Chế độ quân điền là:

A. Chế độ chia ruộng đất cho các hạng từ quan lại, binh lính, dân đinh đến người tàn tật,..

B. Chế độ ban cấp ruộng đất làm bổng lộc cho quý tộc, quan lại cao cấp từ tứ phẩm trở lên

C. Chế độ mà người dân được hưởng bổng lộc nếu làm nông tốt, thu được nhiều lương thực.

Chế độ mà người dân được yêu cầu tăng cường trồng cây lộc vừng để buôn D.bán với nước ngoài.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: C

Câu 2: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Lập sơ đồ tư duy về bối cảnh lịch sử, nội dung chủ yếu và kết quả, ý nghĩa cải cách của vua Lê Thánh Tông?

Câu 2: Vẽ sơ đồ tổ chức bộ máy nhà nước thời vua Lê Thánh Tông?