Giáo án và PPT Lịch sử 11 kết nối Bài 3: Sự hình thành Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết

BÀI 3 SỰ HÌNH THÀNH LIÊN BANG CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA XÔ VIẾT

 HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV dẫn dắt HS đi từ những điểu các em đã biết đến việc khám phá những điều chưa biết có liên quan đến Cách mạng tháng Mười Nga, sự hình thành Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết. Trên cơ sở đó, GV đưa ra thông điệp về mục tiêu học tập: kết nối lịch sử với cuộc sống hiện tại, đồng thời giúp HS xác định được nhiệm vụ học tập thông qua các hoạt động cụ thể.

GV có thể khai thác phần Mở đầu trong SGK và hình ảnh bìa tác phẩm Mười ngày rung chuyển thế giới để giới thiệu: Tác phẩm được xuất bản ở nhiều nước trên thế giới và Tạp chí New York Times (năm 1999) đưa vào danh sách “100 tác phẩm báo chí xuất sắc nhất mọi thời đại”. Trong Lời mở đầu của tác phẩm này đã đánh giá: Cách mạng tháng Mười Nga là “một trong những sự kiện vĩ đại nhất của lịch sử. Sau đó, GV đặt câu hỏi để HS trả lời: Em đã từng nghe nói về tác phẩm này chưa? Vì sao Cách mạng tháng Mười Nga được đánh giá cao như vậy? Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về quá trình hình thành và ý nghĩa của sự ra đời Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Quá trình hình thành Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

- Nêu tầm quan trọng và sự cấp thiết của việc thành lập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết?

- Trình bày tư tưởng chỉ đạo của Lê-nin trong việc thành lập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết?

- Nêu những sự kiện thành lập Nhà nước Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết?

Sản phẩm dự kiến:

Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) đã có tầm quan trọng và ảnh hưởng lớn trong lịch sử thế giới. Dưới đây là những điểm quan trọng về việc thành lập và phát triển của Liên Xô:

Sự hình thành và Cách mạng tháng Mười:

Vào đầu thế kỷ XX, xã hội Nga đầy mâu thuẫn, và phong trào Marxist cấp tiến mạnh nhất do Lênin đứng đầu. Vào ngày 7/11/1917, Lênin và các đảng viên Bolshevik Nga lãnh đạo Cách mạng tháng Mười, lập chính quyền Xô viết của công - nông - binh đầu tiên trên thế giới. Đây là sự kiện quan trọng, có ý nghĩa thời đại đối với lịch sử nhân loại.

Sau Cách mạng tháng Mười, nước Nga rơi vào nội chiến đẫm máu. Đến cuối năm 1920, Hồng quân đã giành chiến thắng và quân bạch vệ bị thất bại.

Thành lập Liên Xô:

Ngày 30/12/1922, 15 nước cộng hòa gia nhập Liên bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô viết (gọi tắt là Liên Xô). Đây là quá trình thống nhất các vùng lãnh thổ còn lại của Đế quốc Nga cũ (trừ Ba Lan, Phần Lan và các nước Baltic).

Bản Hiến pháp đầu tiên của Liên Xô được thông qua vào năm 1924, đánh dấu hoàn thành quá trình thành lập Nhà nước Liên bang Xô viết.

Liên Xô là nước đầu tiên trên thế giới xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản. Sự xuất hiện của Liên Xô đã ảnh hưởng to lớn đến tiến trình lịch sử của nhân loại trong thế kỷ XX

Tư tưởng chỉ đạo cơ bản của Lê-nin trong việc thành lập Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết là sự bình đẳng về mọi mặt và quyền tự quyết của các dân tộc, sự giúp đỡ lẫn nhau vì mục tiêu chung là xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội.

Hoạt động 2. Ý nghĩa của sự ra đời Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết

GV yêu cầu HS trao đổi theo nhóm:

- Nêu ý nghĩa trong nước và ý nghĩa quốc tế về sự ra đời Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết?

Sản phẩm dự kiến:

Sự ra đời của Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết (Liên Xô) mang ý nghĩa quan trọng cả trong nước và quốc tế:

Ý nghĩa trong nước:

Liên Xô trở thành biểu tượng và chỗ dựa tinh thần, vật chất cho phong trào cách mạng thế giới.

Thành tựu của Liên Xô đã cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ Latinh.

Liên Xô tạo tiền đề cho sự ra đời của hệ thống xã hội chủ nghĩa.

Ý nghĩa quốc tế:

Chứng minh tính khoa học và đúng đắn của chủ nghĩa Mác - Lênin.

Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc của các nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi và khu vực Mĩ Latinh.

Liên Xô đã đánh dấu một chương mới trong lịch sử nhân loại và ảnh hưởng to lớn đến tiến trình lịch sử của thế kỷ XX

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1:Chính đảng nào tiếp tục chuẩn bị kế hoạch làm cách mạng để giải quyết tình trạng hai chính quyền song song tồn tại ở nước Nga sau Cách mạng tháng Hai năm 1917?

A. Đảng Mensêvích       

B. Đảng Bônsêvích

C. Đảng Xã hội dân chủ       

D. Đảng Thống nhất công nhân

Câu 2: Ý nào không phải là ý nghĩa quốc tế của việc thành lập Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết?

A. Trở thành biểu tượng và là chỗ dựa tinh thần, vật chất to lớn cho phong trào cách mạng thế giới.

B. Cổ vũ, lôi cuốn mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc ở những nước thuộc địa ở châu Á, châu Phi và khu vực Mỹ Latin.

C. Thức tỉnh phong trào công nhân ở các nước tư bản phương Tây.

D. Tạo tiền đề cho sự ra đời của hệ thống xã hội chủ nghĩa trên thế giới.Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Vì sao nói: Liên Xô trở thành chỗ dựa tinh thần, vật chất cho phong trào cách mạng thế giới?

Câu 2: Theo kết quả cuộc khảo sát (năm 2021) của Trung tâm Nghiên cứu dư luận xã hội toàn Nga, khi đặt câu hỏi có muốn khôi phục lại Liên Xô hay không, khoảng 67% người được hỏi có mong muốn duy trì Liên Xô. Theo em, vì sao cho đến nay có nhiều người dân Nga vẫn tôn trọng và mong muốn gìn giữ những giá trị của Liên Bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết?