Giáo án và PPT Lịch sử 6 kết nối Bài 2: Dựa vào đâu để biết và phục dựng lại lịch sử?

BÀI 2: DỰA VÀO ĐÂU ĐỂ BIẾT VÀ PHỤC DỰNG LẠI LỊCH SỬ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Khám phá quá khứ từ các nguồn tư liệu nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tư liệu hiện vật

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Tư liệu hiện vật là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Tư liệu hiện vật là những di tích, đồ vật, ... của người xưa còn lưu giữ lại trong lòng đất hay trên mặt đất.

- Tuy đây chỉ là những hiện vật "câm", nhưng nếu biết khai thác, chúng có thể nói cho ta biết khá cụ thể và trung thực về đời sống vật chất và phần nào đời sống tinh thần của người xưa..

Hoạt động 2.Tư liệu viết chữ

GV đưa ra câu hỏi:Tại sao cần thiết phải học lịch sử?

Sản phẩm dự kiến:

- Tư liệu chữ viết là những bản ghi, tài liệu chép tay hay sách được in, khắc chữ. Các nguồn tài liệu này kể cho ta biết tương đối đầy đủ về các mặt của đời sống con người. Tuy nhiên, tư liệu chữ viết thường mang ý thức chủ quan của tác giả tư liệu.

- Ưu điểm: Cho biết khá đầy đủ về thông tin

- Nhược điểm: chịu ảnh hưởng bởi ý thức chủ quan của người viết.

Hoạt động 3. Tư liệu truyền miệng

GV đưa ra câu hỏi:Tư liệu truyền miệng là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Tư liệu truyền miệng là những câu chuyện dân gian, truyền thuyết được kể truyền miệng từ đời này qua đời khác gọi là tư liệu truyền miệng. Loại tư liệu này thường không cho biết chính xác về thời gian và địa điểm, những phần nào phản ánh hiện thực lịch sử.

……

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Để dựng lại lịch sử, các nhà sử học cần

• A.  Có tư liệu lịch sử.
• B.  Có phòng thí nghiệm.
• C.  Tham gia các chuyến đi điền dã.
• D.  Tham gia vào các sự kiện.

Câu 2: Yếu tố nền tảng nào sau đây không giúp con người phục dựng lại lịch sử?

• A. Tư liệu truyền miệng
• B. Tư liệu hiện vật
• C. Tư liệu chữ viết
• D. Các bài nghiên cứu khoa học

Câu 3: Ý nghĩa và giá trị của sử liệu:

• A. Sử liệu chính là phương tiện mà thông qua đó nhà sử học có thể nhận thức được những gì đã xảy ra trong quá khứ.
• B. Các nguồn sử liệu là bằng chứng giúp các nhà sử học "dựng lại lịch sử" một cách chính xác và khách quan nhất.
• C. Các nguồn tư liệu còn giúp ta hình dung về cuộc sống tinh thần và vật chất của cuộc sống con người, giúp lí giải một số hiện tượng, sự việc dựa trên những chứng cứ khoa học.
• D. Cả 3 phương án trên đều đúng

Câu 4: Tư liệu truyền miệng mang đặc điểm gì nổi bật?

• A. Bao gồm những câu chuyện, lời kể truyền đời.
• B. Chỉ là những tranh, ảnh.
• C. Bao gồm di tích, đồ vật của người xưa.
• D. Là các văn bản ghi chép.

 Câu 5: Bia đá thuộc loại tư liệu gì?

• A. Tư liệu truyền miệng
• B. Tư liệu hiện vật
• C. Tư liệu chữ viết
• D. Không thuộc các loại tư liệu nói trên

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Vì sao bia Tiến sĩ ở Văn Miếu được coi là tư liệu chữ viết?

Câu 2: Cho các ví dụ sau: sự tích “Bánh trưng bánh giầy” thời Hùng Vương, truyền thuyết “Sơn Tinh – Thủy Tinh” được gọi là tư liệu gì? Nêu khái niệm về tư liệu.