Giáo án và PPT Lịch sử 6 kết nối Bài 6: Sự chuyển biến và phân hoá của xã hội nguyên thuỷ

BÀI 6: SỰ CHUYỂN HÓA VÀ PHÂN HÓA CỦA XÃ HỘI NGUYÊN THỦY

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời:

Quá trình tan rã của xã hội nguyên thủy ở Bắc Bộ Việt Nam đã trải qua các nền văn hóa khảo cổ nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Sự phát hiện ra kim loại và bước tiến của xã hội nguyên thuỷ

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:  Những thay đổi trong đời sống xã hội khi công cụ bằng kim loại xuất hiện là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Quá trình con người phát hiện ra kim loại: Khoảng năm 3500 TCN, người Lưỡng Hà và Ai Cập đã biết dùng đồng đỏ. Khoảng năm 2000 TCN, đồng thau đã phổ biến ở nhiều nơi. Khoảng năm 1500 TCN, kĩ nghệ đúc đồng đã rất phát triển. Khoảng đầu thiên niên kỉ I TCN, đồ sắt ra đời.

- Những thay đổi trong đời sống xã hội khi công cụ bằng kim loại xuất hiện:

          + Vai trò của kim loại

∙ Đẩy mạnh sản xuất, nhiều ngành sản xuất mới được ra đời: nông nghiệp dùng cày và chăn nuôi súc vật, nghề luyện kim và chế tạo đồ đồng xuất hiện cùng với các nghề dệt vải, làm đồ gốm,...; trao đổi, buôn bán cũng phát triển.

∙ Sản xuất phát triển, tạo ra của cải ngày càng nhiều. Người ta làm ra không chỉ đủ ăn mà còn dư thừa, tạo thành sản phẩm dư thừa thường xuyên trong xã hội

          + Những thay đổi:

∙ Một bộ phận người chiếm hữu của cải dư thừa làm của riêng, ngày càng giàu lên, xã hội bắt đầu phân hoá giàu - nghèo. Chế độ công xã thị tộc bị rạn vỡ, xã hội nguyên thuỷ dần tan rã. Loài người đứng trước ngưỡng cửa của xã hội có giai cấp và nhà nước

∙ Quá trình này diễn ra không đồng đều trên thế giới, sự phân hoá xã hội có nơi diễn ra triệt để, có nơi không triệt để (tuỳ thuộc vào điều kiện cụ thể)

 Hoạt động 2. Sự tan rã của xã hội nguyên thuỷ ở Việt Nam

GV đưa ra câu hỏi:Xã hội nguyên thủy tan rã và nguyên nhân nào dẫn đến sự tan rã đó?

Sản phẩm dự kiến:

- Thời đại đồ đồng ở Việt Nam đã trải qua những nền văn hóa khảo cổ:  Từ khoảng 4000 năm trước, cư dân ở Bắc Bộ, Trung Bộ và Nam Bộ đã biết tới đồ đồng.

          + 2000 TCN

          + 1500 TCN

          + 1000 TCN

- Sự thay đổi về đời sống kinh tế, xã hội:

          + Nhờ có công cụ kim loại, con người đã khai hoang, mở rộng địa bàn cư trú (dẫn chứng).

          + Nghề nông đã phát triển rộng khắp các vùng miền

          + Tập trung dân cư: vùng đồng bằng Bác Bộ và Bắc Trung Bộ, vùng đồng bằng ven biển miền Trung và đồng bằng lưu vực sông Đồng Nai

          + Phân hoá giàu - nghèo: biểu hiện qua mộ táng (đa số mộ không có đồ chôn theo, một số mộ có chôn theo công cụ và đồ trang sức bằng đồng)

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học,GV yêu cầu HS luyện tập làm bài

Câu 1: Nguyên nhân chủ yếu làm cho xã hội nguyên thủy hoàn toàn tan rã được cho là do?

• A. Sự phân phối sản phẩm thừa không đều
• B. Sự xung đột liên tục giữa các bộ lạc
• C. Trình độ hiểu biết của con người ngày càng cao
• D. Sự công bằng và bình đẳng bị phá vỡ 

Câu 2: Yếu tố cụ thể được cho đã không xuất hiện trong giai đoạn thị tộc phụ hệ?

• A. Kinh tế trồng trọt, chăn nuôi.
• B. Xã hội phân hóa giàu nghèo
• C. Công cụ lao động kim khí.
• D. Xã hội phân chia giai cấp.

Câu 3: Người nguyên thủy đã biết tời đồ đồng từ khoảng:

• A. 1000 năm TCN
• B.  2500 năm TCN
• C.  3500 năm TCN
• D.  4500 năm TCN

 Câu 4: Ý nào sau đây không phản ánh đúng sự thay đổi trong xã hội nguyên thủy khi tư hữu xuất hiện?

• A. Quan hệ cộng đồng bị phá vỡ.
• B. Gia đình phụ hệ xuất hiện thay thế cho gia đình mẫu hệ.
• C. Xã hội phân hóa kẻ giàu – người nghèo.
• D.Xã hội phân chia thành 2 giai cấp: thống trị và bị trị.

 Câu 5: Cư dân Bắc Bộ Việt Nam biết tới đồ đồng từ khi nào?

• A. 2000 năm trước
• B. 3000 năm trước
• C. 4000 năm trước
• D. 1000 năm trước

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Xã hội nguyên thủy tan rã và nguyên nhân nào dẫn đến sự tan rã đó?

Câu 2: Tình hình Việt Nam cuối thời nguyên thủy có những chuyển biến như thế nào?