Giáo án Lịch sử 8 kết nối bài 3: Cách mạng công nghiệp (nửa sau thế kỉ XVIII - giữa thế kỉ XIX)

Hình 1

Hình 2

Hình 3

Hình 4

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS quan kênh hình, đọc thông tin trong mục 1 SGK tr.15. 16, thảo luận cặp đôi và trả lời câu hỏi: Trình bày những thành tựu tiêu biểu của Cách mạng công nghiệp ở Anh.

- GV hướng dẫn các nhóm thảo luận theo nội dung sau:

+ Tên phát minh.

+ Người phát minh.

+ Năm phát minh.

+ Ý nghĩa.

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, trả lời câu hỏi: Theo em, thành tựu nào là tiêu biểu nhất? Vì sao?

- GV gợi ý cho HS trình bày thành tựu em thấy tiêu biểu nhất theo các nội dung sau:

+ Thành tựu tiêu biểu nhất là gì?

+ Nó có ý nghĩa gì đối với sự phát triển khoa học – kĩ thuật và sản xuất thời kì đó?

+ Hiện nay, thành tựu đó có ý nghĩa gì đối với cuộc sống?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát kênh hình, đọc thông tin SGK và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ, hướng dẫn (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện 1 – 2 HS trình bày về thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Anh.

- GV mời đại diện 1 – 2 HS lên bảng trình bày về thành tựu tiêu biểu nhất của cách mạng công nghiệp ở Anh theo quan điểm cá nhân.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về các thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Anh.

- GV giới thiệu thêm cho HS về thành tựu máy kéo sợi Gien-ni:

+ Năm 1761, người thợ dệt Giêm Ha-gi-vơ phát minh ra máy kéo sợi Gien-ni.

+ Máy Gien-ni vẫn phải quay bằng tay, nhưng trước đây chỉ có một cọc suốt thì nay đã lên tới 16 - 18 cọc suốt mà vẫn do một công nhân điều khiển. Nhờ vậy, sợi được sản xuất ra nhiều hơn trước. Trước kia một người thợ dệt cần ba người thợ kéo sợi luôn tay mới đủ, thì nay sợi lại nhiều quá sức làm của thợ dệt.

+ Có thể coi máy kéo sợi Gien-ni là phát minh đầu tiên làm thay đối sâu sắc tình hình trước đây của lao động Anh, vì nó mở đầu cho sự phân công lao động giữa việc kéo sợi và việc dệt vải trong xã hội.

+ Năm 1769, máy kéo sợi chạy bằng sức nước ra đời mang tên Ác-rai.

+ Năm 1785, kĩ sư E. Các-rai sáng tạo ra máy dệt chạy bằng hơi nước. Máy dệt đã đưa tốc độ sản xuất tăng gần 40 lần.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Cách mạng công nghiệp Anh

- Hoàn cảnh diễn ra cách mạng công nghiệp: giữa thế kỉ XVIII, cách mạng công nghiệp diễn ra đầu tiên ở Anh: vốn (tư bản), nhân công, sự phát triển kĩ thuật.

- Lĩnh vực diễn ra cuộc cách mạng công nghiệp:

+ Diễn ra đầu tiên trong ngành dệt.

+ Lan ra các ngành khác như giao thông vận tải, luyện kim,...

- Những thành tựu tiêu biểu:

+ Máy kéo sợi Gien-ni (1764). + Máy kéo sợi chạy bằng sức nước của R. Ác-rai (1769).

+ Máy hơi nước của Giêm Oát (1784).

+ Máy dệt của E. Các-rai (1785)

+….

- Kết quả:

+ Biến Anh từ một nước nông nghiệp trở thành nước công nghiệp phát triển nhất thế giới lúc bấy giờ.

+ Là “công xưởng của thế giới”.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV dẫn dắt: Ảnh hưởng của cách mạng công nghiệp Anh nhanh chóng lan đến nhiều nước khác ở châu Âu và châu Mỹ.

- GV chia HS cả lớp thành 3 nhóm.

- GV yêu cầu các nhóm thảo luận, quan sát hình ảnh, đọc thông tin trong mục 2 SGK tr.16, 17 và thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1: Hãy nêu những thành tựu tiêu biểu của Cách mạng công nghiệp ở Pháp.

+ Nhóm 2: Hãy nêu những thành tựu tiêu biểu của Cách mạng công nghiệp ở Đức.

+ Nhóm 3: Hãy nêu những thành tựu tiêu biểu của Cách mạng công nghiệp ở Mỹ.

- GV trình chiếu cho HS quan sát thêm hình ảnh về cách mạng công nghiệp của nước Đức:

Máy móc dùng trong nông nghiệp ở Đức thế kỉ XIX

- GV mở rộng kiến thức, yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Vì sao ở Pháp, Đức, cách mạng công nghiệp bắt đầu muộn hơn nhưng lại phát triển nhanh hơn?

- GV nêu câu hỏi gợi ý để HS trả lời:

+ Khi bắt đầu muộn hơn thì sẽ có những thuận lợi gì?

+ Tránh được những hạn chế gì?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát hình ảnh, đọc thông tin trong mục 2 và trả lời câu hỏi.

- GV quan sát, hỗ trợ, hướng dẫn HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện lần lượt 3 nhóm trình bày những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Pháp, Đức và Mỹ. 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS giải thích tại sao ở Pháp, Đức, cách mạng công nghiệp bắt đầu muộn hơn nhưng lại phát triển nhanh hơn:

Ở Pháp, Đức, cách mạng công nghiệp bắt đầu muộn hơn nhưng lại phát triển nhanh hơn để vì:

+ Đẩy mạnh sản xuất gang, sắt.

+ Sử dụng nhiều máy hơi nước.

+ Tiếp nhận và ứng dụng nhiều thành tựu khoa học, kĩ thuật của Anh.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ, học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Pháp, Đức và Mỹ.

- GV chuyển sang nội dung mới.

2. Cách mạng công nghiệp lan ra các nước châu Âu và châu Mỹ

- Ở Pháp:

+ Cách mạng công nghiệp bắt đầu từ năm 1830 trong lĩnh vực công nghiệp nhẹ,  lan sang công nghiệp nặng vào những năm 1850 - 1870.

+ Kinh tế nhanh chóng phát triển, đứng thứ hai thế giới (sau Anh).

- Ở Đức:

+ Cách mạng công nghiệp bắt đầu từ những năm 40 của thế kỉ XIX, công nghiệp luyện kim, hoá chất đóng vai trò chủ đạo.

+ Giữa thế kỉ XIX, kinh tế Đức phát triển với tốc độ rất cao.

+ Năm 1871, Đức đã trở thành một nước công nghiệp.

- Ở Mỹ:

+ Quá trình công nghiệp hoá diễn ra sớm, bắt đầu từ công nghiệp nhẹ.

+ Công nghiệp đường sắt, khai mỏ, luyện kim, đóng tàu.... rất phát triển.

+ Giữa thế kỉ XIX, nước Mỹ đã đứng hàng thứ tư trên thế giới về giá trị sản xuất công nghiệp (sau Anh, Pháp, Đức).