Giáo án và PPT Mĩ thuật 10 Đồ hoạ (tranh in) Kết nối Bài 1: Nghệ thuật đồ hoạ tranh in

NỘI DUNG: ĐỒ HỌA TRANH IN (16 tiết)

BÀI 1: NGHỆ THUẬT ĐỒ HỌA TRANH IN

HOẠT ĐỘNG 1: KHÁM PHÁ

GV giao nhiệm vụ cho 2 nhóm:

+ Nhóm 1: Trình bày về khái niệm đồ họa tranh in.

+ Nhóm 2: Trình bày khái quát về đồ họa tranh in trên thế giới và Việt Nam. 

Sản phẩm dự kiến:

+ Đồ họa tranh in:

• Là một thể loại của mĩ thuật mà sản phẩm được thực hiện bởi một số kĩ thuật như: in nổi, in lõm, in phẳng,... Trong đó, yếu tố đường nét, chấm, màu sắc được thể hiện đặc trưng. 

• Sản phẩm đồ họa tranh in gồm các tác phẩm đồ hoạ độc lập, minh hoạ cho tác phẩm văn học, báo chí,... 

• Nghệ thuật đồ họa tranh in có lịch sử phát triển từ rất sớm với những hình thức thể hiện khác nhau nhằm mục đích truyền bá tri thức, thưởng ngoạn, trang trí,...

Fuji, Mountains in clear Weather/Red Fuji – 

một tác phẩm trong "Thirty-six Views of Mount Fuji" của Katsushika Hokusai.

+ Đồ họa tranh in thế giới:

• Thế kỉ VIII: Những ván in đầu tiên được tìm thấy ở Trung Hoa, trong vai trò phổ biến tôn giáo, minh họa sách phục vụ đời sống xã hội, trang trí và phổ biến tri thức. Ở phương Tây, kĩ thuật in khắc gỗ ra đời muộn hơn, gắn liền kĩ thuật in trang trí trên vải. 

• Từ thế kỉ XV: kĩ thuật in khắc gỗ thay dần sách viết tay và đồ hoạ trang trí sách phát triển ở phương Tây những thế kỉ trước.

• Giữa thế kỉ 15: kĩ thuật in khắc kim loại ra đời đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lịch sử đồ họa tranh in bên cạnh nghệ thuật khắc gỗ. 

• Từ thế kỉ XV đến thế kỉ XVIII, XIX: in khắc kim loại giữ vị trí quan trọng trong sáng tác tranh in đồ hoạ ở phương Tây gắn liền với tên tuổi của các hoạ sĩ An-brếch ĐÐuy-re, Han Hô-bê, Rem-brăng

• Thế kỉ XVIII: kĩ thuật in đá xuất hiện là tiền đề cho các loại hình nghệ thuật mới như in ốp-sét, in khắc cao su và các hình thức đồ hoạ in ấn khác.

The Fall of Babylon của John Martin (1831)

+ Đồ họa tranh in Việt Nam:

• Đồ hoạ in khắc gỗ là một trong những loại hình nghệ thuật có truyền thống lâu đời nhất. Sự phát triển của tranh in khắc gỗ Việt Nam gắn liền với tên tuổi một số dòng tranh dân gian ra đời từ thế kỉ XVI - XVIII như: tranh dân gian Đông Hồ (Bắc Ninh), Hàng Trống (Hà Nội), làng Sinh (Huế), Kim Hoàng (Hà Tây cũ nay là Hà Nội). 

• Những dòng tranh này cùng với nghệ thuật tranh in hiện đại Việt Nam như: in khắc gỗ, in khắc kim loại, in khắc cao su, in đá, in lưới.... phát triển từ đầu thế kỉ XX trở thành một loại hình nghệ thuật quan trọng phản ánh tư duy thẩm mĩ và đời sống xã hội Việt Nam.

Vi Việt Nga – Làm then. 2003. Khắc gỗ. 61x81cm.

………………..

HOẠT ĐỘNG 2: NHẬN BIẾT

- GV chia HS thành 5 nhóm, yêu cầu các nhóm đọc thông tin, kết hợp quan sát hình ảnh SGK tr.7-10 để thực hiện nhiệm vụ:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về kĩ thuật in nổi.

+ Nhóm 2: Tìm hiểu về kĩ thuật in lõm

+ Nhóm 3: Tìm hiểu về kĩ thuật in phẳng (in bằng)

+ Nhóm 4: Tìm hiểu về kĩ thuật in xuyên 

+ Nhóm 5: Tìm hiểu về kĩ thuật in độc bản

- GV hướng dẫn các nhóm thảo luận trên các nội dung:

+ Nêu khái quát về các kĩ thuật đồ họa tranh in (Cách thực hiện kĩ thuật in, hiệu quả bề mặt tranh in ở mỗi kĩ thuật).

+ Kể tên các tác giả, tác phẩm tiêu biểu ở mỗi kĩ thuật tranh in. 

Sản phẩm dự kiến:

Kĩ thuật in nổi

- Gồm các thể loại tranh in trên bề mặt chất liệu được khắc nồi như gỗ, thạch cao, cao su, bia,...

- Tranh in là phần nổi cao và những phần không in được khắc bỏ; Bản in trên giấy, vải, lụa,... được gọi là dương bản; Ván in (ván khắc) được gọi là âm bản, hình ảnh trên âm bản thường được khắc ngược với hình ảnh

được in. 

- Bản in màu có thể phân tách hoặc thực hiện trên cùng một ván in.

Kĩ thuật in lõm

- Gồm các thể loại tranh in trên kim loại như kẽm, đồng, nhôm, i-nốc....

- Phương pháp in: khắc nguội (khắc khô. 

+ Dùng dao khắc (có mũi nhọn) khắc trực tiếp trên bề mặt kim loại và khắc nóng là phương pháp dùng a-xít ăn mòn kim loại. + + Phần được in là phần lõm xuống.

+ Phần không in được che phủ bề mặt để a-xít không ăn mòn.

……………………

HOẠT ĐỘNG 3: THẢO LUẬN

Nhiệm vụ 1

- GV cho HS thảo luận về diễn trình phát triển của nghệ thuật đồ hoạ, từ hình thức thực hành cho đến biểu hiện đa dạng của tác phẩm đồ hoạ. 

- GV hướng dẫn HS thảo luận theo các ý chính: 

+ Đặc điểm của nghệ thuật đồ hoạ tranh in.

+ Các kĩ thuật in cơ bản trong nghệ thuật đồ hoạ tranh in.

+ Vai trò của nét, chấm, màu sắc trong tạo hình đồ hoạ tranh in.

+ Một số tác giả, tác phẩm đồ hoạ tranh in tiêu biểu.

+ Phương thức, kĩ thuật in của các tác phẩm đồ hoạ tranh in.

Nhiệm vụ 2

- GV yêu cầu HS sử dụng kiến thức đã học để phân tích về yếu tố tạo hình trong hai tác phẩm, SGK, trang 14.

Sản phẩm dự kiến:

- Tác phẩm Trời mưa, tranh in khắc gỗ đen trắng của Nguyễn Đức Hòa: chú trọng tả khối trong không gian, giàu chất trang trí Á Đông kết hợp với nét biểu cảm Việt chân chất, dung dị.

- Tác phẩm Lên đường, tranh in khắc gỗ màu của Đặng Thạc: Màu sắc gợi nên cảm giác về không gian, nét vẽ uyển chuyển, nhịp nhàng.

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

Em hãy sử dụng kiến thức đã có để lựa chọn tác phẩm đồ họa tranh in tiêu biểu.

Trong quá trình sưu tầm, ghi lại những cảm nhận của bản thân về các tác giả, tác phẩm mang lại cho em nhiều ấn tượng.