Nội dung chính Khoa học tự nhiên 7 kết nối tri thức bài 28: Trao đổi khí ở sinh vật

BÀI 28: TRAO ĐỔI KHÍ Ở SINH VẬT

I. TRAO ĐỔI KHÍ Ở SINH VẬT

- Trao đổi khí là quá trình sinh vật lấy O2 hoặc CO2 từ môi trường vào cơ thể, đồng thời thải ra môi trường khí CO2 hoặc O2.

- Ở cơ thể động vật, trao đổi khí được thực hiện qua quá trình hô hấp.

- Ở thực vật, trao đổi khí được thực hiện ở cả quá trình quang hợp và hô hấp

- Hô hấp tế bào sử dụng O2 để oxy hóa chất hữu cơ tạo thành CO2, nước và giải phóng năng lượng. Quá trình trao đổi khí giúp cơ thể lấy O2 dùng cho hô hấp tế bào và thải CO2 từ quá trình hô hấp tế bào ra môi trường.

- Nếu sống trong môi trường thiếu O2 thì cơ thể con người sẽ dẫn đến đau đầu, mệt mỏi, chóng mặt. Thể nặng có thể gây ra tình trạng mất ý thức, mất trí nhớ tạm thời, liệt nhẹ nửa người, choáng váng,… gây khó khăn cho sinh hoạt và công việc. Thiếu O2 kéo dài sẽ dẫn tới tai biến mạch máu não, nhồi máu não, đột quỵ, đột tử,…

II. TRAO ĐỔI KHÍ Ở THỰC VẬT

1. Cấu tạo của khí khổng

- Thực vật trao đổi khí với môi trường chủ yếu qua khí khổng (ở lá cây).

- Cấu tạo:

+ Gồm 2 tế bào hình hạt đậu nằm áp sát nhau.

+ Thành ngoài mỏng, thành trong dày

2. Chức năng của khí khổng

- Trao đổi khí:

+ Trong quá trình quang hợp, khí khổng mở cho khí CO2 từ môi trường khuếch tán vào lá và khí O2 từ lá khuếch tán ra môi trường.

+ Trong quá trình hô hấp, khí khổng mở cho khí O2 khuếch tán vào lá và khí CO2 khuếch tán ra môi trường

- Thực hiện quá trình thoát hơi nước cho cây.

III. TRAO ĐỔI KHÍ Ở ĐỘNG VẬT

1. Cơ quan trao đổi khí ở động vật

- Động vật trao đổi khí với môi trường qua cơ quan trao đổi khí

- Tùy từng loại động vật mà cơ quan trao đổi khí là da, hệ thống ống khí, mang hay phổi

2. Quá trình trao đổi khí ở động vật (ví dụ ở người)

- Đường đi của khí qua cơ quan trao đổi khí ở động vật:

+ Khí O2 từ môi trường qua cơ quan hô hấp đi vào cơ thể, cung cấp cho tế bào thực hiện quá trình hô hấp

+ Khí CO2 sinh ra từ hô hấp tế bào được cơ thể đưa ra ngoài môi trường qua cơ quan trao đổi khí

- Đường đi của khí O2 và CO2 qua các cơ quan của hệ hô hấp ở cơ thể người:

+ Quá trình trao đổi khí ở người là phổi.

+ Khí O2 từ môi trường qua đường dẫn khí (khoang mũi, hầu, khí quản, phế quản) để vào phổi nhờ động tác hít vào. Tại phổi, khí O2 khuếch tán từ phế nang vào máu đến cung cấp cho các tế bào trong cơ thể.

+ Khí CO2 được chuyển từ máu đến phổi, từ phổi qua đường dẫn khí ra ngoài môi trường nhờ động tác thở ra.