Nội dung chính KHTN 9 chân trời Bài 34: Nguồn carbon. Chu trình carbon và sự ấm lên toàn cầu

CHỦ ĐỀ 10: KHAI THÁC TÀI NGUYÊN TỪ VỎ TRÁI ĐẤT

BÀI 34: NGUỒN CARBON. CHU TRÌNH CARBON VÀ SỰ ẤM LÊN TOÀN CẦU

1. Nguồn carbon và chu trình carbon trong tự nhiên 

* Một số dạng tồn tại phổ biến của carbon trong tự nhiên

- Một số dạng tồn tại của carbon trong tự nhiên:

+ Đơn chất: than chì, kim cương, carbon vô định hình.

+ Hợp chất vô cơ: carbon dioxide, muối carbonate,….

+ Hợp chất hữu cơ: hydrocarbon, carbohydrate, protein, vitamin,…

* Sản phẩm và sự phát năng lượng từ quá trình đốt cháy than, các hợp chất hữu cơ

- Than mỏ, dầu mỏ, khí thiên nhiên, khí mỏ dầu,… là loại nhiên liệu chứa carbon ⇒ Khi đốt cháy tạo khí carbon dioxide, giải phóng năng lượng dưới dạng nhiệt.

* Chu trình carbon trong tự nhiên và vai trò của carbon dioxide trong chu trình đó

- Sự chuyển hóa carbon trong tự nhiên diễn ra thường xuyên, liên tục, tạo thành chu trình khép kín (chu trình carbon).

- Vai trò của CO₂: chất trung gian của quá trình trao đổi carbon giữa các hệ sinh thái trên Trái Đất.

- Chu trình carbon:

+ Quá trình hấp thu làm giảm lượng carbon dioxide trong khí quyển:

• Thực vật hấp thu CO₂ trong không khí, thực hiện quá trình quang hợp tạo các hợp chất hữu cơ giúp thực vật phát triển. Động vật sử dụng thực vật làm thức ăn, hợp chất chứa carbon trong thực vật chuyển sang động vật.

• Carbon dioxide hòa tan trong nước biển, sông, hồ.

+ Quá trình phát thải CO₂: CO₂ phát thải chủ yếu qua quá trình hô hấp, ngoài ra CO₂ còn được tạo thành qua các hoạt động sống của con người (đốt nhiên liệu phục vụ sản xuất, phương tiện giao thông,…).

2. Nguồn gốc của methane 

3. Hiệu ứng nhà kính và sự ấm lên toàn cầu 

* Nguyên nhân gây ra hiệu ứng nhà kính

- Nguyên nhân chính gây hiệu ứng nhà kính: CO₂ và CH₄.

- Vai trò của khí nhà kính: giữ nhiệt cho Trái Đất.

- Lượng khí nhà kính tăng quá cao dẫn đến hiện tượng ấm lên toàn cầu. 

* Một số bằng chứng biến đổi khí hậu, thời tiết

- Nhiệt độ trung bình của Trái Đất đã tăng lên kể từ thời kì tiền công nghiệp.

- Số lượng các đợt nắng nóng, bão, lũ lụt và hạn hán đã tăng lên trong những năm gần đây.

- Mực nước biển đã dâng lên trong thế kỉ qua.

- Các hệ sinh thái trên Trái Đất đang bị biến đổi do biến đổi khí hậu.

Acid hóa nước biển

* Dự đoán các tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu, thời tiết

- Một số dự đoán về tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu cho hiện tại và tương lai: 

+ Nếu nhiệt độ Trái Đất tiếp tục tăng, những khối bằng ở các cực Trái Đất sẽ tan chảy nhanh hơn, làm cho mực nước biển dâng cao, do đó các quốc gia, thành phố ven biển sẽ có nguy cơ bị ngập, lụt.

+ Nhiệt độ trên Trái Đất tăng lên làm gia tăng hiện tượng thời tiết cực đoan.

4. Một số biện pháp giảm lượng khí carbon dioxide trong nước và toàn cầu

* Một số biện pháp giảm lượng khí carbon dioxide trong nước

- Mỗi công dân đều có nghĩa vụ góp phần vào việc giảm lượng khí carbon dioxide cho quốc gia.

- Một số biện pháp:

+ Sử dụng phương tiện giao thông công cộng.

+ Trồng cây xanh, bảo vệ tài nguyên rừng.

+ ...

* Một số biện pháp giảm lượng khí carbon dioxide trong phạm vi toàn cầu

- Các quốc gia trên thế giới cần có những hành động cùng nhau để góp phần giảm thải lượng khí carbon dioxide.

- Một số biện pháp:

+ Hưởng ứng giờ Trái Đất.

+ Sử dụng các nguồn năng lượng mới, thân thiện với môi trường.

+ Sử dụng nhiên liệu xanh.

+ …