CHƯƠNG III: QUANG HỌC

BÀI 53: SỰ PHÂN TÍCH ÁNH SÁNG TRẮNG

A. TRẮC NGHIỆM

1. NHẬN BIẾT

Câu 1: Sự phân tích ánh sáng trắng được quan sát trong thí nghiệm nào sau đây?

1. Chiếu một chùm sáng trắng vào một gương phẳng.
2. Chiếu một chùm sáng trắng qua một tấm thủy tinh mỏng.
3. Chiếu một chùm sáng trắng vào một lăng kính.
4. Chiếu một chùm sáng trắng qua một thấu kính phân kì.

Câu 2: Lăng kính là

1. Một khối trong suốt.
2. Một khối có màu của bảy sắc cầu vồng: Đỏ - da cam – vàng – lục – lam – chàm – tím.
3. Một khối có màu của ba màu cơ bản: Đỏ - lục – lam.
4. Một khối có màu đen.

Câu 3: Khi chiếu ánh sáng từ nguồn ánh sáng trắng qua lăng kính, ta thu được:

1. Ánh sáng màu trắng.
2. Một dải màu xếp liền nhau: Đỏ - da cam – vàng – lục – lam – chàm – tím.
3. Một khối có màu của ba màu cơ bản: Đỏ - lục – lam.
4. Ánh sáng đỏ.

Câu 4: Khi chiếu ánh sáng qua lăng kính, nếu sau lăng kính chỉ có một màu duy nhất thì chùm sáng chiếu vào lăng kính là:

1. chùm sáng trắng
2. chùm sáng màu đỏ
3. chùm sáng đơn sắc
4. chùm sáng màu lục

Câu 5: Chùm sáng trắng là chùm sáng:

1. Có màu trắng.
2. Có chứa nhiều chùm sáng màu khác nhau.
3. Không có màu.
4. Có màu đỏ.

Câu 6: Tác dụng của lăng kính là gì?

1. Tổng hợp màu ánh sáng.
2. Phân tích ánh sáng của nguồn sáng.
3. Tạo ánh sáng trắng.
4. Cả 3 phương án còn lại đều đúng.

Câu 7: Lăng kính có hình dạng

1. Hình lăng trụ ngũ giác.
2. Hình lăng trụ tam giác.
3. Cả 3 phương án còn lại đều sai.
4. Hình lăng trụ tứ giác.

Câu 8: Khi chiếu chùm ánh sáng qua lăng kính, ta có một chùm ánh sáng màu là do chùm ánh sáng trắng

1. Cả 3 phương án đều sai.
2. Bị phản xạ.
3. Bị khúc xạ.
4. Vừa khúc xạ, vừa phản xạ.

Câu 9: Quan sát phía sau của một lăng kính, ta thấy chùm tia ló đi qua lăng kính có màu đỏ. Vậy chùm tia tới lăng kính có màu gì?

1. Vàng.
2. Đỏ.
3. Trắng.
4. Xanh.

Câu 10: Chiếu một chùm ánh sáng trắng qua một lăng kính, ta thấy chùm tia ló ra khỏi lăng kính có màu:

1. trắng.
2. đỏ.
3. cầu vồng thành dải liên tục từ đỏ đến tím.
4. đen.

2. THÔNG HIỂU

Câu 1: Trong trường hợp nào dưới đây ánh sáng trắng sẽ không bị phân tích?

1. Chiếu tia sáng trắng qua một lăng kính.
2. Chiếu tia sáng trắng nghiêng góc vào một gương phẳng.
3. Chiếu tia sáng trắng nghiêng góc vào mặt ghi của một đĩa CD.
4. Chiếu một chùm sáng trắng vào một bong bóng xà phòng.

Câu 2: Chiếu ánh sáng phát ra từ một đèn LED lục vào mặt ghi của một đĩa CD rồi quan sát ánh sáng phản xạ từ mặt đĩa theo đủ mọi phía. Ta sẽ thấy những ánh sáng màu gì?

1. Chỉ thấy ánh sáng màu lục.
2. Thấy các ánh sáng có đủ mọi màu.
3. Không thấy có ánh sáng.
4. Các câu A, B, C đều sai.

Câu 3: Có thể phân tích một chùm sáng trắng thành những chùm sáng màu khác nhau bằng cách cho chùm sáng trắng:

1. Qua một lăng kính hoặc qua một thấu kính hội tụ.
2. Qua một thấu kính hội tụ hoặc qua một thấu kính phân kì.
3. Phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD hoặc qua một lăng kính.
4. Qua một thấu kính phân kì hoặc phản xạ trên mặt ghi của một đĩa CD.

Câu 4: Hiện tượng nào trong các hiện tượng sau không phải là hiện tượng phân tích ánh sáng?

1. Hiện tượng cầu vồng.
2. Ánh sáng màu trên váng dầu.
3. Bong bóng xà phòng.
4. Ánh sáng đi qua lăng kính bị lệch về phía đáy.

Câu 5: Ánh sáng mặt trời là ánh sáng trắng. Kết luận nào sau đây là đúng?

1. Ánh sáng mặt trời là do các tia sáng màu trắng hợp thành.
2. Ánh sáng mặt trời là do các tia sáng màu đỏ, lục, lam tạo thành.
3. Ánh sáng mặt trời là do các tia sáng màu đỏ cánh sen, vàng, lam hợp thành.
4. Ánh sáng mặt trời là do các tia sáng màu đỏ, da cam, vàng, lục, lam, chàm, tím hợp thành.

Câu 6: Hiện tượng nào sau đây không phải là sự phân tích ánh sáng trắng?

1. Màu của lớp dầu cặn mỏng trên mặt nước.
2. Hiện tượng cầu vồng.
3. Ánh sáng qua lớp nước.
4. Màu trên màng mỏng bong bóng xà phòng.

Câu 7: Trên đường đi của ánh sáng trắng chiếu vào mặt khi âm của đĩa CD, ta để một tấm màu lọc màu vàng thì ánh sáng từ đĩa CD đến mắt ta có màu gì?

1. Da cam.
2. Xanh.
3. Vàng.
4. Đỏ.

Câu 8: Hiện tượng nào sau đây là phân tích ánh sáng trắng?

1. Cả 3 phương án còn lại đều đúng.
2. Ánh sáng phát ra từ đèn LED đỏ.
3. Ánh sáng qua tấm lọc màu.
4. Màu trên màng mỏng bong bóng xà phòng.

Câu 9: Phát biểu nào sau đây là đúng khi nói về tác dụng của lăng kính khi chiếu chùm ánh sáng vào nó?

1. Lăng kính có tác dụng hấp thụ các ánh sáng màu.
2. Ba phát biểu còn lại đều đúng.
3. Lăng kính đã nhuộm các màu sắc khác nhau cho ánh sáng trắng.
4. Lăng kính có tác dụng tách các chùm ánh sáng màu có sẵn trong chùm ánh sáng trắng.

Câu 10: Đặt một lăng kính sao cho ba cạnh của nó song song với một khe sáng trắng. Đặt mắt sau lăng kính và quan sát khe sáng trắng qua lăng kính ta sẽ thấy điều gì?

1. Dải sáng có nhiều màu nằm sát cạnh nhau, trong đó có bảy màu cơ bản: một mép của dải sáng là màu đỏ, tiếp theo là các màu da cam, vàng, lục, lam, chàm, mép còn lại là màu tím.
2. Màu đỏ.
3. Màu tím.
4. Màu trắng.

3. VẬN DỤNG

Câu 1: Tại sao có thể coi thí nghiệm quan sát ánh sáng phản xạ trên đĩa CD cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng?

1. Vì sau khi phản xạ, chùm ánh sáng trắng đã bị tách thành nhiều dải ánh sáng màu khác nhau.
2. Vi sau khi phản xạ, chùm ánh sáng trắng đã bị mất đi.
3. Vì sau khi phản xạ, chùm ánh sáng trắng đã bị thay bằng chùm ánh sáng xanh và tím.
4. Vì sau khi phản xạ, chùm ánh sáng trắng đã bị thay bằng chùm ánh sáng đỏ và vàng.

Câu 2: Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào có xảy ra sự phân tích ánh sáng trắng?

1. Nhìn vào các váng dầu trên mặt nước ngoài trời, ta thấy có nhiều màu khác nhau.
2. Nhìn theo hướng xiên từ cạnh này sang cạnh góc vuông với nó của một cái thước kẻ bằng meca trong suốt theo một hướng thích hợp, ta sẽ thấy ánh sáng trắng (ánh sáng của mặt trời) bị phân tích thành nhiều dải sáng có màu khác nhau.
3. Vào những hôm mưa rào, sau cơn mưa ta có thể quan sát được hình ảnh cầu vồng.
4. Các hiện tượng A, B, C đều có xảy ra hiện tượng phân tích ánh sáng trắng.

Câu 3: Chọn phát biểu sai, trong các phát biểu sau đây.

1. Lăng kính là một dụng cụ dùng để phân tích ánh sáng trắng thành ánh sáng màu.
2. Lăng kính là một dụng cụ dùng để nhuộm ánh sáng trắng thành ánh sáng màu.
3. Chiếu chùm sáng trắng qua mặt ghi của đĩa CD ra có thể được chùm ánh sáng màu khác nhau.
4. Trộn hai hoặc nhiều chùm sáng màu với nhau là cho hai hoặc nhiều chùm sáng màu gặp nhau tại một chỗ trên một màn ảnh màu trắng.

4. VẬN DỤNG CAO

Câu 1: Tại sao có thể coi thí nghiệm quan sát ánh sáng phản xạ trên đĩa CD cũng là thí nghiệm phân tích ánh sáng trắng? Chọn phương án sai.

1. Vì sau khi phản xạ, chùm ánh sáng trắng đã bị tách thành nhiều dải ánh sáng màu khác nhau.
2. Vi sau khi phản xạ, chùm ánh sáng trắng đã bị mất đi.
3. Vì sau khi phản xạ, chùm ánh sáng trắng đã bị thay bằng chùm ánh sáng xanh và tím.
4. Cả B và C sai.

Câu 2: Trong các hiện tượng sau đây, hiện tượng nào không xảy ra sự phân tích ánh sáng trắng?

1. Nhìn vào các váng dầu trên mặt nước ngoài trời, ta thấy có nhiều màu khác nhau.
2. Nhìn theo hướng xiên từ cạnh này sang cạnh góc vuông với nó của một cái thước kẻ bằng meca trong suốt theo một hướng thích hợp, ta sẽ thấy ánh sáng trắng (ánh sáng của mặt trời) bị phân tích thành nhiều dải sáng có màu khác nhau.
3. Vào những hôm mưa rào, sau cơn mưa ta có thể quan sát được hình ảnh cầu vồng.
4. Cho chùm ánh sáng trắng đi qua tấm lọc màu.