BÀI 8: HỢP CHẤT HỮU CƠ VÀ HÓA HỌC HỮU CƠ

(19 câu)

1. NHẬN BIẾT (3 câu)

Câu 1. Hợp chất hữu cơ là gì?

Trả lời:

Là hợp chất của cacbon (trừ CO, CO2 muối carbonat, xyanua, carbua,... không phải là hợp chất hữu cơ)

Câu 2. Hóa học hữu cơ là gì?

Trả lời:

Là ngành hóa học chuyên nghiên cứu các hợp chất hữu cơ

Câu 3. Dẫn xuất của hydrocarbon là gì?

Trả lời:

Là những hợp chất hữu cơ  mà trong phân tử ngoài nguyên tố carbon còn có nguyên tố như oxygen, nitrogen, sulfur, halogen,…

2. THÔNG HIỂU (6 câu)

Câu 1. Trình bày tính chất vật lý của một số hợp chất hữu cơ?

Trả lời:

1. Điểm nóng chảy và điểm sôi: Một số hợp chất hữu cơ có điểm sôi và điểm nóng chảy cao như polyme, trong khi các hợp chất khác như các hydrocacbon có thể có điểm sôi và điểm nóng chảy thấp.
2. Độ tan: Một số hợp chất hữu cơ có thể tan trong nước (như các ancol) trong khi các hợp chất khác (như các hidrocarbon) không tan.
3. Màu sắc: Màu sắc của một hợp chất hữu cơ có thể do các tác nhân như cấu trúc phân tử, độ phân cực, và lực tương tác giữa các phân tử. 
4. Độ nhớt: Tính chất độ nhớt của một hợp chất hữu cơ phụ thuộc vào kích thước phân tử và sự tương tác giữa phân tử. 
5. Khối lượng riêng: Một số hợp chất như polyme có khối lượng riêng thấp hơn so với các hợp chất có kích thước phân tử nhỏ hơn.

Câu 2. Trình bày một số đặc điểm chung của một số hợp chất hữu cơ?

Trả lời:

1. Nguyên tử carbon: Tất cả các hợp chất hữu cơ đều chứa nguyên tử carbon. 
2. Đa dạng cấu trúc: Các hợp chất hữu cơ có thể có cấu trúc phân tử đa dạng.
3. Tính chất phân cực: Hầu hết các hợp chất hữu cơ có tính chất phân cực, có nghĩa là chúng có các điểm dương và âm trong phân tử.

4.Tính chất hóa học: Chúng có thể tham gia vào các phản ứng trao đổi điện tử, phản ứng cộng nối đôi, phản ứng thế và phản ứng khử oxy hóa.

Câu 3. Viết 6 phương trình hóa học của các hợp chất hữu cơ tác dụng với đơn chất?

Trả lời:

* Phản ứng của axit axetic với NaOH:

CH3COOH + NaOH → CH3COONa + H2O

* Phản ứng của etylen với hidro:

C2H4 + H2 → C2H6

* Phản ứng của etanol với natri:

C2H5OH + Na → C2H5ONa + 1/2H2

* Phản ứng của benzen với clor:

C6H6 + Cl2 → C6H5Cl + HCl

* Phản ứng của butan với clo:

C4H10 + Cl2 → C4H9Cl + HCl

* Phản ứng của propan với brom:

C3H8 + Br2 → C3H7Br + HBr

Câu 4. Hãy nêu các nhóm chức của một số hợp chất hữu cơ?

Trả lời:

Câu 5. Phương pháp dự đoán số nhóm chức bằng phổ hồng ngoại (IR) như thế nào?

Trả lời:

- Phương pháp dự đoán số nhóm chức bằng phổ hồng ngoại (IR) thường được sử dụng trong phân tích hóa học và sinh học để xác định số lượng nhóm chức chứa trong một phân tử. Phương pháp này dựa trên việc sử dụng phổ hồng ngoại để đo đạc các tần số dao động của các liên kết hóa học trong mẫu.

- Các nhóm chức khác nhau sẽ có các tần số dao động khác nhau trong phổ hồng ngoại. Do đó, bằng cách so sánh phổ hồng ngoại của một mẫu với các phổ chuẩn của các nhóm chức đã biết trước đó, ta có thể dự đoán số lượng các nhóm chức có trong mẫu.

Câu 6. Hãy phân loại các hợp chất hữu cơ?

Trả lời:

- Có thể chia làm hai loại là:

+ Hợp chất hydrocarbon: Chỉ gồm 2 nguyên tố C và H

+ Dẫn xuất của hydrocarbon: Gồm các nguyên tố C, H và R. Trong đó R là các nguyên tố: O, Cl, N,…

3. VẬN DỤNG (7 câu)

Câu 1. Ethanol (C2H5-OH) có nhóm chức là gì?

Trả lời:

Nhóm chức chính của ethanol là nhóm hydroxyl (OH) - một nhóm chức có chứa nguyên tử oxi và hiđro.

Câu 2. Acetaldehyd (CH3CHO) có nhóm chức là gì?

Trả lời:

Nhóm chức chính của acetaldehyd là nhóm aldehyd (-CHO) - một nhóm chức có chứa nguyên tử carbon liên kết với một nguyên tử hydrogen và một nguyên tử oxi.

Câu 3. Phenol (C6H5OH) có nhóm chức là gì?

Trả lời:

Nhóm chức chính của phenol là nhóm hydroxyl (OH) - một nhóm chức có chứa nguyên tử oxi và hiđro.

Câu 4. Viết công thức cấu trúc phân tử của hai hợp chất hydrocarbon?

Trả lời:

* C6H12: Hexane

Cấu trúc phân tử là: CH3-CH2-CH2-CH2-CH2-CH3

* C2H4: Ethylene (hay ethene)

Cấu trúc phân tử là: H2C=CH2

Câu 5. Viết công thức cấu trúc phân tử của một dẫn xuất hydrocarbon?

Trả lời:

* 2-bromopropane: C3H7Br

Cấu trúc phân tử là: CH3-CH2-CH2-Br

Câu 6. Axit axetic (CH3COOH) nhóm chức cảu chất này là?

Trả lời:

Nhóm chức chính của axit axetic là nhóm carboxyl (-COOH) - một nhóm chức có chứa một nguyên tử carbon liên kết với một nguyên tử hydro và hai nguyên tử oxy

Câu 7. Tại sao ethylene glycol được sử dụng làm chất làm đông đặc trong các dung dịch làm mát cho ô tô?

Trả lời:

Ethylene glycol là một hợp chất hữu cơ có khả năng hòa tan trong nước, tạo thành một dung dịch dẫn điện tốt. Nó có khả năng hấp thụ nhiệt nhanh chóng, giúp làm mát động cơ ô tô hiệu quả. 

Ngoài ra, ethylene glycol còn có khả năng giảm điểm đông đặc của nước, giúp tránh tình trạng đóng băng trong môi trường lạnh.

4. VẬN DỤNG CAO (3 câu)

Câu 1. Tại sao các hợp chất hữu cơ lại có tính chất phân cực khác nhau, và làm thế nào để đánh giá tính phân cực của một hợp chất hữu cơ?

Trả lời:

Tính phân cực của các hợp chất hữu cơ phụ thuộc vào sự khác biệt trong độ âm điện giữa các nguyên tử liên kết với nhau trong phân tử. Các phân tử có sự khác biệt độ âm điện lớn hơn sẽ có tính phân cực cao hơn. Để đánh giá tính phân cực của một hợp chất hữu cơ, có thể sử dụng các chỉ số độ phân cực như điện tích hóa học (chiết suất) hoặc độ phân cực của liên kết hóa học.

Câu 2. Làm thế nào để phân biệt giữa các hợp chất hữu cơ đồng nhất trong cùng một nhóm chức nhưng khác nhau về cấu trúc?

Trả lời:

Các hợp chất hữu cơ đồng nhất trong cùng một nhóm chức có thể khác nhau về cấu trúc và tính chất vật lý, nhưng có thể được phân biệt bằng các phương pháp phân tích hóa học, như sắc ký khí, sắc ký lỏng và phổ hồng ngoại. Đối với các hợp chất có cấu trúc phức tạp hơn, có thể sử dụng phổ khối để xác định cấu trúc phân tử.

Câu 3. Tại sao các hợp chất hữu cơ lại có khả năng tạo thành liên kết đa và các cấu trúc phức tạp khác trong phân tử?

Trả lời:

Các hợp chất hữu cơ có khả năng tạo thành liên kết đa và các cấu trúc phức tạp khác trong phân tử do tính chất liên kết hóa học của nguyên tử cacbon. Nguyên tử cacbon có khả năng tạo ra tối đa bốn liên kết hóa học với các nguyên tử khác, cho phép tạo ra các cấu trúc phức tạp trong phân tử. Ngoài ra, các nhóm chức khác nhau cũng có tính chất liên kết khác nhau, cho phép tạo ra các phân tử có tính chất hóa học và vật lý khác nhau.