Bài tập file word Vật lí 7 chân trời sáng tạo Ôn tập Chủ đề 4: Âm thanh (P2)

ÔN TẬP CHỦ ĐỀ 4: ÂM THANH

(PHẦN 2 - 20 CÂU)

Câu 1: Tần số là gì? Tần số được đo bằng đơn vị nào?

Trả lời:

Tần số là số dao động của vật thực hiện được trong một giây. Đơn vị tần số là héc (Hz).

Câu 2: Khi nào âm phát ra càng cao và ngược lại?

Trả lời:

- Âm phát ra càng cao (càng bổng) khi tần số âm càng lớn.

- Âm phát ra càng thấp (càng trầm) khi tần số càng nhỏ.

Câu 3: Tai người có thể nghe được tần số dao động trong khoảng nào? Siêu âm là gì? Hạ âm là gì?

Trả lời:

- Tai người chỉ nghe được những sóng âm có tần số trong khoảng từ 20 Hz đến 20000 Hz. Khoảng sóng âm này được gọi là khoảng nghe được.

- Sóng âm có tần số lớn hơn 20000Hz được gọi là siêu âm.

- Sóng âm có tần số nhỏ hơn 20Hz được gọi là hạ âm.

Câu 4: Lấy ví dụ về nguồn âm.

Trả lời:

Ví dụ: Âm thoa, cây sáo, dây dàn,

Câu 5: Sóng âm truyền được trong môi trường nào và không truyền được trong môi trường nào?

Trả lời:

- Sóng âm truyền được trong các môi trường rắn, lỏng, khí.

- Sóng âm không truyền được trong chân không.

Câu 6: Nêu một số ví dụ minh họa cách viết công thức hóa học của đơn chất.

Trả lời:

- Phân tử khí hydrogen được tạo thành từ hai nguyên tử hydrogen liên kết với nhau, công thức phân tử của khí hydrogen là H₂.

- Kim loại sodium có công thức hóa học là Na.

Câu 7: Một bạn học sinh nghe âm phát ra từ hai chiếc loa: loa A và loa B. Biết rằng loa B phát ra âm có tần số lớn hơn 80 Hz so với âm do loa A phát ra; âm do loa A phát ra có độ to lớn hơn 50 dB so với âm do loa B phát ra. Hỏi bạn học sinh đó sẽ nghe thấy âm do loa nào phát ra cao hơn, âm do loa nào phát ra lớn hơn?

Trả lời:

- Âm do loa B phát ra có tần số lớn hơn 80 Hz so với âm do loa A phát ra. Do đó bạn học sinh sẽ nghe thấy âm do loa B phát ra cao hơn vì tần số càng lớn, âm càng cao.

- Âm do loa A phát ra có độ to lớn hơn 50 dB so với âm do loa B phát ra. Do đó bạn học sinh sẽ nghe thấy âm do loa A phát ra lớn hơn vì độ to càng lớn, âm phát ra càng to.

Câu 8: Lấy ví dụ về âm truyền trong từng môi trường chất khí, chất rắn và chất lỏng.

Trả lời:

- Áp tai xuống đất có nghe thấy tiếng bước chân => truyền qua chất rắn.

- Con người nói chuyện với nhau => truyền qua chất khí

- Khi lặn dưới nước ta vẫn nghe được tiếng của bọt nước quanh ta => truyền qua chất lỏng.

Câu 9: Nêu một số ví dụ minh họa cách viết công thức hóa học của hợp chất.

Trả lời:

Ví dụ: Công thức hóa học của nước là H₂O

Câu 10: Nếu một dây đàn guitar dao động 900 lần mỗi giây thì tần số của nó là bao nhiêu?

Trả lời:

Tần số là số dao động vật thực hiện được trong một giây.

→ Biểu thức mối liên hệ giữa tần số f (Hz), thời gian t (s) và số dao động N là: 

f = N : t

→ Một giây, đàn ghita dao động 900 lần, nên tần số do đàn ghita phát ra là 900 Hz.

Câu 11: Tại sao khi gảy đàn lại phát ra âm thanh?

Trả lời:

Khi gảy đàn, dây đàn rung làm không khí xung quanh mặt trống rung động. Rung động này được lan truyền trong không khí. Khi đến tai ta, không khí rung động sẽ tác động lên màng nhĩ và tai ta nghe được tiếng đàn.

Câu 12: Dơi săn mồi trong đêm tối bằng cách nào?

Trả lời:

- Dơi là loài thú biết bay, có cái đầu giống chuột. Khoảng 70% số loài dơi ăn sâu bọ, số còn lại chủ yếu ăn hoa quả và chỉ có vài loài ăn thịt. Ban ngày, khi ngủ, chúng treo ngược thân mình trong hang, đêm đi kiếm mồi. Điều kì lạ là các loài dơi nhỏ (ăn sâu bọ) có thể bay lượn thoải mái trong hang tối, ngay cả trong đêm để bắt mồi. Cả đàn dơi bay lượn rất nhanh trong đêm mà không va vào vật cản (vách đá, cây cối...) .

- Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng dơi có thể phát ra sóng siêu âm tần số trên 30.000 Hz, vượt phạm vi nghe của tai người (16 – 20.000 Hz) . Vòm họng của dơi có thể phát sóng siêu âm rất mạnh, liên tục thoát ra ngoài thông qua miệng và lỗ mũi. Khi gặp phải vật thể, sóng siêu âm liền phản xạ trở lại, tai dơi hứng được âm thanh phản hồi nên có thể phán đoán được khoảng cách và kích cỡ to, nhỏ của vật thể. Chính nhờ khả năng độc đáo này mà khi bắt côn trùng trong đêm tối, chúng có thể nhanh nhẹn và đạt độ chính xác đến kinh ngạc.

Câu 13: Một người gõ mạnh búa xuống đường ray xe lửa tại điểm A làm âm thanh truyền đến điểm B cách A là 1000m. Hỏi thời gian truyền âm trong đường ray từ A đến B hết bao lâu, biết vận tốc truyền âm trong đường ray là 5300m/s?

Trả lời:

Ta có: v = s : t → t = s : v

Thời gian truyền âm trong đường ray từ A đến B là: t = s : v = 1000 : 5300 = 0,19 s.

Câu 14: Các nhà du hành vũ trụ làm việc trên trạm không gian có thể nói chuyện với nhau như trên mặt đất không? Vì sao?

Trả lời:

Khi các nhà du hành vũ trụ làm việc ở không gian bên ngoài tàu vũ trụ (chân không), họ không thể nói chuyện với nhau bình thường như khi trên mặt đất vì môi trường bên ngoài khoảng không gian là chân không.

Câu 15: Một số loài côn trùng như ruồi, muỗi, ong khi bay sẽ phát ra tiếng vo ve. Tiếng vo ve ấy được phát ra từ bộ phận nào của chúng? Giải thích.

Trả lời:

Khi bay một số côn trùng như ong, ruồi, muỗi, … tạo ra những tiếng vo ve là vì những đôi cánh của chúng vẫy rất nhanh tạo ra dao động, làm cho lớp không khí xung quanh dao động nén, dãn rất nhanh và phát ra âm thanh.

Câu 16:  Giả sử nhà em ở ven quốc lộ và trong một thị trấn đông đúc. Hãy đề xuất một số biện pháp phòng chống tiếng ồn có thể thực hiện được cho nhà em.

Trả lời:

Một số biện pháp phòng chống tiếng ồn đề xuất:

- Sử dụng kính 2 lớp, đồ nội thất bằng gỗ, ... để hạn chế tiếng ồn.

- Xây dựng tường cao, hàng rào xung quanh nhà.

- Trồng nhiều cây xanh xung quanh nhà, bên trong nhà có thể trang trí một số chậu cây vừa đủ, trồng thảm cỏ trước sân nhà.

- Treo biển "Vui lòng giữ trật tự" đặt trước cửa để nhắc nhở mọi người không làm ồn quanh khu vực nhà mình.

- Làm tường cách âm: trang trí bằng thạch cao hoặc xốp cách âm.

Câu 17:  Vì sao bề mặt các bức tường bên trong phòng thu âm chuyên nghiệp thường được dán các miếng xốp mềm có gai và sần sùi?

Trả lời:

Bề mặt các bức tường bên trong phòng thu âm chuyên nghiệp thường được dán các miếng xốp mềm có gai và sần sùi vì:

- Những vật liệu trên có tác dụng hấp thụ âm phản xạ, hạn chế tối đa tiếng vang.

- Ngoài ra vật liệu trên còn có tác dụng cách âm giúp phòng thu âm yên tĩnh, tránh tạp âm, tiếng ồn làm ảnh hưởng đến kết quả bản thu.

- Âm thanh phát ra từ phòng thu rất lớn nên cần ngăn chặn chúng lọt ra bên ngoài làm phiền người khác.

Câu 18:  Một người hét to trước một vách đá và nghe được tiếng hét của mình vọng lại sau 1,2 s. Người đó đứng cách vách đá bao xa? Biết rằng tốc độ truyền âm trong không khí là 343 m/s.

Trả lời:

Trong khoảng thời gian t = 1,2 s, sóng âm phải truyền đi và truyền về quãng đường tổng cộng là 2 d, với d là khoảng cách từ người đó đến vách đá.

Ta có: 

Câu 19:  a) Kể tên một con vật sống ở dưới nước, một con vật sống ở trên cạn và một con vật biết bay có khả năng sử dụng sóng âm để định hướng hoặc giao tiếp với đồng loại.

1. b) Mô tả ngắn gọn cách sử dụng sóng âm để định hướng của một trong ba con vật trên.

Trả lời:

1. a) - Sống dưới nước: cá heo.

- Sống trên cạn: tê giác.

- Biết bay: dơi.

1. b) Miệng của loài dơi là bộ phận phát ra sóng siêu âm (tần số trên 20000Hz), cứ một khoảng thời gian lại phát ra sóng siêu âm một lần. Tai dơi là bộ phận bắt sóng siêu âm cực nhạy. Thông qua việc phát và thu sóng siêu âm như thế, loài dơi xác định được phương hướng để bay và vị trí của con mồi. Vì thế, nó có thể bay trong những hang động tăm tối và săn mồi trong bóng đêm.

Câu 20:  Vì sao khi đi câu cá, những người có kinh nghiệm thường đi lại nhẹ nhàng và giữ im lặng?

Trả lời:

Vì tiếng động đi lại và tiếng nói có thể truyền qua đất, không khí và nước nên cá ở dưới nước nghe được tiếng động và bơi đi chỗ khác.