Câu hỏi tự luận Công dân 9 kết nối Bài 9: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lí

BÀI 9: VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ TRÁCH NHIỆM PHÁP LÍ

(16 CÂU)

1. NHẬN BIẾT (8 CÂU)

Câu 1: Pháp luật là gì?

Trả lời:

Pháp luật là: những quy định do Nhà nước ban hành và có tính bắt buộc chung, mọi người đều phải tôn trọng, chấp hành. Tuy nhiên, trong thực tế vẫn còn nhiều người có hành vi vi phạm pháp luật, gây ra những hậu quả với bản thân, gia đình và xã hội. Vì vậy, mỗi chúng ta cần nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, tích cực ngăn ngừa và đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật.

Câu 2: Vi phạm pháp luật là gì?

Trả lời:

Vi phạm pháp luật là: hành vi trái pháp luật, có lỗi do chủ thể có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.

Câu 3: Vi phạm pháp luật bao gồm?

Trả lời:

Câu 4: Trách nhiệm pháp lí là gì?

Trả lời:

Câu 5: Trách nhiệm pháp lí bao gồm?

Trả lời:

Câu 6: Nêu dấu hiệu của vi phạm pháp luật?

Trả lời:

Câu 7: Nêu đặc điểm của trách nhiệm pháp lí?

Trả lời:

Câu 8: Nêu ý nghĩa của trách nhiệm pháp lí?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (3 CÂU)

Câu 1: Em hãy phân loại vi phạm pháp luật?

Trả lời:

Vi phạm hình sự (Tội phạm): 

- Hành vi có lỗi. 

- Hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sư.

- Hành vi do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện.

- Chủ thể thực hiện hành vi phải chịu trách nhiệm theo quy định của Bộ luật Hình sự.

Vi phạm hành chính 

- Hành vi có lỗi.

- Hành vi vi phạm các quy định của pháp luật về quản lí nhà nước mà không phải là tội phạm.

- Hành vi do người có năng lực trách nhiệm hành chính thực hiện.

- Chủ thể thực hiện hành vi phải bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.

Vi phạm dân sự 

- Hành vi có lỗi.

- Hành vi xâm phạm các quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân phi tài sản được quy định trong Bộ luật Dân sự.

- Hành vi do người có năng lực trách nhiêm dân sư thực hiên.

- Chủ thể thực hiện hành vi phải chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật.

Vi phạm kỉ luật 

- Hành vi có lỗi.

- Hành vi vi phạm các quy chế, quy tắc xác lập trật tự trong nội bộ cơ quan, tổ chức, đơn vị.

- Hành vi do chủ thể trong nội bộ cơ quan, tổ chức, đơn vị thực hiện.

- Chủ thể thực hiện hành vi phải chịu trách nhiệm kỉ luật theo quy định.

Câu 2: Phân loại trách nhiệm pháp lí?

Trả lời:

Câu 3: Em hãy xác định dấu hiệu của các vi phạm pháp luật và phân loại vi phạm pháp luật của mỗi chủ thể trong các trường hợp sau:

a) Bạn N (20 tuổi) điều khiển xe máy. Tuy nhiên, N không đội mũ bảo hiểm, điều khiển xe máy vượt đèn đỏ, lạng lách, đánh võng, tạt đầu các phương tiện khác, gây nguy hiểm và bức xúc cho nhiều người cùng tham gia giao thông. Sau khi nhận được phản ánh của người dân, công an thành phố đã rà soát, trích xuất camera giám sát, triệu tập N tới cơ quan công an để làm việc

b) H 15 tuổi mượn xe máy 125 phân khối rủ B đi chơi, lạng lách, đánh võng trên đường phố tại ngã tư. Có tín hiệu đèn báo dừng xe lại, nhưng H không dừng lại mà còn cố tình đi tiếp và gây va quệt vào người đi xe đạp làm hỏng xe đạp và gây thương tích nhẹ cho người đó.

c) Ông A ớ quận Hai Bà Trưng xây nhà sát đường điện cao thế. Tổ Quy tắc và Công an phường đến lập biên bản và bắt dừng thi công, nhưng ông A vẫn cố tình làm và trong khi đang thi công thì 2 công nhân đã bị điện cao thế giật chết.

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Hãy phân tích một tình huống thực tế mà em biết về một hành vi vi phạm pháp luật trong cộng đồng. Em sẽ đề xuất những biện pháp nào để cải thiện tình hình và giảm thiểu vi phạm tương tự trong tương lai?

Trả lời:

Một tình huống điển hình mà em muốn phân tích là tình trạng tội phạm trộm cắp tài sản xảy ra ở một khu dân cư. Trong thời gian gần đây, nhiều vụ trộm cắp đã xảy ra, chủ yếu là những tài sản có giá trị như xe máy, điện thoại di động, và tiền mặt. Những kẻ trộm thường lợi dụng đêm tối và sự thiếu cảnh giác của người dân để thực hiện hành vi phạm tội. Điều này không chỉ gây thiệt hại về tài sản cho các hộ gia đình mà còn tạo ra tâm lý hoang mang và lo lắng trong cộng đồng.

- Nguyên nhân:

+ Thiếu sự giám sát và an ninh: Khu vực này thiếu camera giám sát và lực lượng bảo vệ, dẫn đến việc kẻ gian dễ dàng thực hiện hành vi trộm cắp.

+ Thiếu nhận thức của người dân: Nhiều người dân không chú ý đến việc bảo vệ tài sản cá nhân, như không khóa xe máy, không sử dụng hệ thống báo động, hoặc không có biện pháp bảo vệ an ninh cho nhà ở.

- Hậu quả:

+ Thiệt hại về tài sản: Các hộ gia đình bị mất mát tài sản có giá trị, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt.

+ Tâm lý lo lắng: Người dân trong khu vực cảm thấy bất an, làm giảm chất lượng cuộc sống và tình đoàn kết trong cộng đồng.

- Biện pháp cải thiện và giảm thiểu vi phạm

+ Tăng cường giám sát và an ninh:

+ Tuyên truyền và nâng cao nhận thức:

+ Hợp tác với chính quyền địa phương:

+ Khuyến khích sử dụng công nghệ:

Câu 2: Một người bạn của em đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật nhưng không nhận ra rằng hành vi đó là trái pháp luật. Em sẽ làm gì để giáo dục và giúp họ nhận thức được trách nhiệm pháp lý của mình?

Trả lời:

Câu 3: Hãy phân tích các yếu tố xã hội, tâm lý, và kinh tế có thể dẫn đến hành vi vi phạm pháp luật trong cộng đồng. Theo em, yếu tố nào là quan trọng nhất và tại sao?

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 CÂU)

Câu 1: Hãy trình bày một tình huống trong đó một cá nhân có thể chịu trách nhiệm hình sự và dân sự cùng một lúc. Làm thế nào để xác định sự khác biệt giữa hai loại trách nhiệm này?

Trả lời:

Giả sử có một tình huống như sau: Anh A là một tài xế ô tô đã điều khiển xe với tốc độ vượt quá quy định trong khu vực đông dân cư và đã va chạm với một người đi bộ, khiến người này bị thương nặng. Trong trường hợp này, Nguyễn có thể phải chịu cả trách nhiệm hình sự và trách nhiệm dân sự.

Phân tích trách nhiệm

- Trách nhiệm hình sự:

+ Hành vi vi phạm: Nguyễn đã vi phạm luật giao thông (vượt tốc độ cho phép), dẫn đến tai nạn giao thông gây thương tích cho người khác.

+ Hình phạt: Nếu bị xác định có lỗi và bị kết án, Nguyễn có thể phải đối mặt với các hình phạt như phạt tiền, tạm giữ giấy phép lái xe, hoặc thậm chí là án tù tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi vi phạm và hậu quả của nó.

+ Mục tiêu: Trách nhiệm hình sự tập trung vào việc bảo vệ xã hội và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trong tương lai.

- Trách nhiệm dân sự:

+ Hành vi vi phạm: Do việc lái xe thiếu cẩn trọng, Nguyễn đã gây ra thiệt hại cho người đi bộ (thương tích và chi phí y tế).

+ Bồi thường thiệt hại: Người đi bộ có quyền yêu cầu Nguyễn bồi thường cho những thiệt hại về sức khỏe, tài sản và các tổn thất khác phát sinh do tai nạn gây ra.

+ Mục tiêu: Trách nhiệm dân sự chủ yếu nhằm khôi phục lại tình trạng ban đầu cho người bị thiệt hại và bồi thường thiệt hại mà họ phải gánh chịu.

Xác định sự khác biệt giữa trách nhiệm hình sự và dân sự

- Đối tượng áp dụng:

+ Trách nhiệm hình sự: Được áp dụng cho các hành vi phạm tội, tức là những hành vi vi phạm pháp luật mà có thể bị truy tố bởi nhà nước.

+ Trách nhiệm dân sự: Áp dụng cho các hành vi gây thiệt hại cho quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân hoặc tổ chức khác, không nhất thiết phải là hành vi phạm tội.

- Mục đích:

+ Trách nhiệm hình sự: Mục tiêu chính là bảo vệ xã hội, ngăn chặn tội phạm, và trừng phạt người phạm tội.

+ Trách nhiệm dân sự: Mục tiêu chính là khôi phục quyền lợi cho bên bị thiệt hại thông qua việc bồi thường thiệt hại.

- Hình thức xử lý:

+ Trách nhiệm hình sự: Xử lý bằng hình phạt như tù giam, phạt tiền, hoặc các biện pháp khắc phục hành vi phạm tội.

+ Trách nhiệm dân sự: Xử lý bằng bồi thường thiệt hại, khôi phục tình trạng ban đầu cho người bị thiệt hại.

- Thủ tục:

+ Trách nhiệm hình sự: Do cơ quan nhà nước (cảnh sát, viện kiểm sát) thực hiện, qua quá trình điều tra và xét xử tại tòa án hình sự.

+ Trách nhiệm dân sự: Thường do cá nhân hoặc tổ chức khởi kiện và giải quyết tại tòa án dân sự.

--------------------------------------
---------------------Còn tiếp----------------------