Giáo án công dân 9 kết nối tri thức

Ngày soạn:…/…/…

Ngày dạy:…/…/…

BÀI 1: SỐNG CÓ LÍ TƯỞNG

1. MỤC TIÊU
2. Về kiến thức

Sau bài học này, HS sẽ:

• Nêu được khái niệm sống có lí tưởng
• Nhận thức được ý nghĩa của việc sống có lí tưởng.
• Nhận biết được lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam.
• Xác định được lí tưởng sống của bản thân và nỗ lực học tập, rèn luyện theo lí tưởng sống.

2. Năng lực

Năng lực chung:

• Tự chủ và tự học:biết lắng nghe và chia sẻ ý kiến cá nhân với bạn, nhóm và GV. Tích cực tham gia các hoạt động trong lớp.
• Giao tiếp và hợp tác:có thói quen trao đổi, giúp đỡ nhau trong học tập; biết cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô.
• Giải quyết vấn đề và sáng tạo:biết phối hợp với bạn bè khi làm việc nhóm, có sáng tạo khi tham gia các hoạt động giáo dục công dân.

Năng lực riêng:

• Năng lực điều chỉnh hành vi:thực hiện và đánh giá được những hành vi, việc làm thể hiện lí tưởng sống của bản thân.
• Năng lực tìm hiểu và tham gia các hoạt động kinh tế - xã hội:học tập, rèn luyện theo lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam.

3. Phẩm chất:

• Có phẩm chất yêu nước, trách nhiệm
• Khoan dung, hòa đồng và yêu thương mọi người xung quanh.
• Tích cực, chăm chỉ phấn đấu để theo đuổi lí tưởng.

1. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU
2. Đối với giáo viên

- SGK, SGV, Giáo án Giáo dục công dân 9.

- Thiết bị dạy học:

+ Máy tính, máy chiếu (nếu có), bảng, phấn, giấy A0.

+ Các tranh, hình ảnh, video clip có nội dung thể hiện lí tưởng sống cao đẹp của thanh niên Việt Nam,...

2. Đối với học sinh

• SGK, SBT Giáo dục công dân 9.
• Tranh ảnh, tư liệu sưu tầm có liên quan đến nội dung bài học và dụng cụ học tập theo yêu cầu của GV.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
2. Mục tiêu: Tạo cảm hứng học tập cho HS, giúp HS xác định được nội dung bài học về khoan dung.
3. Nội dung: GV yêu cầu HS chia sẻ ý nghĩa của lời bài hát liên quan đến lí tưởng sống cao đẹp của con người.
4. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về ý nghĩa của lời bài hát liên quan đến lí tưởng sống cao đẹp của con người.
5. Tổ chức thực hiện:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV tổ chức cho HS trả lời câu hỏi phần Mở đầu trong SGK tr.5: Em hãy chỉ ra những ca từ thể hiện ước muốn của nhân vật trong lời bài hát sau và cho biết ý nghĩa của những ước muốn đó.

“Nếu là chim tôi sẽ là loài bồ câu trắng

Nếu là hoa tôi sẽ là một đóa hướng dương

Nếu là mây tôi sẽ là một vầng mây ấm

Là người tôi sẽ chết cho quê hương..."

("Tự nguyện”, nhạc và lời: Trương Quốc Khánh)

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV vận dụng hiểu biết và hoàn thành nhiệm vụ.

- GV quan sát, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện HS chia sẻ trước lớp:

Lời bài hát nói về những khao khát sống đẹp , sống cho quê hương , sống không phí hoài của tác giả. Quan đó, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp: mỗi người chỉ sống có một lần, hãy sống sao cho không hối tiếc, không bỏ lỡ, sống hết lòng vì bản thân, vì người khác, sống cống hiến, sống vì đam mê, sống đẹp và đầy ý nghĩa.

- Các HS khác nhận xét, nêu ý kiến khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và tuyên dương tình thần học của HS.

- GV dẫn dắt vào nội dung bài mới: Lí tưởng là mục đích cao đẹp nhất mà con người mong muốn đạt tới. Khi sống có lí tưởng, con người sẽ có kế hoạch cho tương lai, có động lực để vượt qua khó khăn, thử thách, phấn đấu để đạt được những thành công trong cuộc sống và giúp ích cho cộng đồng. Để tìm hiểu rõ hơn về đề này, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu trong bài học ngày hôm nay - Bài 1. Sống có lí tưởng.

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Khái niệm, ý nghĩa của việc sống có lí tưởng

1. Mục tiêu: HS nêu được khái niệm, ý nghĩa của việc sống có lí tưởng đối với mỗi người.
2. Nội dung:

- GV hướng dẫn HS đọc thông tin trong SHS tr.5-6 và thực hiện yêu cầu.

- GV hướng dẫn HS rút ra kết luận về khái niệm, ý nghĩa của việc sống có lí tưởng.

1. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS về khái niệm, ý nghĩa của việc sống có lí tưởng.
2. Tổ chức hoạt động:

Hoạt động 2: Lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam ngày nay

1. Mục tiêu: HS nêu được lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam ngày nay.
2. Nội dung:

- GV hướng dẫn HS đọc các thông tin trong SGK tr.7 và thực hiện yêu cầu.

- GV rút ra kết luận về lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam ngày nay và trách nhiệm của HS.

1. Sản phẩm học tập:Câu trả lời của HS về lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam ngày nay và trách nhiệm của HS.
2. Tổ chức hoạt động:

1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
2. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS củng cố kiến thức đã học và thực hành xử lí tình huống cụ thể liên quan đến nội dung bài học.
3. Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS thảo luận.
4. Sản phẩm học tập: HS trả lời câu hỏi phần Trắc nghiệm và bài tập phần Luyện tập.
5. Tổ chức thực hiện:

Hoạt động 1: Khoanh tròn vào đáp án đặt trước câu trả lời đúng

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV lần lượt đọc các câu hỏi trắc nghiệm và yêu cầu HS xung phong trả lời nhanh:

Câu 1. Lí tưởng sống là gì?

1. cái đích của cuộc sống mà mỗi người khát khao muốn đạt được.
2. Khát vọng làm giàu bằng chính tài năng, sức lực của bản thân.
3. được đi khám phá những vùng đất mới.
4. khai hoang, làm giàu trên những vùng đất khô cằn, sỏi đá.

Câu 2. Người có lí tưởng sống cao đẹp mong muốn cống hiến cái gì?

1. tài năng trở thành người nổi tiếng được mọi người biết đến.
2. trí tuệ và sức lực cho sự nghiệp chung.
3. tiền của làm từ thiện giúp người nghèo.
4. của cải để xây dựng đường sá quê hương.

Câu 3. Lí tưởng sống cao đẹp của thanh niên hiện nay là gì?

1. phấn đấu thực hiện mục tiêu xây dựng nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
2. phấn đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
3. phấn đấu làm giàu từ đôi bàn tay của mình, không dựa dẫm, phụ thuộc vào người khác.
4. phấn đấu có cuộc sống sung túc, giàu sang không bận tâm những toan tính nhỏ nhen, ích kỉ.

Câu 4. Biểu hiện sống thiếu lí tưởng của thanh niên trong thời đại hiện nay là ý nào?

1. năng động sáng tạo trong công việc.
2. vượt khó trong học tập.
3. đấu tranh chống các hiện tượng tiêu cực trong xã hội.
4. sống ỷ lại, thực dụng.

Câu 5. Câu thành ngữ nào sau đây nói về phẩm chất của người có lí tưởng sống cao đẹp?

1. Dễ làm, khó bỏ.
2. Phận ai người ấy lo.

C.Thắng không kiêu, bại không nản.

1. Nước đến chân mới nhảy.

Câu 6. Để thực hiện lí tưởng sống cao đẹp thanh niên học sinh ngày nay cần phải làm gì?

1. đóng góp thật nhiều của cải trong các cuộc vận động, ủng hộ người nghèo
2. ra sức học tập, rèn luyện để có đủ tri thức, phẩm chất và năng lực cần thiết.
3. tích cực tham gia các hoạt động phong trào của địa phương.
4. làm giàu bằng chính tài năng của mình, không gò bó phụ thuộc vào cái đã có.

Câu 7. Có ý kiến cho rằng: Học sinh trung học cơ sở đang tuổi ăn, tuổi chơi thì nên biết tranh thủ ăn, chơi, hưởng thụ. Còn việc học hành, làm việc, cống hiến là việc làm suốt đời. Em sẽ lựa chọn phương án nào dưới đây?

1. Em đồng ý vì học không chơi là sống hoài, sống phí.
2. Em không đồng ý vì học sinh cần thể hiện lí tưởng sống từ khi còn nhỏ, phấn đấu học tập, rèn luyện các phẩm chất cần thiết ở mọi lúc, mọi nơi.
3. Em đồng ý vì tuổi xuân sẽ chẳng bao giờ thắm lại nếu chỉ học mà không chơi sẽ làm cho tuổi trẻ trôi qua một cách vô ích.
4. Em không đồng ý vì học không chơi đánh rơi tuổi trẻ, chơi không học bán rẻ tương lai.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học và và hiểu biết thực tế của bản thân về sống có lí tưởng để trả lời câu hỏi.

- GV hướng dẫn, theo dõi, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện 1-2 HS trả lời lần lượt các câu hỏi:

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu đáp án khác (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Hoạt động 2: Trả lời câu hỏi phần Luyện tập (SGK tr.8-9)

Nhiệm vụ 1: Bày tỏ quan điểm với các ý kiến

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

GV yêu cầu HS làm việc cá nhân và trả lời câu hỏi bài tập 1 theo mẫu Phiếu học tập sau:

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học về sống có lí tưởng để hoàn thành Phiếu học tập.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV thu Phiếu học tập của một số HS và mời đại diện 1 – 2 HS trả lời theo Phiếu học tập.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ mới.

Nhiệm vụ 2: Viết bài thuyết trình

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện 1 nhiệm vụ), yêu cầu các nhóm thực hiện nhiệm vụ: Từ quan điểm dưới đây, em hãy viết bài thuyết trình về ý nghĩa của việc sống có lí tưởng:

Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường. Không có lí tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng thì không có cuộc sống.

(Lev Nikolayevich Tolsoy)

- GV yêu cầu HS cùng thảo luận câu hỏi: Em hãy xác định những việc làm tham gia bảo vệ hòa bình một cách phù hợp.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học, sự hiểu biết của bản thân để thảo luận và viết bài thuyết trình.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm thuyết trình ý nghĩa của quan điểm trước lớp:

Gợi ý:

+ Giải thích và bàn luận về ý nghĩa câu nói:

• “Lí tưởng” là cái đích để con người hướng tới.
• “Cuộc sống” ở trong câu nói của Lep Tôn-xtôi là chỉ giá trị sống trên cõi đời của mỗi người.
• “Lí tưởng là ngọn đèn chỉ đường”: Không có lí tưởng thì hành động của con người không có phương hướng. Lí tưởng giúp cho con người không đi lạc đường. Khả năng lạc đường trước cuộc đời là rất lớn nếu không có lí tưởng tốt đẹp.
• “Không có lí tưởng thì không có phương hướng kiên định, mà không có phương hướng thì không có cuộc sống”: Sống không có mục đích, không có lí tưởng, cuộc sống trở nên vô nghĩa. Có lí tưởng, con người có động lực thúc đẩy, có nghị lực để vượt qua thử thách, hướng tới mục đích sống rõ ràng, cuộc sống sẽ ý nghĩa hơn.

+ Phân tích, chứng minh:

• Suy nghĩ về vai trò của lí tưởng đối với cuộc sống của mỗi người quan trọng như thế nào.
• Lý tưởng sống tầm thường, nhỏ bé, ích kỉ có thể làm hại cuộc đời của một người và nhiều người.
• Lý tưởng sống đẹp đẽ kích thích những hành động đẹp, tạo nên niềm say mê sáng tạo, tạo niềm vui trong cuộc sống.

+ Đánh giá, mở rộng: Suy nghĩ của bản thân về ý kiến:

• Con người sống phải biết lựa chọn lí tưởng và có hướng phấn đấu thực hiện lí tưởng.
• Vấn đề bức thiết đặt ra cho mỗi học sinh tốt nghiệp THPT là chọn ngành nghề, một ngưỡng cửa để bước vào thực hiện lý tưởng.

+ Bài học rút ra cho bản thân:

• Về nhận thức: Cần có lí tưởng sống để cuộc sống có ý nghĩa, không sống hoài, sống phí.
• Về hành động: Tập trung xây dựng lí tưởng bằng cách rèn luyện bản thân, nâng cao những kiến thức cho bản thân nhằm hướng đến thực hiện lí tưởng sống.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

Nhiệm vụ 3: Nhận xét việc làm trong các bức ảnh

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS thực hiện nhiệm vụ theo nhóm: Em hãy nhận xét về những việc làm của thanh niên trong bức ảnh dưới đây và nêu ý nghĩa của những việc làm đó.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS vận dụng kiến thức đã học, sự hiểu biết của bản thân về sống có lí tưởng để nhận xét các việc làm trong bức ảnh.

- GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động thảo luận

- GV mời đại diện một số nhóm nhận xét:

Gợi ý:

+ Nhận xét: Những việc làm của thanh niên trong bức ảnh dưới đây thể hiện sự sáng tạo, quyết tâm, phấn đấu để đóng góp cho lợi ích cộng đồng, quốc gia.

+ Ý nghĩa của những việc làm đó: tạo động lực phấn đấu để hoàn thành mục tiêu của bản thân, góp phần xây dựng đất nước giàu mạnh, văn minh.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
2. Mục tiêu: Thông qua hoạt động,HS thực hiện được việc làm cụ thể thể hiện việc sống có lí tưởng.
3. Nội dung: GV hướng dẫn HS thực hiện nhiệm vụ tại nhà.
4. Sản phẩm học tập:

- Sản phẩm thiết kế về thông điệp lí tưởng sống.

- Kế hoạch rèn luyện theo lí tưởng và kết quả đạt được/ chưa đạt được khi thực hiện theo kế hoạch.

1. Tổ chức thực hiện:

Nhiệm vụ 1: Thiết kế thông điệp về lí tưởng sống

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc nhóm và thực hiện nhiệm vụ: Hãy thiết kế một thông điệp về lí tưởng sống và trang trí ở góc học tập làm mục tiêu phấn đấu của em.

- GV trình chiếu cho HS tham khảo hình ảnh thông điệp về lí tưởng sống:

 “Mọi sự sống đều thiêng liêng, đáng quý”

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, tìm hiểu thông tin, tư liệu trên sách, báo, internet,…để hoàn thành nhiệm vụ.

- GV theo dõi quá trình HS thực hiện, hướng dẫn, hỗ trợ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

HS nộp sản phẩm vào bài học sau.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

Nhiệm vụ 2: Thực hiện kế hoạch rèn luyện theo lí tưởng và chia sẻ

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân và thực hiện nhiệm vụ: Em hãy thực hiện kế hoạch rèn luyện theo lí tưởng và chia sẻ với các bạn về những kết quả mà em đã đạt được, những điều chưa đạt được theo kế hoạch và phương hướng phấn đấu của em.

- GV hướng dẫn cho HS thực hiện nhiệm vụ:

+ Xác định được những lí tưởng của bản thân.

+ Liệt kê những việc cần làm để thực hiện lí tưởng của mình.

+ Lên kế hoạch thực hiện chi tiết, rèn luyện theo lí tưởng đó.

+ Chia sẻ kết quả mà em đạt được/ chưa đạt được theo kế hoạch.

+ Rút ra kinh nghiệm, bài học cho bản thân.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, vận dụng hiểu biết của bản thân để thực hiện nhiệm vụ.

- GV theo dõi quá trình HS thực hiện, hướng dẫn, hỗ trợ (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

HS nộp sản phẩm vào bài học sau.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

GV kết thúc tiết học.

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

- Ôn lại kiến thức đã học:

+ Khái niệm, ý nghĩa của việc sống có lí tưởng.

+ Lí tưởng sống của thanh niên Việt Nam ngày nay.

- Hoàn thành bài tập Vận dụng SGK và bài tập trong SBT.

- Đọc và tìm hiểu trước nội dung Bài 2. Khoan dung.