BÀI 17: VỎ ĐỊA LÍ, QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ HOÀN CHỈNH 

(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Vỏ địa lí là gì?

Trả lời: 

Vỏ địa lí là lớp vỏ của Trái Đất, ở đó các lớp vỏ bộ phận như khí quyển, thạch quyền, thuỷ quyền và sinh quyền xâm nhập và tác động lẫn nhau.

Câu 2: Xác định giới hạn của vỏ địa lí?

Trả lời: 

Chiều dày của vô địa lí khoảng 30 đến 35 km, tính từ giới hạn dưới của tầng ôdôn đến đáy vực thẳm đại dương, ở lục địa xuống hết lớp vỏ phong hoá.

Câu 3: Nêu thành phần cấu tạo nên vỏ địa lí?

Trả lời:

Thành phần cấu tạo nên vỏ địa lí gồm khí quyển, thạch quyển, thủy quyển và sinh quyển.

Câu 4: Thế nào là quy luật thống nhất và hoàn chỉnh?

Trả lời: 

- Vỏ địa lí hình thành và phát triển theo những quy luật địa lí chung, trong đó có một số quy luật chính là: Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh, quy luật địa đới, quy luật phi địa đới.

Câu 5: Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí là gì?

Trả lời: 

Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí là quy luật về mối quan hệ quy định lẫn nhau giữa các thành phần của toàn bộ cũng như của mỗi bộ phận lãnh thổ trong vỏ địa lí.

2. THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1: Vỏ địa lí và vỏ Trái Đất có những điểm nào khác nhau?

Trả lời: 

Câu 2: Phân tích ý nghĩa thực tiễn của quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí?

Trả lời: 

Ý nghĩa thực tiễn của quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí:

Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí cho chúng ta thấy những hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người đã can thiệp vào các mối liên hệ chặt chẽ giữa các thành phần tự nhiên. Sự can thiệp đó ảnh hưởng tới toàn bộ hoàn cảnh tự nhiên xung quanh, thậm chí có thể dẫn tới những hậu quả trái với ý muốn của con người. Do đó, cần phải nghiên cứu toàn diện điều kiện địa lí của bất kì lãnh thổ nào trước khi khai thác.

Câu 3: Phân tích nguyên nhân hình thành quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí?

Trả lời: 

Nguyên nhân hình thành quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí: 

Do tất cả những thành phần của lớp vỏ địa lí đều đồng thời chịu tác động trực tiếp hoặc gián tiếp của ngoại lực và nội lực, vì thế chúng không tồn tại và phát triển một cách cô lập. Những thành phần này luôn xâm nhập vào nhau, trao đổi vật chất và năng lượng với nhau, khiến chúng có sự gắn bó mật thiết để tạo nên một thể thống nhất và hoàn chỉnh.

Câu 4: Nguyên nhân tạo nên quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí là gì?

Trả lời: 

Nguyên nhân tạo nên quy luật này là do tất cả những thành phần của vỏ địa lí đều đồng thời chịu tác động trực tiếp hoặc gián tiếp của ngoại lực và nội lực, vì thế chúng không tồn tại và phát triển một cách độc lập. Những thành phần này luôn xâm nhập vào nhau, trao đổi vật chất và năng lượng với nhau, khiến chúng có sự gắn bó mật thiết để tạo nên một thể thống nhất và hoàn chỉnh.

Câu 5: Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh của vỏ địa lí có những biểu hiện gì?

Trả lời: 

Trong tự nhiên, bất cứ lãnh thổ nào cũng gồm nhiều thành phần ảnh hưởng qua lại, phụ thuộc lẫn nhau. Nếu một thành phần thay đổi sẽ dẫn đến sự thay đổi của các thành phần còn lại và toàn bộ lãnh thổ. Chẳng hạn, sự thay đối của khí hậu thường dẫn tới sự thay đổi của các thành phần tự nhiên khác như sông ngòi, đất và sinh vật.

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Phân tích mối quan hệ của các thành phần tự nhiên với các bộ phận của lớp vỏ địa lí?

Trả lời: 

Các thành phần tự nhiên và các bộ phận của lớp vỏ địa lí có mối quan hệ tác động lẫn nhau:

- Do tất cả các thành phần của lớp vỏ địa lí đều đồng thời chịu tác động trực tiếp hoặc gián tiếp của ngoại lực và nội lực, vì thế chúng không tồn tại và phát triển một cách cô lập.

- Những thành phần này luôn xâm nhập vào nhau, trao đổi vật chất và năng lượng với nhau khiến chúng có sự gắn bó mật thiết để tạo nên một thể thống nhất hoàn chỉnh.

Câu 2: Tại sao vỏ trái đất luôn vận động và phát triển? 

Trả lời: 

- Vỏ địa lí luôn vận động, phát triển: Mỗi vỏ có những quy luật vận động và phát triển riêng, nhưng vì chúng xâm nhập vào nhau nên sự vận động của từng vỏ ảnh hưởng tới sự vận động và phát triển của các vỏ khác. Do đó, vỏ địa lí cũng phải vận động và phát triển.

Câu 3: Chứng minh rằng vỏ địa lí là một thể thống nhất, hoàn chỉnh?

Trả lời: 

Vỏ địa lí là một thể thống nhất, hoàn chỉnh:

+ Vỏ địa lí bao gồm các vỏ thành phần: Khí quyển, thạch quyển, sinh quyển. Các vỏ này không tồn tại và phát triển một cách cô lập mà luôn xâm nhập vào nhau, trao đổi vật chất và năng lượng với nhau, khiến chúng có sự gắn bó mật thiết để tạo nên một thể thống nhất và hoàn chỉnh.

+ Nguyên nhân: Tất cả các thành phần của vỏ địa lí đều đồng thời chịu tác động trực tiếp hoặc gián tiếp của nội lực và ngoại lực.

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Những thành phần nào chịu tác động của sự nóng lên toàn cầu?

Trả lời: 

Sự nóng lên toàn cầu ảnh hưởng tới các thành phần khác:

  - Thay đổi mực nước biển toàn cầu

  - Thay đổi mạnh mẽ các mô hình khí hậu 

  - Sự tuyệt chủng của các loài động, thực vật 

  - Ảnh hưởng nặng nề tới con người

Câu 2: Chứng minh rằng việc mất rừng làm cho địa hình bị biến đổi?

Trả lời: 

- Khi rừng bị mất, bề mặt địa hình bị mất lớp phủ thực vật, đất bị xâm thực và xói mòn mạnh hơn làm xuất hiện các mương xói, khe rãnh, nón phóng vật,... thay đổi bề mặt địa hình so với ban đầu. 

- Mất rừng, mực nước ngầm bị hạ thấp làm xuất hiện các khoảng rỗng ở dưới lớp mặt của địa hình, lâu dần dưới sức nặng của trọng lực bên trên, các khoảng rỗng bị nén xuống làm hạ thấp địa hình ở những nơi đó.