Câu hỏi tự luận Lịch sử 8 cánh diều Ôn tập Chương 1: Châu Âu và Bắc Mỹ từ nửa sau thế kỉ XVI đến thế kỉ XVIII (P2)

ÔN TẬP CHƯƠNG 1

CHÂU ÂU VÀ BẮC MỸ TỪ NỬA SAU THẾ KỈ XVI ĐẾN THẾ KỈ XVIII

Câu 1: Lập bảng hệ thống những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX ở các nước châu Âu và Mỹ.

Trả lời:

Những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX ở các nước châu Âu và Mỹ. 

Câu 2: Theo em, thành tựu nào của cách mạng công nghiệp ở Anh là tiêu biểu nhất? Vì sao?

Trả lời:

Thành tưu tiêu biểu nhất trong cuộc cách mạng ở Anh là máy hơi nước, bởi:

- Việc phát minh ra máy hơi nước đã làm cho nền công nghiệp thoát khỏi sự lệ thuộc vào nguồn nước.

- Máy hơi nước có thể ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực sản xuất của ngành dệt: luyện kim, khai mỏ, sau đó lan nhanh sang các ngành khác.

Câu 3: Phát minh máy kéo sợi Gien-ni có tác dụng gì đối với nước Anh?

Trả lời:

Tác dụng của phát minh máy kéo sợ Gien-ni đối với nước Anh:

- Sản lượng nguyên liệu ngành dệt may tại Anh và các nước châu  u tăng lên nhanh chóng.

- Giúp nguồn cung sợi vải cho ngành dệt may tăng lên.

- Giúp giá vải giảm xuống và người tiêu dùng có thể mua vải dễ dàng hơn.

- Mang lại rất nhiều lợi ích cho ngành dệt may Anh quốc lúc bấy giờ.

Câu 4: Theo em, điều gì sẽ xảy ra trong ngành dệt của nước Anh khi máy kéo sợ Gien-ni được sử dụng rộng rãi?

Trả lời:

- Khi máy kéo sợi Gien-ni được sử dụng rộng rãi, năng suất lao động sẽ tăng lên, sợi kéo ra được nhiều đòi hỏi phải cải tiến máy dệt.

- Năm 1785, Et-mon Cac-rai chế tạo ra máy dệt đầu tiên ở Anh, làm năng suất tăng 39 lần so với dệt bằng tay.

Câu 5: Giới thiệu về một nhân vật lịch sử mà em yêu thích trong cuộc cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX.

Trả lời:

- Giêm Oát sinh trưởng trong một gia đình có nghề làm thợ mộc kiêm nhà buôn tại thị trấn nhỏ Grinốc trên bờ sông Cơlaiđơ thuộc nước Anh. Ngay từ thời thơ ấu, Oát đã tỏ ra là một chú bé thông minh và khéo tay hơn người.

- Máy hơi nước cải tiến của Oát đã nhận được bằng phát minh năm 1784. Ông đã thực hiện được ước mơ cao cả và đẹp đẽ nhất của đời mình là chế tạo được động cơ vạn năng. Chiếc máy của ông đã mở đường cho cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật diễn ra ở Châu  u suốt thế kỷ XVIII, XIX, đưa nhân loại bước sang thời kỳ công nghiệp hoá mạnh mẽ khởi đầu từ nước Anh lan ra Pháp, Đức và nhiều nước khác. Từ đó đưa xã hội loài người phát triển với tốc độ phi thường chưa từng có.

- Trong quá trình lịch sử của nền văn minh nhân loại, ít có phát minh nào lại có tác dụng và ảnh hưởng to lớn với sự phát triển của cả nền khoa học, kỹ thuật, sản xuất và các vật chất và cả chế độ xã hội của toàn thế giới như phát minh động cơ hơi nước vạn năng của Giêm Oát.

- Nhà phát minh vĩ đại nhất năm 1819 nhưng chiếc động cơ kỳ diệu của ông vẫn còn tiếp tục quay đều cùng với nhịp quay của bánh xe lịch sử của loài người.

Câu 6: Gạch chân dưới những nhận định sai và giải thích.

“Cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi bộ mặt các nước tư bản. Nhờ phát minh máy móc, nhiều khu công nghiệp ra đời, nhiều thành phố mọc lên, thu hút dòng người từ thành thị về nông thôn kiếm ăn. Về mặt xã hội, hệ quả quan trọng nhất của cuộc cách mạng công nghiệp là hình thành ba giai cấp cơ bản – giai cấp tư sản, giai cấp vô sản và giai cấp phong kiến”.

Trả lời:

- Gạch chân dưới những nhận định sai: “Cách mạng công nghiệp đã làm thay đổi bộ mặt các nước tư bản. Nhờ phát minh máy móc, nhiều khu công nghiệp ra đời, nhiều thành phố mọc lên, thu hút dòng người từ thành thị về nông thôn kiếm ăn. Về mặt xã hội, hệ quả quan trọng nhất của cuộc cách mạng công nghiệp là hình thành ba giai cấp cơ bản – giai cấp tư sản, giai cấp vô sản và giai cấp phong kiến”.

- Giải thích:

+ Hệ quả về kinh tế: thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của nền công thương nghiệp , nhiều thành thị lớn đã ra đời và nhanh chóng trở thành tâm kinh tế lớn. từ đó, thu hút dòng người (đặc biệt là lực lượng người nghèo, nông dân bị mất ruộng đất) từ nông thôn lên thành thị kiếm sống.

+ Hệ quả về xã hội: đưa đến sự hình thành của 2 giai cấp – giai cấp tư sản và giai cấp vô sản.

Câu 7: Em đồng ý hay không đồng ý với quan điểm cho rằng: Động cơ hơi nước là phát minh vĩ đại nhất của Cách mạng công nghiệp. Tại sao?

Trả lời:

- Đồng ý với ý kiến.

- Giải thích: Năm 1784, Giêm Oát phát minh ra động cơ hơi nước. Từ đó, các nhà  máy có thể xây dựng ở bất cứ nơi nào thuận lợi, tạo động lực cho sự phát triển máy dệt, mở đầu quá trình cơ giới hóa ngành công nghiệp dệt. Phát minh vĩ đại này đã châm ngòi cho sự bùng nổ của công nghiệp thế kỷ XIX. Sau đó, lan rộng từ Anh đến châu  u và Hoa Kỳ và trở thành hiện tượng phổ biến, đồng thời mang tính tất yếu đối với tất cả các quốc gia tư bản.

Câu 8: Trình bày kết quả, tính chất và đặc điểm chính của cuộc Cách mạng tư sản Anh.

Trả lời:

Về cuộc cách mạng tư sản Anh:

- Kết quả:

+ Đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, mở đường cho chủ nghĩa tư bản ở Anh phát triển nhanh chóng.

+ Là thắng lợi của chế độ xã hội mới, thắng lợi của chế độ tư hữu tư bản chủ nghĩa đối với chế độ phong kiến.

- Tính chất: không triệt để vì đã không xoá bỏ tận gốc chế độ phong kiến và giải quyết vấn đề ruộng đất của nông dân.

- Đặc điểm chính:

+ Do tầng lớp quý tộc mới và tư sản lãnh đạo.

+ Diễn ra dưới hình thức một cuộc nội chiến, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến.

Câu 9: Trình bày những sự kiện chính của cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.

Trả lời:

Những sự kiện chính của cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ

- 12 – 1773: Sự kiện trà Bô-xtơn.

- 4 – 1775: Chiến tranh bắt đầu.

- 4 – 7 – 1776: Tuyên ngôn Độc lập được thông qua; Hợp chủng quốc Mỹ được thành lập.

- 10 – 1781: Quân đội Anh đầu hàng.

- 9 – 1783: Hiệp ước Paris được kí kết. Anh công nhận nền độc lập của 13 nước thuộc địa.

Câu 10: Trình bày kết quả, tính chất và đặc điểm chính của Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.

Trả lời:

Về cuộc Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ:

- Kết quả:

+ Lật đổ ách thống trị của thực dân Anh.

+ Thành lập Hợp chủng quốc Mỹ.

+ Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

- Tính chất: là một cuộc cách mạng tư sản, có ảnh hưởng đến phong trào đấu tranh giành độc lập ở nhiều nước vào cuối thế kỉ XVII – đầu thế kỉ XIX.

- Đặc điểm chính:

+ Do tầng lớp chủ nô và tư sản lãnh đạo.

+ Diễn ra dưới hình thức cuộc chiến tranh giải phóng, thiết lập chế độ cộng hòa tổng thống.

Câu 11: Lập bảng hệ thống về nguyên nhân, giai cấp lãnh đạo, kết quả, ý nghĩa, tính chất, đặc điểm chính của cuộc Cách mạng tư sản Anh và Chiến tranh giành độc lập của 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ.

Trả lời:

Câu 12: Lập niên biểu những sự kiện chính của Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII.

Trả lời:

Câu 13: Hãy nêu kết quả, ý nghĩa, tính chất, đặc điểm chính của Cách mạng tư sản Pháp.

Trả lời:

Về Cách mạng tư sản Pháp:

- Kết quả, ý nghĩa:

+ Lật đổ chế độ phong kiến, thành lập chế độ cộng hoà, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, xoá bỏ nhiều trở ngại trên con đường phát triển của chủ nghĩa tư bản.

+ Là sự kiện lịch sử trọng đại, có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với nước Pháp mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều nước trên thế giới, nhất là ở châu  u;

+ Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho phong trào cách mạng các nước. Tư tưởng Tự do, Bình đẳng, Bác ái được truyền bá rộng rãi.

- Tính chất: là cuộc cách mạng dân chủ tư sản điển hình, đã thiết lập chế độ cộng hoà cùng các quyền tự do, dân chủ, giải quyết vấn đề ruộng đất cho người nông dân, xoá bỏ

chế độ đẳng cấp và quan hệ sản xuất phong kiến.

- Đặc điểm:

+ Diễn ra dưới hình thức cuộc đấu tranh giai cấp quyết liệt do giai cấp tư sản lãnh đạo.

+ Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế và bảo vệ Tổ quốc.

Câu 14: Trình bày vai trò của Oa-sinh-tơn trong cuộc Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh tại Bắc Mĩ (thế kỉ XVIII).

Trả lời:

Vai trò của Oa-sinh-tơn trong cuộc Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh tại Bắc Mĩ:

- G.Oa-sinh-tơn (1772 – 1799) là chủ đồn điền – nô lệ giàu có ở Viếc-gi-ni-a, ông là đại biểu cho giai cấp tư sản và địa chủ có quyền lợi mâu thuẫn với Anh.

- Trước chiến tranh, ông từng là sĩ quan quân đội, thành viên hội đồng dân biển Viếc-gi-ni-a, là người tích cực chống lại chính sách của thực dân Anh với thuộc địa.

- Ngày 16 – 5 – 1777, tại Đại học lục địa lần thứ hai, G.Oa-sinh-tơn được bầu làm Tổng chỉ huy các lực lượng vũ trang của nghĩa quân.

- Ông là người trực tiếp chỉ huy những trận đánh lớn (đặc biệt giai đoạn thứ hai của chiến tranh) đánh bại quân đội thực dân Anh.

- Năm 1789, G.Oa-sinh-tơn được bầu làm tổng thống đầu tiên của Hợp chủng quốc Hoa Kì.

Câu 15: Trình bày sự phát triển của chủ nghĩa tư bản Anh và những hệ quả của nó.

Trả lời:

- Sự phát triển của chủ nghĩa tư bản Anh:

+ Đầu thế kỉ XVII, nước Anh có nền kinh tế phát triển nhất châu  u (công nghiệp len dạ phát triển).

+ Nhiều công trường thủ công ra đời.

+ Nhiều trung tâm công nghiệp, thương mại, tài chính được thành lập.

 + Nhiều phát minh mới về kĩ thuật ra đời, làm tăng năng suất lao động.

+ Số đông quý tộc vừa và nhỏ chuyển sang kinh doanh theo lối tư bản chủ nghĩa, đuổi tá điền, rào đất, biến ruộng đất thành đồng cỏ chăn nuôi cừu.

- Hệ quả:

+ Tầng lớp quý tộc mới được hình thành.

+ Xuất hiện những mâu thuẫn gay gắt giữa tư sản, quý tộc mới với chế độ quân chủ chuyên chế (bên cạnh mâu thuẫn cũ giữa nông dân với địa chủ, quý tộc) => Cách mạng tư sản Anh bùng nổ.

+ Xác lập quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa.

Câu 16: Vai trò của nhân dân trong Cách mạng tư sản Pháp được thể hiện ở những điểm nào?

Trả lời:

Vai trò của nhân dân trong Cách mạng tư sản Pháp:

- Lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, thiết lập nền cộng hòa, xác lập nền chuyên chính dân chủ cách mạng, đánh thắng giặc ngoại xâm.

- Thúc đẩy cách mạng tiến lên trong lúc hàng ngũ giai cấp tư sản phân hóa, các tầng lớp đại tư sản, tư sản công thương dần chuyển sang hàng ngũ phản cách mạng.

+ Giai đoạn 1: Quần chúng đánh chiếm ngục Ba-xti. Cách mạng nổ ra và thắng lợi, hạn chế quyền của vua lập nền quân chủ lập hiến, xóa bỏ đẳng cấp.

+ Giai đoạn 2: Nhân dân khởi nghĩa lật đổ chế độ phong kiến, lập nền cộng hòa đầu tiên ở Pháp, xử tử vua Lu-i XVI.

+ Giai đoạn 3: Quần chúng cách mạng lật đổ phái Gi-rông-danh, đưa phái Gia-cô-banh lên nắm quyền lãnh đạo cách mạng Pháp, lập nền chuyên chính dân chủ cách mạng và đưa cách mạng Pháp tới đỉnh cao.

- Giải quyết yêu cầu về ruộng đất cho nông dân, quyết định quyền lợi cho nhân dân,…

Câu 17: Vì sao nói cách mạng tư sản Pháp 1789 - 1794 là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất?

Trả lời:

Cách mạng tư sản Pháp 1789 - 1794 là cuộc cách mạng tư sản triệt để nhất vì:

- Thực hiện triệt để những nhiệm vụ của một của cách mạng tư sản là lật đổ chế độ phong kiến chuyên chế, thống nhất thị trường dân tộc, thiết lập nền cộng hòa.

- Tấn công vào thành trì cuối cùng của chế độ phong kiến là kinh tế, giải quyết vấn đề ruộng đất theo hướng dân chủ để mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh ở Pháp giai đoạn sau.

Câu 18: Kể tên một số quốc gia hiện nay theo thể chế quân chủ lập hiến.  

Trả lời:

Một số quốc gia hiện nay theo thể chế quân chủ lập hiến: Nhật Bản, Anh Quốc, Thụy Điển, Đan Mạch, Ca-na-đa, Úc, Cam-pu-chia, Thái Lan, Tây Ban Nha, Na Uy, Hà Lan, Bỉ, Ma-lay-si-a, Bu-tan,...

Câu 19: Có ý kiến cho rằng “Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc Đại cách mạng”. Em có đồng ý với ý kiến đó không, vì sao?

Trả lời:

Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII là một cuộc Đại cách mạng bởi:

- Có sự tham gia đông đảo của quần chúng nhân dân (nông dân). Nhân dân đóng vai trò quan trọng trong quá trình cách mạng, là nhân tố quan trọng hàng đầu quyết định đến sự thắng lợi của của cách mạng: lật đổ chế độ quân chủ chuyển chế, thiết lập nền cộng hòa, xác lập nền chuyên chính dân chủ cách mạng, đánh thắng giặc ngoại xâm.

- Với những kết quả mà cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII đã đạt được không chỉ có ý nghĩa đối với nước Pháp mà còn có ý nghĩa to lớn đối với thế giớ.

+ Lật đổ chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển và có tác động ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều nước trên thế giới, làm lung lay tận gốc rễ chế độ phong kiến ở châu  u.

+ Sự thắng lợi của Cách mạng tư sản Pháp được ví như “cái chổi khổng lồ” quét sạch mọi rác rưởi của chế độ phong kiến châu  u.

Câu 20: Bức tranh biếm họa “Tình cảnh người  nông dân nước Pháp trước cách mạng” cho em thấy điều gì?

Trả lời:

- Nội dung của bức tranh biếm họa “Tình cảnh người nông nước Pháp trước cách mạng”:

+ Bức tranh miêu tả một người nông dân già nua, ốm yếu nhưng lại phải cõng trên lưng mình hai người đàn ông to béo, khỏe mạnh.

+ Người ngồi đằng trước mặc chiếc áo choàng, cổ đeo cây thánh giá, nét mặt có vẻ sung sướng thỏa mãn, tượng trương cho tăng lữ. Người ngồi đằng sau đeo thanh kiếm dài ở cạnh sườn có nhiều đồ trang sức và mũ lông chim cao quý, tượng trưng cho tầng lớp quý tộc.

+ Trong túi quần và túi áo của tăng lữ, quý tộc là những loại văn bản vay nợ, cho thuê ruộng, những quy định về nghĩa vụ phong kiến của nông dân.

+ Vì phải cõng hai tầng lớp của xã hội nên lưng của người nông dân còng xuống, tay chống bởi chiếc cán cuốc đã mòn vẹt.

� Biểu hiện cho công cụ sản xuất thô sơ và lạc hậu của người nông dân cũng như nền nông nghiệp của Pháp trước cách mạng.

+ Dưới chân người nông dân là những con vật thường xuyên phá hại mùa màng như chuột, chim câu và thỏ… sản phẩm làm ra đã ít ỏi thì vừa phải nộp cho quý tộc, tăng lữ vừa bị bọn thú vật phá hoại.

- Ý nghĩa của bức tranh biếm họa: chế độ đẳng cấp của Pháp đè nặng lên đôi vai của người nông dân.